Katalog

Mîna Urgan kitabında da vurguladtğı isteğine rağmen dini törenle toprağa verildi... 1. Sayfamn devamı Bugün azalmış gibi görünen bu küfür daha düne kadar sağ partilerin geniş kitleier içın yarattıklan "nihai düşmanı" mimliyordu: AllahsızKomünistlcr... Atcistlerin suskunluğunun, inananlann yani teistlerin ise böyle bir kavram ve bu kavrama dahil olanlar yokmuş gibi davranmasının sonucunda bugün Türkiye 'de ateistlerin nüfustaki orant bilinmiyor. Bu konuda yapılmış bir çalışma da yok, kimilerine göre yüzde üçü, kimilerine göre yüzde beşi gcçmiyor ancak Türkiye hakkında yapılan her tanımlamada iktidarda olanlar da olmayanlar da şu oranı veriyor: Yüzde doksan dokuzu müslüman... Geriye kalan yüzde bir de Giriş" olan alt başlığım Türkçe basım için "Inanma, tnanmama Üzerine BirTartışma" olarak değiştiren Poidevin, Türkçe basım için hazırladığı ayru önsözde, kitabından tek birpolitik mesaj çıkanlabileceğini söylüyor. Hoşgörüye çağn. "Ateistler ve Tann 'ya inananlareğerbirbirlerinianlayabilirlerseyan yana barış içinde yaşayabilirler" diyor, "Ve taraflardan biri ötekini ahlaki olarak yoz ya da akıl dışı olarak elinin tersiyle ittiği müddetçe, karşılıklı anlayış ortamına hiçbir zaman erişılemeyeccktir". Poidevin ateizmden tarafolarak kaleme aldığı kitabında atcisti ve teisti şöyle tanımlıyor: "Ateıst evrenin kışileştirilmiş, aşkın bir yaratıcısının varlığını reddeden kişidir, basitçe böyle bir varlığı hemezar bulabiliyor, cenaze arabası tahsis edebiliyor. Ancak vasiyetinize uygun gömülebilmeniz için yakınlarınızı ikna etmeniz ve vasiyetinizi bir notere onaylatmanız gerekiyor. • Kadavra olmak istiyorsanız, Aziz Nesin ateislolduğunu açıklamış, istediğigibiNesin Vakfı'nın bahçesinegömülmüştü. Tannnın ahlakını sorgulamak felsefecilerin işiydi. Bu işe bir de şair soyundu. Bu şair 18671915 yılları arasında yaşayan Tevfik Fikret'ti. "Haluk'un Defteri"nin yayımlamasından sonra Mehmet Akif Ersoy' latartışan ve bu tartışmada bilimsel düşüncenin safını tutan Fikret, insanoğlunun uzayıp duran kavgalanndan tannyı suçluyordu, çünkü onca kan onun adına dökülüyordu. Ege Üniversitesi Sosyal BilımlerEnstitüsü'nden Ahmet Arslan, Toplumsal Tarih Dergisi'nin Mart sayısında "Tevfik Fikret veDin"başlıklıyazısında Fikret'in bir ateistten daha çok bir şüpheciyadabilinemezci olarak değerlendirilcbileceğıni söylüyor. Aslan aynı yazıda şunlan da vurguluyor: bulunduğunuz ildeki ya da çevre illerdeki üniversrte hastanelerinin Anatomi Anabilim Dalı Başkanlıklan'na başvuruyorsunuz. "Bilimsel amaçlı olarak kullanılmak üzere" diye başlayan bir dilekçe ile sizden istenen "akıl sağlığı yerindedir" raporunu Fuat, Voltaire hakkında bir biyografi hazırlıyor, materyalizmi geniş kitlclcrc tanıtan L. Büchner'in "Kuvvet ve Maddesi"ni çeviriyoramabastırmıyor.yazılarındasıksıkDiderot'tan sözediyor. 