Katalog

80'lerdeyıldızı parlayan Winona Ryder şimdilerde hep yanlış adımlar atıyor. Yapımcılığını üstlendiği filmler, aldığı roller, eski parlaklığı avuçlayamıyor. Çünkü ancak yeniyetmelere değecek filmlerde oynamayı reddetmiyor; göze tek şey çarpıyor: hüzünle bakanla muhteşem ^. gözleri... Hüznün gözleri Winona Ryder W inona Ryder'e neler oldu? Bir zamanlar herkcsin gönlünü fçtheden ceylan gözlü yıldız giderek önemini y itirdi ve hemcn hemen kimsenin ruhu bunu duymadı. Ryder hâlâ önemini koruduğunu düşünüyor ama son dört y ıl iç inde kay da değer yalnızca tck bir filmine tanık olduk; o da, daha çok Angelina Jolie'ye yaraşacak 1999 yapımı "Girl, Interrupted" dı. Gcride bıraktığımız bir yıl içinde ise, yalnızca içler karartan korku türündeki "Lost Souls" ile şu sıralar gösterimde olan "New York'da Bir Sonbahar" filmlerinde boy gösterdi. Kısacası, yığınla insanın Winona'nın filmlerini dillerindcn düşürmedikleri günler geride kaldı. Yükselişiadetabiryazgıydı: Sadekahramanlarını andıran masum ve ezik yüz hatlan, tam bir Amerikah 'ya özgü alçak gönüllülüğü ve hep yersiz yükselen sesiyle, Ryder, Michelle Pfeiffer' in henüz varlığını kanıtlamadığı, Tom Hanks'in isc gülünç olmayı sürdürdüğü bir dönemde yapayhktan uzak, doğal bir şeydi. Beyazperdede Rivcr Phoenix, Michael J. Fox, Julia Roberts ve John Cusack gibi yıldızlarla hemen hemen aynı dönemde adımını atan Ryder anında herkesin ilgisini çektı. üerek Tim Burton'un "Beetlejuice" filmi, gerekse Michael Lehmann'ın 1988 yapımı "Heathers" ve "Great Balls of Fire" fümleriylc genç kuşağın tannçası olduğunu kanıtladı. Artık Winona herkesin bildiği bir isimdi. Tim Burton'un "Edward Scissorhands" ve Francis Ford Coppola'nın"Dracula"filmleriylebelleklcrdeyer etti. Jim Jarmusch'un "Night on Earth" filmindeki rolüyle hoş bir izlcnim yarattıysa da," Welcome Home", "Roxy Carmichael", "Mermaids" ve "The House of the Sipirits" gibi önemli filmlerde başrol oyunculanna eşlik edcrken ağır siklet bir oyuncu olduğunu her haliylc belli etti. Yahudi kökenli genç yıldıza ta başından sevecenlikle yaklaşıldı. Herkes Montana doğumlu Winona Horovvitz'in engelleri aşmasını ve sürekli biryıldız kalmasını, en az canlandırdığı karakterlerin sevgiye kavuşmalannı, mutlu olmalannı istedikleri dcnli diledi. Yıldızhkduzeyine ulaştığında bu konumunu kötüye kullanmaması bu sevgiyi daha da pekiştirdi. 1993 yılında Martin Scorcese'nin "The End oflnnocence" filmindeki rolüyle Oscar'aaday gösterilmesi "Little Women" filmınin kapılannı açtı. Gelgelelim, insanın şansı Hollyvvood'da başdöndürücü bir hızla dcğişebiliyor. Kimi yıldızlar bunalıma giriyor, kımilcri köşelerinc çekilip kcndilerini uyuşturucuya veriyor, kimilcri çoluk çocuğa kanşıyor, ya da romanyazıyor... Yıldız tükcticileri olarak, onlann özel yaşamlannagirmeninbirtüryüccamaç olduğunu, yıldız olmanın insana sonsuz bir mutluluk verdiğini sanınz. Oysa halkla ilişkilcr endüstrisinin yıllardır uyguladığı cila sıynldığında, Hollywood tann ya da tannçası olmanın tam anlamıy la bir sefalet olduğu tüm çıplaklığıyla gözlcr öniinc serilir; ünlü ve varlıklı olmak, genclliklc sefalet vc bunalım içinde olmaktır. Bu durumda onlara acımamız gerekmiyor, çünkü bu iştcn eiini etcğini çekıp normal bir yaşam sürmck onlann elinde. Oyunculuk mesleğinin ardında başka etmenlerdcyaüyorolabilir: Menajerlerin gücü, güçsüzlüğü, zekâsı, beyinsızliği, dinginlikyadadeliliğıgibi. Dışandanbakıldığında oyuncunun kötü scçimi olarak algılanabileMake an American Quilt" iyi niyetli birçalışma olarak nitelendirildiyse de, uzerinde pek durulmadı. Gelgelelim, 1996 yapımı "Boys" adlı berbat film bardağı taşıran son damla oldu ve Winona'nın yıldızı hızla sönmeyc başladı. "Little VVomen" filminden sonra VVinona'mn kcndi filmlerini kendi destcklediğiyönündc,birbakımahaklı,söylentiler oldu. Filmleri fiyasko olduğunda kendisinden hcsap sorulduğundan, Winona işi sağlama almak amacıyla, "The Crucible" ve "Al ien Resurrection" örncklerindc olduğu gibi, giderek üçüncü sınıfroller üstlenmeye başladı. Oysa onun gibi birinin yeniyetmelere yaraşır rollerde oynaması gerekir miydi? Ryder birkaç yıl ortadan kaybolarak beyazperdeye kayda değer bir yapıtla döndü. Bu kez yapımını kendisinin üstlendiği resmilerinc göre beklcmeye değerdi. Nc var ki, film Winona'nın eski ününe kavuşmasında pek etkili olamadı. "Autumn in New York' ve "Lost Souls" yeniden göze çarpma yönünde önemsiz çabalardı. Göze çarpan tek şey Winona'nın, yıllann daha dahüzünlendırdiğı,o muhteşem gözlcnoldu.^ The Guardian 'dan cek bir şey, aslında yetencksız menajerin bir gafı olabilir. Peki, Winona cephesindc neler oluyor? Buna kesin bir yanıt vermek güç. Ancak mcslck yaşamında belirgin gediklcr olduğu sugötürmczbırgerçck. 1994yılındaçevirdiği "Little Women" ve "Reality Bites" filmlerinc dck, görünüşte her şey yolunda gidiyordu.Nevarkı,otarihtensonraişlertersgıtmeye başladı. Bir yıl sonra çevirdiği "How to men belirtilen "Girl, Interrupted" filmi ki