Katalog

25MART2001 SAYI 783 nin iki kızı vardı: Cornilia ve Elefteria. Evin sahibininadı dasanınmOrphea'ydı." Hacı Ali Sokak'ın alt tarafını anlatırken sanki başka bir kentin sokak larını anlatıyordu: "Burasma o zaman Yefıraki mahallesi denirdi. Orası bomboş bir tarlay dı. Şımdi ne deniyor bilmiyorum. Burada bızim küçük bir Rum çetemiz vardı. Çetemizin başı Yorgo Çarliston'du. O zamanlar bol paçapantolonlar modaydı ve onlara çarliston paça denirdi. Yorgo daçarliston paça pantolon giydiği için ona Yorgo Çarliston diyorduk. Yorgo'nun öncülüğunde yukan mahalleye çıkar ve Yahudi çocuklany la kavgaya tutuşurduk. Bir başka Rum çetesı daha vardı, onun reısı deNiko'ydu." Panayot, kardeşi Dimitri'yle ilkokulu ve liseyi Zoğrafyan Lisesi'nde okumuştu. Dimitri daha sonra Galata'danAnkara'yataşınmıştı. Dimitri'nin kızı Esra Abacı da Antalya Devlet Operası 'nda sopranoydu. Panayot, Yazıcı (şimdi Serdarı Ekrem) Sokak'tan Galata Kulesi'ne doğru yüriidü. Kule meydanındaki bakkalın yanında küçük bir dükkânın önünde durdu. "Hristos Prodromidis, bu küçük dükkânda ekmek satardı. Aslında o tütün işçisiydi. Cibalı Tütün Fabnkası 'nda çalışırken Türkiye Komünist Partisi'ne katılmıştı ve bu nedenle uzun yıllar hapiste yatmıştı. Hristos Prodromidis, tkinci Dünya Savaşı 'nda Yunanistan Komünist Partisi'nin başına geçecek olanünlüNikosZahariadis'i.TKPlideri Şefık Hüsnü'yle tanıştıran adamdı. Zahariadis, bu tanışmadan sonra uzun yıllar Şef ik Hüsnü ile birlikte çalışmıştı. Zahariadis daha sonra eğitilmek amacıyla Şefik Hüsnü tarafından Sovyetler Birliği'ne gönderilmiş ve bir daha geri dönmemişti. Sovyetler onu Yunanistan'ayollamıştı.. îkinci Dünya Savaşı sırasında Yunanistan Komünist Partısi başındaki genel sekreter ünlü Nikos Zahariadis, işte bu Galatalı ekmekçi Prodromidis' in yanında çalışan bisiklet tamircisi Zahariadis'ti." "Prodromidis' in ağabeyinin ekmek fabrikası vardı. Ekmekleri oradan alıp getirir, burada satardı. Çok aksi bir adamdı. tkinci Dünya Savaşı sırasında ekmek kıtlığında bizleri hiç ekmeksiz bırakmadı. Yandaki ev Çorum 'da Yedek Subay Okulu 'na gittiği günlerde... de Ali diye bir tütün işçisi kalırdı. O Ali herkestenpolis diye şüphelenirdi. Ona aradabir yıyecek ve para verirdik ve bazen de kızdınrdık. O da bize bu parayı, bu yiyecekleri nereden buldunuz der ve bizım polisle işbirliği yaptığımızı söylerdi. Sizibanapolismi gönderiyor diye sorardı." Panayot'la Kuledibi 'nde açılanyeni kafelerden birine orurduk. Rumlar üzerine sohbete başladık. llginç bir Pera Palas öyküsü anlattı: "Bodosakis, galiba Kayseriliydi. Mübadele sırasında Yunanistan'a gitmiş, zengin olmuştu. Bir akşam tstanbul 'da kalmak için Pera Palas'a gelmişti. Agatha Christie'nin kaldığı odada kalmak isteyince oradakiler, 'Hayırkalamazsın' demişler, ona Pera Palas'ta oda vermemişlerdi. Buna çok Panayot Abacı, Ualata 'da 77 yıl sonra doğduğu evin önünde... pandreu muhalefet lideriyken bir soru önergesi vermiş ve hükümete sormuştu: Marko Köseoğlu'nun gökdeleni Yunanistan toprağı mı, Türkiye toprağı mı?" Panayot'la yeniden Yazıcı Sokak'taki Kısmet Apartmanı'nın önüne geldik. "Sultana'yla evlendiğimizde bu evde oturuyorduk. Onunla Pirsos dergısını çıkanrken tanışmıştık. Şimdi profesör olan kızım Ersi bu evde doğdu. 1960'lannbaşında, herkes gibi bizde Galata'yı terk ettik.Cihangir'etaşmdık.Gazeteci oğlum Aris orada doğdu." Panayot, Beyoğlu' na doğru yüriidü. Galata 'da kalan son birkaç Rum kadınından biri, Tatarbey i Sokağı' ndakı evinin penceresinden bakıyordu. Panayot'u tanımış mıydı? Bir şey söylemedi, bakmaya devam etti.^ sinirlenen Bodosakis, bunun üzerine Ankara'yagidip PeraPalas'ısatınalmışveAgatha Christie' nin odasında kalma keyfini yaşamıştı. Atina'ya döndukten birkaç yıl sonra iseoteligensatmıştı..." Panayot, Atina'da yaşayan bir sınıfarkadaşını hatırlamıştı... "Arkadaşlanmdan birisiydi Marko Köseoğlu. Zoğrafyan Lisesi'nde beraber okuduk. Orta halli bir ailenin çocuğuydu. Sonra Yunanistan'a gitti ve zengin oldu. Büyük birçimento fabrikasının sahibi. Yunanistan' ın en büyük gökdeleninde Köseoğlu'nun üç yüz bürosu var. Köseoğlu, işe hiçbir zaman Yunanlılan almaz, buradan giden Rumlara iş verirdi. Zoğrafyan Lisesi'ni bitirip Yunanistan'a giden herkes Marko'nun yanında işe giriyordu. Andreas Pa NEDEN TERK EDILDI? 1960'lann başından itibaren Rum ve Yahudi azınlık adım adım Galata'yı terk etti. 1963'te Inönü hükümetinin Yunan tebaalı Rum yurttaşlan sınırdışı etmesi, ardından 1967 IsrailArap Savaşı'nın yarattığı Yahudi aleyhtan hava Galata'nın boşalmasina neden oldu. Bu boşalma semtin Anadolu'dan yeni göçlerle doldurulmasını beraberinde getirdi. Göç, bu semtte bir alt kültür yarartı. Olanaklan sınııiı Yahudiler Nişantaşı ve Şişli gibi zengin semtlere taşınamayınca, Israil'in çağnsına uyarak Israil'e, kalan Rumlar da Kurtuluş, Cihangir gibi semtlere göçtüler. Rum ve Yahudi esnaf ın da bölgeyi terk etmesiyle Galata eski canlı ve renkli günlerini yitirip sessizliğe ve yıkıma bırakıldı! 1990'ların ortasından itibaren semt yeniden ilgi görmeye başladı. Binalar yenilenmeye, eski canlandınlmaya çalışıldı. Ancak artık ne eskisi kadar Rum var ne de Yahudi.^ Bebekliğinde annesiEftimia'nın kucağmda... Panayot Abacı (sağda), kardeşi Dimitri ve babası KiriUo Abmcıtte(1929).