Katalog

CUMHURIYET DERGİ ğını anlatan kitabını yazmaya çalıştı, sıradışı yemeklerini hazırlayıp ardından Kanal 5'te gece geç saatte yayınlanan filmlerdcn birini izlemeküzere televizyonun karşısına kuruldu. Bir de, kuşkusuz, nişanlısı Audi Villers'e telefon etti. Bir zamanlar Villers çifti ile MurdochBayley çifti arasından su sızmıyordu ve dörtlütatillerini birlikte geçiriyordu. Audi'nin kocası Borys 1992 'de kanserden öldü. Şimdı Bayley ile Audi önümüzdeki yaz evlenmeyi düşünüyorlar. "Evlilik düşüncesi bir anda aklımıza geldi. Ikimiz de eşimizi yitirmiştik, bu yüzden yaşamlarımızı birleştirmek ikimize de çok mantıklı geldi," diyen Bayley 43 yıllık bir evlilikten sonra, 73 yaşına merdiven day amış bir adamın damathğa soyunmasının bıraz şaşkınlığı içındeymış gibi görünüyor. Audi' nin anavatam Norveç 'te çekilmiş bir fotoğrafına uzanıp, "Bakın, ne kadar iy i bir insan olduğu yüzünden okunuyor," diyor. Audi, 58 yaşındasanşınbır kadın. Evlihk karannı Kasım ayında almışlar. Yine kendi evlerinde yaşamaya devam ediyorlar. Evlilikleri resmiyet kazandıktan sonra da böyle yaşamaya devam edecekler. Bayley, Audi ile ilişkisinin platonikten daha derinlikli, daha yakın bir ılişkiye dönüşmesinin son derece doğal olduğunu belirtiyor ve "Bir zamanlar Iris, şimdi de Audi ile paylaştığım en güzel şeylerden bir tancsi, cinselliğın dışındaki, o fıziksel rahatlık, ya da huzur duygusu. Iris'in hastalığı dönemrnde cinsel yaşamımız hiç olmadı, ama fıziksel olarak birbirimize son derece yakındık; yatakta birbirlerine sokulan iki hayvan gibiydik. Işte, Audi ile birlikte olduğumda da en çok hoşuma giden şeylerden biri bu," diyor. O halde, öncelikle dostluğa day alı bir ilişkiyle mi, yoksa tutkulu bir ıhşkıyle mı karşı karşıyasınız? Bayley bu soruyu, "Dostluk ilişkisi kavramını çok itici buluyorum. tnsan yine de cinselliğe ilgi duyuyor. Bu âşık olup olmadığınıza bağlı. Ins hastalanınca cinsel yaşamımın da sona erdığinı düşündüm. O dönemde cinselliği aklımdanbile geçirmedim. Ama zamanla bu duy gu yeniden yaşanabiliyor," diye yanıtlıyor. 1956'da evleîıen BayleyMurdoch çifti yaklaşık iki yıl sonra Villers'lerle tanıştı. Çiftler ufaktan ufağa birbirleriyle flört ediyorlardı. Ama çiftler hep dost kalmışlardı. "Audi ile ben oldum olası birbirimizden hoşlandık. Bu hoşlanmanın altında gizliden gizliye bir cinsel lik vardı, ama o zamanlar bu duygunun su yüzüne çıkmasına izin vermedik. Ne var ki, cinsellik konusu aramızda sık sık tartıştığımız bir konuydu. Bir kezinde Audi'ye Napolyon ile Josephine arasında çok hoş bir cinsel ilişki olduğunu, Napolyon'unonayazdığıbirnotta, 'Sakınyıkanma. Birazdan orada olurum,' dediğinianlatmıştım. Audi'ye bu tür şeyler söylemesem de, böylesi bir duyguyu çok iyi kavrayabiliyorum. Herneyse, söylediklenmhoşunagitmiş olacak ki, Audi daha sonra bana Josephine 'li birkartpostal göndererek üzerine, 'Oldukçatemız görünüyor. Yoksa kocası uzaklarda mı' diye yazdı." Iris'in ölümünden sonra dış dünyaylabağlantısını kesen Bayley'i yeniden yaşama döndüren Audi oldu. Iris öldüğünde Audi Hindistan'da idi ve orada akciğer iltihabındanölmektenkılpayıkurtulmuştu. Bu yüzden Bayley' i ancak aylar sonra gidip görebildi. O sırada Bayley kımseleri görmek istemiyor, içinden hıçbir şey yapmak gelmiyordu. "Audi bana yardımcı oldu. Beni kargatulumba Lanzarote'deki evine götürdü. Orada kendime geldim ve birbirimizden giderek hoşlanır olduk. Audi her zaman sabırlı biriydi. Onu kitap okurken izlemekten, arada sırada başını kaldınp benimle sohbet etmesınden Jo/i/ı Bayley, alzheimer olan karısı Iris Murdoch 