Katalog

Betsy Johnson'tn defîlesL. "Neden saklansın ki.."modasL (1998) Rocco Barocco'nun defîlesL. "Şeffaflar"(2000) ÖZGEN ACAR oda, Havva ile başlar! Havva, incir yaprağını kullanarak modayı başlatmadı mı? Sizne düşünürsünuz bilmem ama, bana göre Âdem ile Havva, tzmirManisaAydın arasında bir yerde yaşamış olmalılar! Aksi olsaydı Havva, bir başkayaprakkullanırdı. Dünyanınen güzel incirleri sadece bu bölgede yetiştiğine göre Havva ile Adem Egeli hemşehrilerimizdiler. Havva'dan günümüze kadın yüz binlerce yıl boyunca örtünmekle yetinmedi, giyimine renk kattı, biçem ekledi, cinselliğini sergiledi. Kadın, kadınlığını görmek için günümüzden dokuz bin y ıl önce Konya Çatalhöyük 'te volkanik cam "obsidiyen"i ayna olarak kullandı. Deniz kıy ısında topladığı kabuklulardan kolye yaparak Çatalhöyük 'te rakiplenne hava attı. Kimısi leopar derisi giydi, kimisı geyik derisi ile örtündü. Biz o günleri bırakıp günümüz modasına dönelim. Günümüzü daha iyi algılamak için, önce son yüzyılın modasındaki gelişmeye kısaca göz atalım. 1900 yıhndaki modayı anımsayamaytz. Ansiklopedi sayfalanna göre o günlerde sıkı korseler, uzun bağcıklar, uzun etek kadınj cendereye sokup sankı tutsak yapmış. 1910'a gelindiğinde kadın bedenine rahathk sağlanmış, ancak biçemsel yaratıcıhk henüz modaya gırmemış. 1920'de kadın bağlarını koparıp daha da rahatlamış. Kullanışh,rahatgiysilerekarşın yine de "stilden (biçem)" yoksıın. M 1930 ekonomi bunahmı, giysilerde kumaş tasarrufuna yol açınca modada, dişılikçızgisi yakalanmış. Sanattaki "artdeco", modaya biçemsel olarak yansırken, kadının kadınlığı ince bir "silüet" çizgisi ile belirlenmiş. 1940'ta erkeğin cephede savaşması nedeni ile çalışma yaşamına daha çok giren kadın şıklığından ödün vermemiş. Modanın sahne ışıklan, özellikle "kadın bacağını" aydınlatır olmuş. Kadın, çizgilı çorapla dikkatleri bacağına çekmiş. Üretim azlığından, fıyat yuksekliğinden çorap alamayanlar da bacaklanna boya ile çizgi çizmek zorunda kalmışlar! 1950'lerde artık kadın paralıdır, özgürdür. Modaya, kadına bir çiçek buketi göruntüsü Esin Maraşhoğlu... Modacılar bir soyup bir giydiriyor kadınlan. Ama soyunmak, yani Havva'ya yakın olmak hep revaçta kaldı. Bir etekler kısaldı, bir sırt açıldı, bir göbek, bir göğüsler... Herkesin "bunu giymek cesaret ister" dediği transparan giysiler düşlerin perdesini araladı. Sıra popoyu açmaya geldi. Modanın izlediği serüvenin her aşaması ilgiye değerdi. veren göğüsleri vurgulayan, incebelli giysiler egemendır. 50'lerin ikinci yarısını çok iyi anımsanm. Genç kızlann bol eteklerinin altuıdaki "jüponlan"nın dalgalanmalan o günlerin biz gençlerini çeşitli fantezilere sürüklememiş miydi? Plaj larda ise tek parçalı mayolar gündemdedir. 1960'lara girildiğinde "biçem" modaya ağırlığını koydu. Modacı amansız bir yaratıcıhk vedeğişiklik yanşmasınagirdi.Plajlarda çift parçalı "bikini"ler, erkekte, kadının göstereceği fazlabirşeyinkalmadığı inancını yaratmıştı. Oysabubiryanılgıydı. Bahçe içinde güzel, bakımh iki katlı, gizemli bir ev düşünün. Evin her gün bir penceresinin açıldı ğını, ertesi günü kapanıp yerine başka bir ya da ikı penceresinin aralandığını, bu gizemli açmakapama olayının sürprizlerle sürdüğünü düşleyın. Modacılar bu olgunun gizeminden, yarattığı fanteziden hareketle her beş y ılda bir kadının bir yerini açıp kapatmayı stratcjı olarak belirledilcr. Bu tarihten sonra kendisi zaten gizem olan kadının açılış kapanışını izleyelim. 1965 'ten sonra etekte bir patl ama yaşandı. "Mini etek" diye birkavram yaratıldı. Kuru mu kuru, sıska mı sıska bir manken kız simgeleşti. Ortahğı "Tvviggy Modası" kapladı. Etek ABD'de dizden yukan 10 cm, Ingiltere'de 15 cm kısaldı. Sokaklan Yunan tapınak sütunlanna benzer bacaklar doldurdu. Beyoğlu'nda etekler 6 cm kısaldığında ise erkekler rüya ortak yorumunda bırleşti ler. Özgürlükçü, asi "68 Kuşağı" etek boyunu "süper"minileştirdi. 1969Temmuzu'ndaLondra'da, karşıma aynı anda çıkan süper minili