Katalog

Istanbul'un kanat sesleri azaldı, banndırdığı iki bin bitki türü can çekişiyor. Kediler, köpekler ve martılar kadar güçlü olamayanlar kaçtı gitti. Ya siz ne yapıyorsunuz? Önce düşünün sonra da iki büyük apartmanın arkasında bitmiş bir papatyayı kopartmadan, sıra sıra dizilmiş fidanlar boyunca geceye kavuşuncaya kadar koşun. vı 85. katta mııtlu olamayız MEHMET SERCAN TEZCANOĞLU "Istanbul'un 26 asırlık bir geçmişe sahip kültürelhazinesi.insanoğlununsahipolduğu paha biçilmez bir mirastır. Buna karşılık şehrin eşsiz doğal alanları ve nadirbitkilerini barındıran doğal mirasıhakkında çok azşey bilinmektedir. Ayncabu doğal mirasımızresmi bir koruma statüsünden de yoksundur." Projenin hedefleri ise şöyle açıklanıyor: "Kamuoyu oluşturma kampanyalarıyla tstanbul ' un eşsiz doğal habitatları vc nadir türlcrinin değerinin farkına varılması. Öncmli doğal habitatlann ve tehlike altındaki türlenn korıınması ıçin güçlü birplanlama.arazikullanım ve yönetim politikalarının geliştirilmesi ve uygulanması. Doğa koruma açısından ün martılanndır tan vaktinde, Istanbul'da. Gökyüzünde bir doğmaya çalışan güneş bir de onlar vardır. Denizedalışjaryapıpgünü kurtarmaya çalışırken bir yandan da ürkek bakışlarla, canlanmaya başlayan şehri seyrederkengörürüzonlan. Marmarakıyılarında cn çok görülen tür Karabaş martr sıdır. Birazdan şafak sökecek, insanlar yollara dökülecekler. Karabaşlardasimitçilerleberaber 6.30 vapurunun önündc nöbetc duracaklar. " Vuuuuuuuu" diye bir ses. Martılarlabirliktesimitçilerdehareketleniyor. Kimisiinenyolcularınpeşisıragıderken kimisi de hareket saatini bekliyor. tkinci "Vuuuuuuuu" sesiy le martılar havalanıyor. Fırından yeni çıkmış. 75 bin liralık sımitlenn eşliğindeEminönü'ndenKadıköy'eyolculuk başlıyor. Martılar, havada uçuşan simit parçalannın peşindetüm maharetlerini sergileme telaşında. Ha yakaladı ha yakalayacak derkenboşgeçiyorenirileri.Onunkaçırdığınıbirdiğcriyakalıyoryangındanmalkaçınr gibi. "Tut,tut..." "Yakalahadi..." "Simitinden biraz versene!" "Bunuyakalabari." Bu konuşmaları vapura binenler her gün duyuyor. Şehrin boğucu havasında yaşanan bu dakıkalar, martıları hıç ama hıç mutlu etmıyor. Ah! Marmara'da balık olaydı, o zaman görürdünüz onları. Kanar mıydılar susamasimite.Özgürcehavalanır, havada süzülür, gönülleri isterse şehre yaklaşır, bütün günlerini balık peşindcgeçirirlerdi. "Martılar güçlü hayvanlardır"diyorŞehir ve Bölge Plancısı Gökmen Argun. "Kediler, köpeklerkadargüçlüdürmartılar. Amatüm doğaböyledeğil. Yaşamınıince.hassasşeylerebağlami!} olan pek çok türburadanhızla uzaklaijiyor. On sene sonra çocuğunuzayalıçapkınını tarifederken, onu gösterme fırsatınızın aslaolmadığını anlayacaksınız." Şehirdeki doğal hayat, doğal olmayan hayat karşısındaayaktakalamadı.GeçmiijinKonstantinopolis'inibugörüntülerdenanndırmakiçin kimi kuruluşların çeşitli projeleri var. Bunlardan biri Doğal Hayatı Koruma Derneği'nin "Istanbul'un Doğal Alanları Projesi". Gökmen Argun, tstanbul Projesi Yöneticisi, AndyByfield'daProjeDanış.manı. Projenin tanıtım broşüründe şöyle deniliyor: önemli alanların koruma altına alınması. önemli bitki alanlanndadoğa korumanın yararlarını arttırmak için uygulanacak olan yönetim metotlan konusundadanışmanlık. Doğaya tümüyle zarar veren yapılaşmanın durdurulması.Planlamavediğeralanyöntemiyle ilgili karar alma sürecinde, doğa koruma unsurlarının dagöz önündc bulundurulması içingereklitcknikbilgininsağlanması." Doğal Hayatı Koruma Derneği, lOpilot bölge belirlemiş. Terkos ve Kasaturaarasındaki ormanhk alan ve kıyı şerıdi, Ağıl Dere veAğaçlıkumulları.Gümüşderekumullan, tstanbul Boğazı'nın üstlcri, Büyükçekmece Gölü, Küçükçekmece Gölü, Hadımköy ve Kemerburgaz arasındaki meralar ve fundalıklar, tstanbul Asya yakası tepclcri, Sahilköy ve Şi le arasındaki kumullar ve ormanlık alan ve Şile Adalan. Gökmen Argun projenin amacını şöyle açıklıyor: "tçinde sürekli bırpotansiyeli taşıyabilen ve pek çok konunun üstünde örtüştüğü alanları lobi faaliyetleriyle yerel ve merkezi yönetimlere sunmak ve bunlan geç olmadan bellistatülerle kurtarmaya çalışmak." Argun projede yer verilen 10 alanın sürdürülme ve yaşama şansı olan yerler olduğunu söylüyor. "Çamlıcatepeside çok önemli bir doku ama neredeyse doğal özelliklerınin hepsini yitirmiş. tstanbul'un kent hayatı içindedoğal hayatı yakalamanızmümkündeğil." tstanbul sadece insanlann çok önemle eğildikleri.yerleşmekiçinçabasart'ettikleri biryermi? Argun'un cevabı hayır. "Istanbul, aynızamandakilometrelerceuzaktangelen ve dünyayı çepeçevre dolaşan bazı hay vanlar için bir konaklama yeri. Çünkü çok özel bir yer. Kentli oluşumunu vc kcntsel tanhını bir tarafa bıraktığımız zamanda doğal olarak çok uzun süredir pek çok hay vanın ve bitkinin de yaşam yeri Istanbul. Mesela kusjar, *• Martılar İstanbuVu hâlâ terk etmediler. (Gümüş martısı)