Katalog

18 CUMHURlYET DERGİ mıs. ılk karikatürden günümüze doğru, karikatür sanatınınılgınç serüvcnini izleyebiliyorsunuz. Süreklı sergilerdışında farklı sanatçılarınyapıtlarıdasergileniyor. Mizah kitaplığı Sergileme salonlarından sonra belki de müzenin en Mcak ve sevimli yeri Mizah Kitaplığı. Türkiye ve dünyada yayımlantnış ya dayayımlanmaktaolan karikatür, mizah ve bukonulara ilişkın kültürcl yayınlarbirarayagetirilmiş. Mizah Kitaplığı'ndagelenlerin rahatça çalışması ıçin masalar ve sandalyelerserpi&tirilmİ!,. Bölümde Akbaba ve Papağan gibi eski mizah dergileri de var. Bunlar, günümüzde yayımlanan karikatür ve mizah dergilerine benzemiyor. Elimize aldığımız Akbaba Dergisi, eski Türkce'yle Hicrı takvime göre 1341 yılında Istanbul'da yayımlanmiij. Derginin kapağına iliştirilmiş etikette "Sorumlu kaydı" kısmında Yusuf Ziya adını görüyoruz. Bu dönemde yayımlanmışdergilerdenbiride"Sorumlukaydı" kısmında Orhon Sey fi Orhon'un adının yer aldığı Papağan Dergisi. Boyutlan.kâğıdıyla Akbaba dergisincbenziyor. Kitaplıktasizigüleryüzlübirgörevlikarşılıyor. Çevresinde bir sürü genç kız oturuyor. Hepbirliktegörevlininanlattıklarınıilgiyle dinliyorlar. Çok sıcak bir hava esiyor içeride.herkesinsuratındabirtebessüm. Buv radaki genç kızlar üniversite sınavlarına hazırlanıyorlarmış, kitaplıkta da desen çalışmalan yapıyorlar. Yirmi binı aşkın karikatürün saklandığı arşiv konusunda Bozok şunlan söy lüyor: "Arşivimizde yirmi bini aşan yerli, yabancı, özgün, orijinal karikatür bulunuyor. Bunlannhcpsıtasnifedilıniş.sınıflandınlmışbir şekildemuhafazaediliyor. Birdeözeldosyalarımız var. Bu dosyalarda Türkiye'de kim karikatür çiziyorsahepsinınkarikatürleri bulunuyor. Bir de çok özel dosyalarımız var. Bunlardayitirdiğimizkarikatürcülerimizin eserlcri saklanıyor. Ayrıcasergileridedosyalıyoruz. Tam altmış dokuzserginin dosyası var. Herhangi bir karikatürcü benim sizde hangi karikatürüm var dediğinde anında çıkanpgösterebiliyoruz. Çoğu şaşırıyor, 'Bunubenmiçizmişim?'diye.Genişbirtarama y apıp sağdan soldan toparl lyoruz bunları." özgün baskı atölycsinde, dileyen herkes ücretsiz olarak çalışabilıyor. Çalıijirkenba!»larında bir de uzman bulunuyor. Bozok, " Burada dileyen herkese bir uzman gözctıminde özgün baskı teknikleri öğretilir. Tabii usta çırak ilişkisi ıçinde. Hepsinin belli bir dolabıvar. Bellıgünlerde,bellisaatlerdcgelir, kendilerine sergi hazırlarlar. Dileyen herkcs çalışabilir. Pazar hariç her gün saat 13.0017.00 arası her gün bir hoca var." Müzcyi günde ortalamaaltmış kişi ziyaret ediyor. Karikatürcüler Derneği, müze kurulurken klasik müze düzeni anlayışı içinde, yerleştirilen eşyanın uzun yıllar aynı yerde kalmamasını amaçlamışlar. Burayıbirokul gıbi sürekli kendini yenileyebilen kültür merkezi halıne gctırebilmeyi