1847'de Tıbbiye Kütüphanesi 'ni gezen Mac Farlane şöyle yazıyor: Genç birTürk dinsizliğin el kitabı olan Holbach'ın"DoğaSistemi"ni okuyordu. Farlane, Üsküdar Asken Hastanesi'nde, Türk asistanlann odasında da aynı kitapla, üstelik, en son Paris baskısıyla karşılaşıyor, işaretlcnmiş sayfalara baktığında okunanın, tanrının varlığına inanmanın saçmalığını, ruhun ölmezliği inancının ımkansızlığını matematikle gösteren parçalar olduğunu görüyor. Ya Cumhuriyet sonrası? Bu konudaki ilk iletiyorsunuz. Sizin de yakınlannızı ikna etmeniz ve vasiyetinize uyulması konusunda söz almanız gerekiyor. Beden kadavra olarak yaklaşık bir yıl kullanılıyor, sonra ya yakınları tarafından ya da belediye tarafından toprağa veriliyor. ^ ATEISTE NOTLAR... Eğer dini törene karşıysanız ve bir çözüm arıyorsanız: • Belediyeler dini tören, imam bulunması ya da kefene sarılma şartı aramaksızın ateistleri göstermiyor, çünkü o oranın içinde Ermeniler, Rumlar, Yahudiler de bannıyor... Bu yüzde doksan dokuz oranının yarattığı ağırlıİrtan olacak Aynntı Yayınları tarafından basılan "Ateizm" kitabına "Türkçe basıma önsöz" hazırlayan Robin Le Poidevin şu anımsatmayı yapıyor: "Bir kültürde zararsız bir akademik metin olarak değerlendirilen bir çalışma, bırbaşkasında tehlikeli bir politik belge olarak görülebilir.Gayetrahatlıkladiyebilirimki,bu çalışma tngiltere'de zararsız bir akademik metin olarak görülür,odagözeçarparsatabu..." Kitabının orijinalinde "Din Felsefesine sabakatmadan yaşayan kişideğil.Teist ise böyle bir yaratıcının varoluşunu savunan kişidir." Felsefi önermelerle hem teizmi hem de ateizmi biri olmadan diğerinin de olmayacağı bir tartışmaya sokan Poidevin ahlaki anlamda da tanrının varlığını sorguluyor. Çcşitli önermelerden sonra "Eğeren iyi ahlaki fail özcrk, yani özyönetimli failse, doğru eylemi yapmanın itici gücü olarak Tann'nın iradesinden medet ummamalıyız" diyor "özerk ahlak, tanım gereği Tann'dan bağırnsızdır,dolayısıyla bir anlamda, Tanrı biretik dayanak olarak gereksizdır". "... Yine onun kendi ifadesiyle, belki gerçekten başka bir dünya, ölümden sonra bir hayat da vardır. Bu konularda Fikret kesin bir görüş beyan ctmekten çekinmektedir. Ancak söz konusu tannnın ahlaki niteliğine gelince, Fikret bu konuda kesin olarak kararlıdır. Böyle müstebıt (zorba) bir tanrı, insanlara karşı bu kadar acımasız, böyle ahlak dışı davranan bir tanrı, tann olamaz." Aslan yazısında, okurda uyanan, yaşadığı döncm içinde ele alındığında Fikret'in şiirinin ağır eleştirilere uğramış, hatta hayatına kast cdilmiş olabileccği düşüncesini yinc döncme daır diğer örneklerle yatıştınyor. Beşir tartışma Atatürk'ün dini törenle gömülüp gömülmcdiği üzerinde dönüyor. Kimi cenaze namazı kılındı diyor, kimi kılınmadı. Rasih Nuri 1leri, Atatürk için ne Dolmabahçe 'de ne de Etnoğrafya Müzesi' nde dini tören yapıldığını söylüyor. Anayasa Türkiye Cumhuriyeti'ni tanımlarken "demokratik, laik ve sosyal birhukuk devleti"ni ikinci madde olarak kaydediyor. Ancak bu maddenin günlük yaşama, yüzlerce yıllık ritücllere sızması pek mümkün olmuyor. Rasih Nuri 1leri, Cumhuriyet'in bu ilk kuşaklannın camide cenaze namazlannda safa girmeyip bir köşede beklcdiklerinı