'a ölene dek baktu İkiııci bahar. Y aşamını geçen yıl yitiren ünlü yazar Iris Murdoch'un kocası John Bayley eşinın ölümünün birinci yıldönümünde Oxford'daki evinde tek başınaydı. Kararh bir tavırla, "öyle olmasmı istedim," diyenBayley'insesinde hüzünden eser yok. Yirminci yüzyıl yazınınındevlerinden Iris Murdochbedeninibilime teslim etti. Beyni, yazann yaşamını dört yıl içinde kemırip bitiren alzheimer hastalığını araştıran bilim adamlan için özel birilgi alanı oluşturacak. Bir zamanlar Oxford Üniversıtesi'nde tngilizce profesörü olan ve aşın duygusallıktan süreklı kaçınmaya çalışan John Bayley, "Artık o yok. Bunu kabul etmekgerekiyor" diyor. Murdoch'un ölüm yıldönümünü evinde tek başına geçiren Bayley yazann hayranlanndan gelen mektuplan yanıtladı, eşinın ölümünden sonra kolunun kanadının kırüdı çok keyifalıyorum. tşte o zaman onunla birlikte bir yaşamın çok hoş olacağını düşündüm ve ona âşık olmaya başladım, ama bu duygulanmı ona pek sezdirmedım. tkinci gıdişimde dahadabağlandık." Bayley bir zamanlar kendinden genç kadınlara ilgi duymadığını söylemi şti. Iris ondan altı yaş büyük olduğuna göre, Audi de pekala 15 yaş büyüğü olabilirdi! "Bugün de yaşam dolu, gencecik bir kadın. Benden çok daha dinç, ama bunun bir önemi yok. Audi kimi yönleriyle Iris'ten çok daha rahat ve güvenli bir kadın. Iris işine o denli bağlıydı ki, zaman zaman bunalıma girerdi ve onu yatıştırmaya çalışırdım. Audi ise yaptığı her şeyden son derece mutlu olabilen biri." Audi ile Iris' in çok iyi anlaşan iki dosttular. "Dost olmasalar üzülürdüm. Kimi şeyler unutulup yok olmuş gibi davranmanın hiçbir yaran yok. Iris yokluğu bugün de yüreğimi yakıyor ve onunla ilişkim sanki giderek daha da güçleniyor ve kimi zaman çok mutsuz oluyorum. Yeniden evlenmekyitirilenkişininacısını yok etmiyor. Bu gibi durumlarda ınsanın kıskançlık duyması çok doğal, ama Audi bana büyük bir hoşgörü ve anlayışla yaklaşıyor. Sanırım, Iris' in varhğını o da içinde hissediyor ve onu özlüyor. Bir zamanlar içtiklen su ayn gitmezdi. Iris'in hastalığı sırasında Audi ona çok yardımcı oldu. Audi' nin benı y atıştırmak zorunda kalmasını istemem. lkinci evliliklerde dönüp dönüp ilk evlilikten söz etmenin en sinir bozucu şey olduğu söylenir. Gelgelclım, ben bunu hep yapıyorum ve sanırım bu davranışım Audi' nin de hoşuna gidiyor." Bayley düğünün ya Norveç 'te, ya da Lanzarote'de olacağını, Audi'nin kilisede evlenme önerisıni kabul ettığini belirtiyor ve "Gelinliğin ona çok yakışacağından eminim; onu gelinlik giymeye razı etmeye çalışacağım. Düğün pastası, balayı gibi şeylere gelince, onlarpek ilgimı çekmıyor," diyor. Bayley çok istedıği halde çocuk saİübi olamayan Audi'nin üvey çocuğuna büyük bir özenle baktığını dile getiriyor: "Keşke benim de öyle bir üvey annem olsa, ama ben asıl, tıpki Iris'eyaptığımgibi, onun üzerine titreycceğım günleri iple çekiyorum. Evliliğin en güzel yönü eşlerin birbirlerine duygusal açıdan destek vermeleridir. Âşık olmanın ve birini sevmenin binbir yolu vardır. Aşkın alevini körükleyen en önemli şeylerden biri özlemdi, ama bu kesinlikle sevdiğiniz kişiyi her an görmek istemedığinız anlamına gelmez. Audi ile ilişkimi sözcüklere sığdırrnam olanaksız."^ The Guardian 'dan Iris Murdoch'un bedeni bilimin ellerine teslim edildi. Yazann beyni, dört yıl içinde yaşamını kemirip bitiren alzheimer hastalığını araştıran bilim adamlan için özel bir ilgi alanı oluşturacak. Hastalığı sırasında başından hiç aynlmayan kocası John Bayley ise yeniden evlenmek üzere. John Bayley, önümüzdeki günlerde Audi ile evlenmeye hazırlamyor.