hedeflcmişler. Bozok, müzenin Türkiye'de bir e^inin daha olmadığını söylüyor. Ve ekliyor:" Dünyada zaten beş altı tane Karikatür Müzesi var. Onlar da dar kapsaml ı. Bizimki deği 1." Istanbul'da, Gazanferağa Külliyesi'ndeki Karikatür ve Mizah Müzesi'ningirişi... Müzenin yönettcisi çizer Erdoğan Bozok. Vfizah müzeye sığar mı? YAZI VE FOTOĞRAFLAR: MİNE YAĞIC1 • S araçhane'dcki Gazanferağa Külliyesi'ndc bir müze," Karikatür ve Mizah Müzesi". Müze, 1975 yılında Karikatürcüler Derneği 'nın girişimiyle lstanbul Belediyesi tarafından Tepebaşı'ndaaçıldı. 12 Eylüldönemindekapatılan pek çok kurumun arasında bu müze de vardı. Müze binası daha sonra yıkıldı ve yerine bugünkü TÜ YAP binası yapıldı. Müzenin tekrar açılması için çizerler umutlanni yitirmeden yeniden girişimlerde bulundular. Umut, yıllar sonra mutluluğa dönüştü ve lstanbul Büyükşehir Belediyesi Karikatür ve Mizah Müzesi 27 Şubat 1989 tarihindeaçıldı.Ogündenbuyana müzenin yöneticihğinı karikatürist Erdoğan Bozok yapıyor. Müzenin acılış hikâyesini Bozok'tandinliyoruz: "Müze kapatı Idıktan sonra gelen her yercl yönetimdcn Karikatür vc Mizah Müzesi'nin yeniden kurulması istcndi. Dönemin Büy ükş,ehir Belediye Başkanı Bedrcttin Dalan bizesöz verdi, 'Sizeyervereceğim' dedi. Ve GazanfeTağa Külliyesi'ni verdi. Burası daha önce belediye müzesi olarak kullanılıyordu. Belediye Müzesi Yıldız Sarayı'na taşındı. Sonra külliye restore edıldi, Karikatür ve Mizah Müzesi olarak çalışmaya başladı. 27 Şubat 1999'dada 10. yılınıtamamladi. Müzenin yeraldığı Gazanferağa Külliyesi medrese, türbe ve sebil bölünılerinden oluşuyor. Kapıağası Gazanferağa tarafından 16. yüzyıl sonlannda Mimar Davut Ağa'ya yaptırılmış. Müze, sosyal tarihimizin en açık belgeleri niteliğinde olan bir kültür birikıminı yok olmaktan kurtarmayı amaçhyor. Bu nedenleçeşitlictkinliklergerçekleştiriliyor. Dünyaülkelerinin karikatür sanatınailişkin özgün belgeleri ve yayınları derlenip kent halkınatanıtılıyor. Külliye'ninbahçesinigeçtikten sonra dört ana bölümden oluşan müzeye ulaşıyorsunuz. Müzenin ilk bölümü sergileme salonlanna aynlmış. tki tür sergileme yapılıyor, sürekli ve geçici sergiler. Müzedc, yayımlan Dorneğin başkanı Bedri Koraman Karikatür ve Mizah Müzesi'nin açılmasında çok emeği geçmiş olan Karikatürcüler Derneği'nin kurulması 1969yılınadayanıyor. Demeğinşuandabaşkanlığını iinlükarıkatürustası Bedri Koraman yapıyor. Türkiye ?de ve yurt dışında yaşayan çizerlerın hemenhepsiderneğin üycsi. Koraman, "Karikatürcüler Derneği, böylesine ctkın ve saygın çizerler topluluğunu bünyesmde toplayan, dünyada da örnekleri az görülen bir sanat örgütüdür. Üyelennin tümü ortaya çıkar Karikatürtüler DemeğiBaflumı Bedri koraman:"karikutür çok etkileyici, çok vurucu bir oUıy. Kötüyekullamlmm jansı tseçok az."