Katalog

CUMHURİYET DERG r9/4'ün ilk aylannda Ecevit umuttu, çünkü tojilum genel af bekliyor, 12 Mart darbesinin yarattığı mağduriyetin giderilmesini istiyordu. Düşünce üreten, toplumu ileri götürecek herkes cezaevindeydi... CHPMSP koalisyonu af için anlaşmıştı, oylama gecesi 15 MSP'li • ihanet etti. Yanlışı Anayasa Mahkemesi düzeltti... tstanbulSağmalcılar Cezaevi'nden tahliye edilen iki kadın tutuklu... 1974: Son genel af• • • H ki tartışmaiarda şu sözler, tarih içindeki yeri erşey,26Ocak 1974'tebaşladı. 12 suç sayılamaz, ne varki, iki kişinin bir araya hıç düşünülmeksizin sarfediliyordu: Mart'ın üzerinden üç yıla yakın gelerek komünizm propagandası yapmalan birzaman geçmiş, 29 aylık sıkıyöN ihat Erim (Kontenj en Senatörü, 12 Mart suçuortayaçıkanr. nctım döneminde on bir bin kişi dönemininilkbaşbakanı): 141 vc 142madYiğıtKöker(AdaletPartisimilletvekili): hakkında"SayınMuhbirVatandaş'1artaradelerinde yer alan suçlar eylem suçudur. Her 141 142. maddelenn af kapsamına alınması fında ihbarda bulunulmuş, bu ihbarlar "de eylemin mutlaka silahlı olması gerekmez. Cumhuriyet'e ihanet olur. ğerlendirilmiş", dörtbinüçyüzotuzbırkişı Bır kişınin komünist olduğunu belırtmesi Şeref Kayalar (AP Bursa Senatörü): Cumhakkında bin iki dava açılmıştı. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin Inan idam edılmiş, toplumsal küskünlük artık taşınamâz kadar ağırlaşmıştı. tşte bu tarihte, CHP ve MSP koalisyonu Türkiye Cumhuriyeti'nin 37. hükümetini kurdu On ay yaşayacak bu koalisyonun protokolünde yer alan en önemli madde, "af "tı ve toplumsal banş için atılacak bundan daha büyükbıradım olamazdı. Afkaçınılmazdı, çünkü cezaevindekı insanlar, toplumu ileriye taşıy acak, bilimsel ve kültürel zengınliği sağlayacak olanlardı, bilim adamlan, felsefeciler, sanatçılar, sendıkacılar... Yenı hükümetın daha ilk aylannda affin içeriği, koahsyon ıle muhalefeti karşı karşıya getırdi. Yumruklaşmaya kadar varan tartışmalar 141 142 üzerinde yoğunlaştı. DemokratPartıliler'esiyasalhaklannın ven1mesı,OsmanlıHanedanı'ınerkeklerinın yurda dönüşüne olanak sağlanması konusunda görüş birliğine varan hükümet ve muhalefet 141142.maddelerinfıkır suçu mu, eylem suçu ınu tartışması ıçıne gırdi. 1974 affından yararlandılar, 1979 'du salıverildiler, Necmi Demir, llkay Demir, TBMM ve Cumhunyet Senatosu'nda Kamil Dede, Alımet Erdoğan ve Kadir Kaymaz huriyetimizin muhafaza ve müdafaası içiı hanci düşmanlarla bırleşen dahili düşmanl; nmızı affetmek dcğıl, yok etmek veya yol getirmek mecburiyctinde olduğumuz içı 141142. maddelerbirçokdefadeğiştırik ve milli bir hüküm haline getırildı. Ahmet Yıldız (Tabii Senatör): Birtakıt ınsanlann 146. maddeye gircn suçlannı e cömertçe affederken aynı maddeye gire başkalannın suçlannı af dışı tutmaknasıl b mantık vc hukuk anlayışıdır? Şevket Kazan (Adalet Bakanı): Yedı ye şındaki çocuklara bile 141142 