Katalog

Can Yücel de 1974 afftyla sahverileulerden. Eşber Yağmurdereti ise hâlâ cezaevinde. Siyasiler afkapsamına ahnmazsa dahayirmiyıl cezaevinde kalacak... ce kişı hapse girmiş, işkenceden geçmiş, idamlaryaşanmıştı. Ozaman Ecevitbaşbakandı, ve dağa taşa ismini yazdırtan iki sloganı vardı. Birincisi" 141,142'yikaldıracağız"dı, diğeri "AfçıkâTtacağız". Yanı oyıllarda, bir hukuk devletine engel olan 141, 142 kaldınlacak ve toplumun isteğı af çıkartılacaktı. Herikisı de toplumsal bir projeyi göstcnyor, demokratikleşme anlamınııfade ediyordu. Çünkü o yıllarda insanlar, gerçekten de, hümanıst acıdan sosyalizme gelmişlerdi. Yanlışlıklar, acemilikler, gençlik heyecaru vs... Halk bunlann afTedilmesini istiyordu. Onun için bu sloganlar Ecevit' i iktıdara gctiren sloganlardı. Yani affın böyle bir fel. sefesi vardı. 1974 affına baktığımızda affın pazarlık konusu edildiğini görüyoruz... O zâmanki koalisyon partileri de bugünkü gibi pazarlıklara girmiş, aynı insanlar aynı kazıklan atmışlardı, ama Anayasa Mahkemesi bunlan düzeltti. 1974 affının toplumsal faydası neydi? Çok faydası oldu. En azından o zaman affa uğrayanlar, bugün TC'nin en önemli yerlenndeolankişılerdı. Bugün beklenen af, toplumsal banş açısından bir fayda sağlav abilecek mi? Şu ana kadar hazırlanmış af tasansının böyle bir amacı,felsefesiyok. Bir defasiyasi suçlan kapsamıyor. Sıyasi iktidarın da böyle bir niyeti yok. Zaten demokrasi diye bir istekleri deyok, sancılan hukuk devletine geçiş değil... Başbakanın karısı sokakta yürürken annesi hapiste bir çocuk görüyor "Ah kader kurbanları, bunlar affa uğrasın" diyor... Ulufedağıtırgibi.tıpkı birpadişahın, birderebeyinin, bir diktatörün, kansının doğum ya da evlilik günü gibi günlerde, "Tebaamsızebabalıkyapıyorum,serbestbırakıyorum" demesi gibi... Bu diişünceyle çıkartılmış bir af yasasının toplumsal açıdan bir yaran yok. Tcrsine toplumsal kızgınlıkları arttıncı, derinleştirici biretkisi var. Nasıl? En sıradan örneklerini verirsek pankart açan Manisalı gençler, duvara yazı yazan gcnçleraffa uğramayacaklarama 7 ayn cinayetten 7 kere idama mahkum olmuş bir kişi affedilecek. Iştebu kızgınlıklan arttırır. Bir proje koymadığınız için tecavüze uğramış birkadının mağduriyetini de önlcyemezsi» niz. Ona, tecavüz eden kişiyi neden aftettiğinizi anlatamazsınız. Bu soru hep çıkar. Şimdi, yine siyasi pazarlıklar var... Daha önccki tartışmalarda 312'nın 2. fıkrası af kapsamının dışında tutuluyordu, hx\ bakan, Tayyip Erdoğan gibi isımler bunlann dışında kalsınlar diye... Bazı suçlar afkapsamına gırsin dıye lobıler kuruluyor, kimler daha güçlü davranırsa onların istediğı kapsam içine sokuluyor. Bu, toplumda huzur' suzluk yaratan bir tasanydı ama bir kere söylendi. Siyasi olarakbasiretsizliklesöylendi. Basiretsizlik devam ediyor çünkü en azından 2530 bin kışıye, aileleriyle 100 bın kışiye "affauğrayacaksınız"umuduverildi. İki senedirbu böyle söyleniyorveaf çıkannamakla bu ınsanlara ikinci bir ceza verılıyor. Bu hakikaten bir işkencedir. Kimsenın buna hakkı yok ve şimdi kesinkes "af olmasın" demek de mümkün değil. Bugündenbaşlayarakbütünbirtoplumu içine alan bir proje oluşturulamaz mı? Belki bırmantıkfelsefe oluşturulabılır. Belkidebubırfırsatolur. 12 Eylül Anayasası'nın 87. maddesini değiştirin. Oradan bir cümlc kaldırın ve Meclıs'e gasp edilmiş yetkısini geri verin. Anayasanın 87. maddesi diyor ki: Meclis, anayasanın 14.maddcsindekieylemlernedeniyleişlenmiş suçlar hariç olmak üzerc af çıkarabilir. Bu cümleyi kaldırdığınız zaman sorun çözülüyor, hukuken bir yol açılıyor. Bunu kaldırmak hıç zor bir şey değil. Tahkimtartışmaları altında, Anayasa'nın en önemli maddelen çok çabuk değiştirildi. Koskoca kamu sözlcşmelennın denetım yetkisi kaldırıldı. dcnetımsızlığın yolu açıldı. Gerçekten demokrasi yolunda bir irade, öyle bir istek varsa bu madde de çok çabuk değışir ve sorun çözülür. Böyle bir istek yoksa. sadece adlı suçlulan afkapsamı 1. Sayfanın devamı toplumda,eğerdemokrasivchukukdevleti olarakbiraf öngörülüyorsa, onun gereklerini yerinegctırmek açısından, toplumsal bir projenin ortaya konulması söz konusudur. Yani afla, bir demokratikleşme, bir hukuk dcvletine gıriş olmahdır. Af, bu kapsamda toplumda bir heyecan uyandırabilmelidır. Toplumdaki kızgınlıklan, kırgınlıkJan giderecek.ortakbirprojedebirleştirecek, işlenmiş suçlann mağdurlannabile "bcn acılarımı sineye çektim" dedirtecek bir anlayışın olması lazım ki, toplumsal banşa, kardeşliğe hitapedebilsin. 1974 affındaböyle bir toplumsal proje hazırmıydı? 74'te böyle bırortam vardı. Askeri darbeden geçilmiş, kamuoyu açısından halkın fikirlerini de benimsediği sol kesimden binler İstanbul Barosu Başkanı Yücel Sayman, siyasileri de kapsamadığı sürece affın amacına ulaşmayacağını söylüyor. Sayman TBMM'yi anayasanın 87. maddesini kaldırmaya çağınyor. Fotoğraf: SENEM ÖZTÜRK