Katalog

CUMHURİYET DERGİ Yeni Medeni Kanun tasansı aile reisinin erkek olduğuna ilişkin hükmü de kaldınyor. Ezici çoğunluğu erkek olan parlamento, bakalım kadınerkek eşitsizliğine ilişkin hükümleri nasıl değiştirecek? Profesör Dr. Aysel Çelikel "Reislik meselesine karşı çıkmak, diğer değişikliklere karşı çıkmakla eşanlamlıdır" diyor. Çelikel'le yeni tasanyı konuştuk. Reislik müessesesi tehlikedeî AYFERCOŞKUN / 7 Şubat 1926 tarihli Medeni Kanun yiirürlüğe girdıği ytldan beri, zaman zaman yapılan değişikliklerle 2000yıhna dekvarlığını sürdürdü. Buyıllar içindeyasamn en çoktartışılan maddeleri, kabul edildiğinde ileri sayılan ama dünyada ve ülkemizdeki gelişmeler sonucunda, özellikle kadmlar açısından, eşitsizlikyamtan maddeleri oldu. Budurum bazenyargı kararları, bazen deyasalardaki değişikliklerle düzeltilmeye çahşıldı ama yeterli olmadı. Şu sıralarda gündemegelenyeniyasa tasansı bu konudaki olumsuzlukları gidermeye çalışıyor. Profesör Dr. Aysel Çelikel Medeni Kanun Tasansı üzerinesorularımızıyanıtlıyor. Medeni Kanun tasansı yeni bir aile ile yeni bir kadın anlayışı getiriyor diyoruz. Köklii değişiklikler nerelerde yapılıyor? Medeni Kanun devrimlerimizin gözbebeğidir ve Atatürk devrimlerinin de özüdur diyebilirim. Daha dogrusu, devrimlerimizin özü olan laikliğin en güzel temsilcisidir. Atatürk devrimleri tabi i ki kalıplaşmış devrimler değildir. Gelişmeye açık ve çağa uygun atı hmlann y apılmasıra gerektiren devrimlerdir. özellikle 1950'den sonraki insan haklan anlayışı içinde kadın haklannın yer alışı, Medeni Kanun 'da kadınerkek eşitliği konusunu bütün dünyada gündcme getirmiştir. Türkiye 'de de evli kadın konusunda medeni Kanun'da var olan kısıtlamalann kaldınlması uzun yıllardan, en azmdan yirmi beş yıldan beri konuşuldu ama özellikle son on yıla damgasını vurdu. Ve bugünkü tasanya ulaşıldı. Artık gelişen insan haklan kavramı içerisinde kadınerkek eşitliği, ayrımcilık yasağı kavramları karşısında hâlâ Medeni Kanun'da yer alan biçimde kadın işierkek işi aynmı yaşayamaz. Yine Medeni Kanun'da yer aldığı biçimde iki cinsten birinin diğeri üzerinde üstünlük ve hâkimiyet kuracağı bir hukuksal sistem varlığım sürdüremez. Çünkü artık Türkiye'nin taraf olduğu bütün belgelcrde şu genel ilke yer almışhr: Kadınerkek eşitliği, insan haklannın bir unsurudur. Kadınerkek eşitliği demokrasinin olmazsa olmazkoşuludur. Bunlar Avrupa Konseyi 'nin kabul ettiği kadınerkek eşitliği bildirgelerinde açıkça yer almış ilkelerdir. Bütün bunlaryerine getirilirken bırnokta daha var: Hâlâ toplumda kadınlanmız evliliği bir yaşam sigortası olarak görmektedirler. Oysamademki eşitbireyleriz, bu eşit bireyler arasındaki evli lik kurumunu bir yaşam sigortası gören anlayışın da ortadan kaldınlması gerekiyor. Tasan, yeni bir aile ve kadın anlayışı getiriyor. Yürürlükte olan Medeni Kanun, ilk kabul edi 1 dıği zamanda bir ev kadını modeli öngörülmüştür. Gelişen insan haklan Avrupa'da bir boşanma özgürlüğu düşüncesini ortaya çıkardı. Tabii, Türkiye'de de bu düşünceler yerleşti. Insanlar istemedikleri evlitıklenn içinde daha fazla kalmıyorlar. lşte, Medeni Kanun'un özündeki kadını korumacı olarak gözükensistemil988'de,halk arasında kolay boşanma diye adlandınlan, boşanma değışıklikleriyle kökünden sarsıldı. Kadın hareketi, ülkemizde bu boşanma değişikliğinden sonra da hızlandı. Ve baktık ki korumacı sistem de korumacılığını kaybetmiş. Artık kadın kolaycaboşanabiliyor, ama kocasınm hâkimiyeti altında yaşadığı için çalışan, mallannı kocası için harcayan bir kadın olarak sahipsiz kalabiliyor. lşte bu nedenle de bugünkü tasanyı gerçekten önemsiyorum ve benimsiyorum. Bu hareket 1976 'lardan itibaren Türk Hukukçu Kadınlar Derneği ile başlamıştır ve gelişmiştir. Neticede 1990'dan sonra hazırladığımız bir taslakmodel için yüzbin imzatoplanmış ve bu, 93 yıhnda siyasilere takdim edilmiştir. Bundan sonra tasanlar hazırlandı ve çeşitli hükümetlerden geçti.. Medeni Kanun tasansının iki boyutu var: Birincisi siyasi boyutu, bu boyutu bazı siya