Katalog

21 MAYIS 2000. SAYI 739 aynaya fiyat biçmesi için çağrıldığı köşkten henüz dönmüş. Bağlanmış aynaya, bu dalgın halinin sebebı oymuş. OtuzyılıaşkınsüredirBahariye'yeyakın balıkçılarçarşısının hcmen üstündeki bu dar sokakta buluşan satıcı ve müştcnlerin ortak özelliği eşyaya sevgi ile bağlanmak. Ismine inat bu caddede satılan hcr şeyın modası çoktan geçmiş. Sahiplerince artık ıstenmeyen ya da elden çıkanlmak zorunda kalınmış binlercenesnetezgâhlardangözkırpıyor. Fiyatları beş yüz bin ile beş milyon lira arasında değişenkullanılmışgıysilersatıcinındeyimiylc garibanın ve merakhsının yüzünü güldürüyor. Ucunda haç bul unan eski bir kolye, sedef kakmalı tabanca biçiminde bir çakmak. 1957 yılına ait bir voleybol madalyası, eski bir Rus parası, morkırmızıyeşil taşlannda güneş ışığını binbirrenge dönüştüren biryaka iğnesi, Osmanlı Dönemi 'nden kalma bir tapu senedi ya da Serveti Fünun Dergisi' nın bir sayısının kapağı vb... YirmiyıldırantikacılıkyapanveKapalıçarşı 'da dükkânı olan Hikmet Bey, bu pazara Rafael 'in bile bir parçasının düştüğünü anlatıyor. Ama pazarda aslından ayırt edilmesı güç olan ba.şanlı takl itlere karşı al ıcılan uyanyor. Antika eşya alırken iyice araştınlmasi nı tavsiye ediyor. Yurtdışındaki, özellikle de Avrupa'daki bitpazarlannda değerli sanat eserleri bulmak ona göre daha zor. Çünkü oralarda bu işten anlayan çok insan var, oysa Türkiye'degeçimsıkıntısınedeniyleellennden eski eşyayı bir bir çıkarmak zorunda kalan pek çok kişi var, çoğu kez de satmak zorunda kaldıklan bu mallann gerçek değerindenhabersizler. Yetmişli yaşlannı süren Hüseyin Bey işlemeli gümüş takılan ve boy boy kehribar tespihlerle dolu tezgâhını yirmi altı yıldır aynı yerde açıyor. Kuleli 'de tarih coğrafya öğretmenliği yapmış, emekli olduktan sonra ise bu işle uğraşmaya başlamış. Pazar sabahı erYAZIVE FOTOĞRAFLAR: kenden tezgâhlan dolaşıp diğerlennde olPINAR GÜRLEYEN mayan mallan çıkanyormuş kendi tezgâhına. Pek çok sadık müşterisi var. Bunun nedc/ / Mk ^ B ıknatısgibiçekerburasıinnini insanlarla konuşmayı bilmesine bağlı^ K ^ B sanı.sabahevdeyatamazyor. Çaycı çocuğun getirdiği ince belli barda• • • H sın" diyor. Gözleri uzaklağı avucuna gömüp oturduğu sandalyede ka• W M ra dalmış, düşünccli. Elli fasını arkaya atarak kocaman bir kahkaha beşyaşında, Emekli Banka Müdürü, Hikmet patlatıyor, dört tane diş görünüyor sonuna özkorkmaz. Her Pazar Kadıköy'de Moda kadar açılan ağzında "Ben bütün müşterileCaddesi 'nde kurulan bitpazarı tutkunlarınrime hanımefendi, beyefendi diye hitap ededan biri o. Kepenkleri kapalı bir dükkânın rim, bakma böyle göründüğüme, bir yere giönündeki kaldınmda oturuyor. "Kaliteli" derken çok şık giyinirim, takma dişlerimi tayaşamayı sevdiği için bitpazarından alışvekanm." Bir yandan da kısık sözle az önce söriş ettiğini söylüyor. Zamanmda buradan çok zünü ettiği hanımefendi ve beyefendi müşteucuza satın aldığı Versace markagömleğinin rilerinden dert yanıyor: "Biri gelir şu saati tozlarını silkeliyoreliyle. Beylerbeyi'nde, eline alır kurar, diğeri saati kırar, bir başkası ünlü Pertev Usta'nın elinden çıkma bir tırnak da kınk saati satın alır." Takıların arasında bir çift siyah deriden yapılmış kadınayakkabısı var. Bir milyon liraya satıyormuş. Olur da satın alan kişi dara düşer, ayakkabıyı geri getirirse alıp malın parasını iade ediyormuş. Kimin alıcı, kimin müşteri olduğunu ayırt etmekzor. Süreklimallartakasediliyor, bu da pazara hareketlilikkazandınyor. Pazar sabahlanerkendencivardakibircsnafkahvesinde buluşan pazarcüar önce kendi aralannda bir değış tokuş ve alışvenş yapıyorlar. Saat 9.30,10 gıbi pazar hareketlenmeye başlıyor. Mallann fiyatlan da alışılmışın dışında ölçütlerle belirlcniyor. Meraklısı bozuk bir saate, tıkır tıkır çalışan bir saate görc daha fazlaparaödeyebiliyor. Bazımüşterilcrıçın ıse birparçası eksik olan mallarçok daha fazladeğertaşıyor, çünkü onlar"kayıpparçayı bulma"nın hazzını yaşamayı seviyorlar. Tıpkı bir dedektif gibı haftalarca ız sürerek o parçayıtamamlatnayaçalışıyorlar. Kadıköy'deki bitpazanna Rafael'denbileeser düştüğü söyleniyor. Ama sahip eşyayı seçebilmek için anlamak gerek. gerçekten antika değerine Bitpazannın satıcılan da müşterileri de eşyaya sevgi ile bağlananlardan. Para değü, bügi Satıcılar güleryüzlü, yaptıklart işi seviyorlar.., yor. Zengini de fakiri de buraya ucuz mal almak için uğruyor, ancak satın aldığı malın gerçek değerini ayırt edebilecek birikime sahip müşteri, çok büyük kârlar sağlayabiliyor. Örneğin birmilyon liraya aldığı Atatürk'ün imzasını taşıyan bir senedin değerinin aslında altı yüz milyon liradan fazla olduğunu öğrenebiliyor. Kimi müşterilerpazarda dolaşarakhoşlarınagiden mallan piyasa fiyatlannın çok altında almanın zevkini yaşarkcn kimileri belli parçalan aramak için pazara çıkıyor. Hüseyin Amca'nın sadık müşterilerinde otomobil yardımcı malzemeleri satan birbeyinpazaragelişindeki tek neden eski paraya olan tutkusu... Özellikle Osmanl ı padişahJannın, askerlerine dağıttığı paralarla ilgileniyor. Anadolu'nun çeşitli ycrlerinde kurulan pazarlar ile Beyoğlu ve Kapalıçarşı 'da satılan tüm paralann izini sürüyor. Şimdiye kadarellininüzerindemadalyonilesayısınıbilemediğı kadar eski para topladığıru anlatırken gözleri parlıyor. Hemen hcmen hertezgâhın önünde benzer konuşmalar geçiyor. "Eski reklamlan biriktiriyorum da, elinizde başkavarmıbunlargibi?"Kalabalıkyaklaşıkyüzmetrelikdarbirkoridorboyuncabir aşağı bir yukan eşyanın tılsımından büyülenmiş gezerken beş milyon liraya alınan bir takım elbise ya da "ne verirsen"e satılan bir çift az kullanılmış çocuk ayakkabısı yıllar sonrabirilerinin daha yüzünü güldürüyor. Moda Caddesi'nde meraklılar için asla modası geçmeyen binbir çeşit eşya alıcı bekIiyor.^ Bitpazannda ıyı bir alışveriş yapmanın Kimi satıalar sadece belli şeyleri satıyorlar. yolu paradan dcğil. bılgi ve tutkudan geçı Pazaıın Hüseyin Amcu 'sıııı herkes tanır...