Katalog

6 AĞUSTOS 2000. SAYI 750 17 beliriyor. Manzarayı bozan tek şey yeşil tepelerin arasında sıntan Göksu Evleri! Eski tstanbul resimlerinde de gördüğümüz Göksu'nun olmazsa olmazı teknecilerle konuşuyoruz. Kır saçlan ve gök mavisi gözleriyle Hasan Kaptan karşılıyor bizi. Hasan Kaptan 67 yaşında. 67 yıldır A.Hisarh. "Ben yüzmeyi burada öğrendim. Çocuklarıma da öğrettim. Hayatım burada geçti. Şimdi içim sızlıyor." Hasan Kaptan Göksu Deresi'ni teknelerin ayakta tuttuğunu, tekneler yüzdükçe suyun altındaki kumun birikmesinin engellendiğini, tekneler olmasa dereye hiç gidilmeyeceğini anlatıyor. Dereninkirlenmesi balıkçılığı da öldürmüş. Şimdi sadece teknecilik sayesinde yaşıyormuş Göksu. Hüseyin Güven teknemüptelalanndan. 12yıldırtcknesiyle birlikteA.Hisansakini.Iktisatfakültesimezunu ve bir şirketin genel müdürü. Güven'in Göksu için bir önerisi var: "Biz tekneciler belediyeye her ay küçük bir kira ödüyoruz. Bu kira tekneciliği hobi olarak y apanlar için arttınlabilir. Ya da bizler kendi aramızda bir miktar para toplayıp Göksu'nun temizliğiniyapabiliriz. Ben kendi payıma düşeni ödemeye hazınm." Hüseyin Güven'e "Hoşçakal" derken son bombayı dapatlatıyor: "Biz Göksu 'yu temizleyelim, siz de medyayıtemizleyin!" öğrendiğimize göre Göksu Evleri 'ninsakinleri arasında bazı gazeteciler de bulunuyormuş. Hasan Kaptan evlerin basında konu edilmemesini buna bağl ıyor ve ekliyor: "Çıkar düny ası bu dünya, herkes kendi rüyasmda." öğle güneşinin altında Anadoluhisarı 'nı Fatih Sultan Mehmet Köprüsü 'ne bağlayan yol boyunca yürüyoruz. Manzara içler acısı. 1400'lü yıllardanJcalma bir Osmanlı mezarlığının tam önünden tüm çirkinliğiyle boşalıyor kanalizasyon. Uzun lafın kısası Göksu Deresi ölmek üzere. Suçluyuuzaktaaramayahm. Denizleri ve gölleri kanalizasyona boşaltanlar, şehirlerin kanalizasyon sistemini kurmaya üşenenbelediyeler, manzara uğruna ormanlık alanlara siteler dikenler... Kısacası insanlar.^ Çok değil, yirmi yıl önce sulannda yüzülen bir dere: Göksu. Yeşil ve temiz... Oysa şimdi sadece Ayla Hanım'ın, Fethi Bey'in anılannda kalan bir güzellik... Göksu sakinleri dereyi temizletmek için çalmadık kapı bırakmamış, bürokrasi yormuş, neredeyse vazgeçirtmiş... Göksu 'ya artık gidilmivor. YAZI VE FOTOĞRAFLAR: HtLAL NUHOĞLU Göksu deresine dökülen kanalizasyonlar... G üneşli bir haftasonu gazete manşetlerine aşina Göksu Deresi' ndeyiz. Dere keyfimize keyifkatıyor. Sıcak rüzgânn daha da yaydığı şu kötükoku da olmasa... Rüzgâra, kokudan rahatsız olan insanlann homurtulan kanşıyor. Bunlardan biri Ayla Somun. Sitemli bir gülüşle, "Bizi alıştırdı lar bu kokuya, zamanla siz de ahşırsınız" diyor. Ayla Somun 68 yaşında bir "genç kız". Göksu Deresi eşliğinde Ayla Hanım'ın anılannda özlem kokan bir yolculuğa çıkıyoruz: "Ben burada doğup büyüdüm. Çocukluğum burada geçti. Evlenince Yeniköy' e yerleştim. Arkadaşlanmla burada yüzüppiknik yapardık. tnsanlarcıvıl cıvıldı. Şimdi görüyorsunuz... Bırakın girip yüzmeyi, bakınca kafanızı çeviriyorsunuz. Ben her haftasonu mutlakagelirim. Insanlareskisi gibi gelmiyorlarburaya.