aleyhınd bildırilerimzalatıldı.Bumaddeleraffagirir ce tahliye edileceklerin sayısı bımn üzerind bile değildir. Toplam 910 kişı var. Bunu 170'i de 146. maddedcn. Gcri kalanı 141 142'den. Düşünün 50 bin kişi tahliye edik cek bu afla, 49 binı o, kader ve kaza kurbar denilen suçlular. Allahsız gençler diyoru bunlara. Onlara Allah'ı öğretecekbireğıtir scrgıledik de mı şımdı kalkıp Allahsız dıyo ruz. Şevket Kazan'ın da söylediği gibi, yec yaşından yetmiş yaşına kadar kadınlı erkek 1 sayısız imza, mektuplar içinde TBMM 'y 1 ulaştınlıyordu. Muhalefetin yürüttüğü fr kampanya, zaman zaman "komünızmi teliı miting"leriyle dc pckiştiriliyor, afFın çıkma ması, buna bağlı olarak da koalisyon hükü metınin çözülmesıne çahşıhyordu. Tartış malara CHP ve AP'nin 12 Mart darbesın< yöncliksaldınlan vesavunmalandasızıyor du. 4 Nisan 1974 tanhli TBMM toplantısın da afla ilgili maddcler tartışılırken CH1 Grup Başkan Vekili Selçuk Elverdi, AP'y 12 Mart'takı tutumundan dolayı eleştiriyoı muhalefet lıderi Dcmırel ise sataşma oldu ğunu söyleyerek kürsüde kendisine tanınaı söz hakkını kullanıyordu: "Neyapacaktık, 12 Mart'ta? 12 Mart bi darbeydi. Sız yokmuydunuz muhtıranıı içinde? Sız hangı celadeti gösterdiniz? Bi: daha o gün, 'bu muhtıra anayasa ve hukul devletiyle bağdaşmaz' dedik. Başka ne ya pabilirdik?Orduya karşı neyle savunacaktıl iktıdan.Sızneredeidinizozamanbeyler?..' Af tasarısına göre ise Yassıada Yüksel Adalet Divanı tarafındanmahkum edilenle hakkında sınırsız afsağlanmış, ölüm cezala n otuzyıl, müebbet hapis cczalan 24 yıl ağıı hapseçevrilmiş, üst sının 12 yılı geçmeyen hürriyetı bağlayıcı cezayı gerektiren bütür suçlar afkapsamına alınmıştı. üniversitc v< vergi affı da kapsama dahildi... Tasan senatoda değişıkliklcrle kabul edil di. 141142.maddelerecezaindırimı, tasan da öngörülen 12 yıldan beş yıla ındiriliyor 146/3. madde ise kapsam dışı bırakılıyordu Affin kapsam tarihi ise 23 Ekım 1973 olaral belirlenmişti, oysa TBMM, 7 Şubat 1974' i öngörmüştü. Tasan, şimdi deTBMM'deek almacaktı, ilk şekliyle, yani Meclis'e sunulan şekliyle geçebilmesi için 226 oya ihtiyaç vardı. Muhalefet, Milli Selamet Partili bazı milletvekillerinin 141 ve 142. maddelenn ai kapsamına ahnmasına karşı olduğunu düşünüyor ve içini serin tutuyordu. MSP lıderi Necmettin Erbakan, Adalet Bakanı Kazan. koalisyon ortağı CHP ile toplumdaki kaygıyı, genel affin Meclis'ten geçmesinin sağlanacağını vaat ederek yatıştırmaya kalkışıyordu. 141142. maddelenn fikırmi eylem mı suçlannı kapsadığı sorusuna yanıt, bırkez de Askeri Yargıtay'dan geldı. Şevket Kazan 30 Nisan'da yaptığı basın toplantısında şöyle dıyordu: "TCK'nin 141 142. maddelennde öngörülen fiillerin fikirsuçu olupoimadığı hakkında aksı bırkanaat sahibı olmadık, ancak, tereddütlerimız vardı. Asken Yargıtay'la görüştükten sonra tereddütlerimı/ zaıl oldu. yöksafikırdeğıştirmişdeğılız...