Çoksevenlerherşeyerağmen aynlamıyorlarbenim gibi." Ayla Hanım'la söyleşimize Anadoluhisan'nın müdavimleri kulak kabartmış olacak ki birer ikişer yanımıza seğirtiyorlar. Hepsinin derdi aynı: Bir zamanlar sultanlann, paşa kızlannın sandal sefalanna tanık olan derenin içleracısı hali. Ayla Hanım ve yanındakilere teşekkür edip muhtan aramaya koyuluyoruz. Muhtann adı "Nazmiye Ana". Küçük, şirin bir kahveye giriyoruz. Kahvede üç masa ve havada yeni demlenmiş çayın kokusu var. Kapıdan girer girmez tombul bir teyze "muhtar benim" dercesine gözlüklerinin üstünden bakıyor bize. Bir taraftan da okey taşlanm diziyor. Nazmiye Korkmazlar 82 yaşında. 30 yıllık muhtar. "Heryolu denedik. tSKİ'ye, valiliğe, Dalan 'a (Bedrettin), Sözen' e (Nurettin) kaç kere dilekçe verdik. Belediye valiliğe, valilik belediyeye atıyortopu. Bu bürokrasi varken hiçbir iş yürümez." Nazmiye Hanım'ın öfkesinden basın mensuplan danasibini alıyor. "O kadar geldiler, sordular söyledik. Hani! Hiçbir şey olmadı. Olmaz!" Kahvedekiler de Nazmiye Hanım'ı destekliyor. Fethi Çelik bıkkın bir edayla: "Ben 1937yılındaburayageldim. Ogün bugündür buradayım. lşin içine rant meselesi girdi mi her şey harcanır. Göksu 80'den sonra kirlenmeye başladı. O zamana kadar yüzerdik, balıktutardık derede. Ama 80'den sonra bütünkanalizasyonudereyeverdiler. Hele o tepedeki evler yapılınca (Göksu Evleri' nden bahsediyor) iyice kirlendi. O evlerin bütünpisliğiveriliyordereye." Muhtarın söylediğine göre Istanbul Büyükşehir Belediyesi, Kasımoğlu Fidanlığı 'na antma tesisi kurmak için malzeme yığmış. Fakat valilik buna izin vermemiş. Sonra ISKl'ye başvurmuşlar. tSKl'nin cevabı, "Bu belediyenin işi" olmuş. Bunca masabaşı iş, Anadoluhisarı sakinlerini bezdirmiş anlaşılan ki hepsinde bir bıkkınlık ve inançsızlık başgöstermiş. Muhtarlığa sinen bu hava başımızı döndürdü. Anadoluhisan'nıngüzel köşelerinden Kanije Sokağı 'na doğru yollanıyoruz. Anadoluhisarı Tlırizm Kalkmdırma Derneği yokuşun hemen dibinde. Dernek Başkanı Mehmet Nurtepe Anadoluhisarı 'nın genç gönüllülerinden. tki dönemdir dernek başkanlığını yürütüyor. Sorulanmızı heyecanla yanıtlıyor. "Dernek gayri resmi olarak 1978 'den beri faaliyette. Resmen 1987'de kuruldu. Kayıtlı 154 üyemiz var. Ama tüm A.Hisarlılar bizin üyemizdir" diyor. "Hisar için neler yapıldı" diye sorunca aynı cevapla karşılaşıyoruz: "Biz çok şey yaptık ama yetkililer hiçbir şeyyapmadı." Nurtepe, tüm A.Hisarl ılann söylediği gibi 1978'de derede yüzdüklerini, şimdi bırakın girmey i yanından geçmeye bile dayanamadığını, 1992'de yapımına izin verilen Göksu Evleri'nin atıklarının hiçbir antmaya tabi tutulmadan dereye verildiğini anlatıyor, bir taraftan da resmi makamlara yazdıklan dilekçeleri gösteriyorbize. Göksululann üzerinde birleştikleri görüş şu: "Kolektör olmazsa Göksu Deresi temizlenmez!" Mehmet Nurtepe'nin yanından ayrılmaya niyetleniyoruz. Ama önce Güzelcehisar'm burcuna çıkacağız. Göksu, en güzel buradan görünürmüş. Harabeyi andıran hisann merdivenlerinden çıkarken manzara yavaş yavaş Göksu 'daki tekneler can çekişen derenin üstünde hayatta kalmaya çatışıyor.