Katalog

2MAYIS 1999. SAY1684 Jenburoluoynarsam.onahaksızlıkederım lıyedüşündüm"dıyordu 14 yaşındayken çello çalmayı deneyen vVatson, rolünehazırlandıgı üç ay ıçındc hafada üç ders almış, ayrıca her gün saatlerce jratık yapmi!}. Sonunda paımaklannın uçlaıkanamayabaşlamışve 15parçayıkusursuz ;alabılecek aşamayagelmış Performansıortestrayı öyle etkılemış ki alkışlar uzun süre iınmemış. "AıledeBırDâhı"sıradanbıraılenınöykü.u ıdı, ıkı kız, bırerkek çocuğu olan herkesgıiı bıraılenın Bu aılenıntek farkı bırısı dıinya ;apında dahı olarak bılınen ıkı muzısyen kı'a,bıı müzısyenanneyesahıpolmasııdı Ba)a,aılesınınkuşaklarboyuyaşadığıJersey'de loğmuşbırmuhasebccı, DerekduPre Yıl<ırca Lloyds bankasında çalıştıktan sonra TheAccountant"(Muhasebecı)dergisının •dıtörlüğünü yapmış Annc, Irıs Greep, ,ondra Kralıyet Müzık Akadcmısrndc mu•ıköğretmenı.bestelerı var Dolayısıılekızarınınmüzığeolanılgılenannelenndengeıyor. Çocuklannın her ıkısını de ılgılendıkerı müzık dalında destekleycn annebaba, 4ılary'nınflüt,Jackıe'nın çello derslcrı ara.ındakoşuşturupduruyorlar. AmaıkıkardcşenHılarydıngınbırevlılıkyaşamındakarar .ılıyor. MS'İN ETKILERİ... Multiple Sclerosıs'ın (MS) ılk dönemlerden ıtıbaren beyıne yaptığı fızıksel hasar sonucunda kışılık değışımı de ortaya çıkabılıyor 1991 'de yapılan bır araştırma MS'lilerın yuzde 42'sının depresyonlu olduğunu ortaya koydu Ama yıne de tablo çok net değıldı Kışılık başkalaşımı kımde ne ölçulerde ortaya çıkıyor bılınmıyordu MRI röntgen teknığı bu alanda da kullanılmaya başlandığında MS'ın beynın kışılığı belırleyen bölumlerıne saldıran bır hastalık olduğu goruldu. Kışılık başkalaşımı MS'ın çift gorme, denge bozukluğu, kas guçsuzluğu, ıdrar tutamama ya da tutamayacağı duygusu gıbı belırtılerı bıle ortaya çıkmadan başlayabılıyor Kışılık değışıklıklerı hastanın aılesı ıçın fızıksel değışıklıklerden çok daha guç başa çıkabılen ögeler. Bır zamanlar hastanın kışılığındekı değışımlerı saklamak, gızlı tutmak egılımı vardı Fızıksel değışıklıklerle uğraşmak hasta ıçın yeterınce zor olduğu ıçın, buna bır de kışılık sorunlarını eklemek ıstemıyorlardı. Ancak bugun durum farklı. MS artık beta ınterferonları ile bır anlamda tedavı edılebılıyor öncelerı ınterferon betalb yalnızca durumu kotuye gıden hastalara verılıyordu Bugun bu ılacın hastalığın her kademesındekı hastalara verılebıleceğı ortaya çıktı. Ingıltere'de hastalığın kotuleşmeıyıleşme kademesındekı on hastadan yalnızca bırı tedavı göruyor Avrupa'da ıse bu oran bunun beş katı Interferon pahalı bır ılaç ancak eğer Jacquelıne du Pre bu tedavıyı gormuş olsa ıdı yalnızca durum duzelmekle kalmayacak, aılesı, sevenlerı, muzık dunyasındakı hayranları da bu çalkantılı tabloyu yaşamak zorunda kalmayacaklardı. 4 (Imdi Jacqueline du Pre? Jackıe 26 Ocak I945'de Oxford'da doğnuş, Purley'debüyümüş Dahadörtyaşında kençelloyagösterdiğı aşın ılginınsonucunla annesı ona beş yaş doğum gunu armağanı »larakbirçelloalmış. Jackıebugünlcrışöyeanımsıyor: "Çclloçalmayı çok sevıyonım, mşkaları ıçın çalmayı da çok sevıyorum.. ı'ayımlatellerımebırkezdokunduın veçıkan ;üzel sesı çok sevdım, gerçekten çok, çok evdım." Sonra annesı onuVVıllıamPlceth'c Dr. Thomas Stuttsford I The Tlmes ;öturmuş.Jackıeona"Kuğu"yuçalmış Pleth de onu öğrencısı olarak seçmış Jackie okmutluolmuş Ne de olsa kendısı daha al1952'de aılesı Israıl'egöçünceeğitımınioralyaşındaküçücükbırkız. Pleethıseünlübir da sürdürmüştü 1952 de Vıyana'da ve Roellıst.TamyedıyılboyuncadersalmışPleth 'den. Jackıe çcl lo konusunda ne oğrendı y ma'da müzık dünyasınatantıldı. 1957yılının e hcpsını Pleeth'e borçlu olduğunu söylü Ocak ayındaCarnegıeHall'da ılk konserını •or. Pleeth dc onun ıçın "Bugüne dek tanıdı veren Barenboım, 1967'de Londra'da ılk or;ım en seçkın, en yeteneklı çellıst, kanyerın kcstra^eflığıdeneyımınıgerçekleştırdı.Ayle çok büyük ılerlemeler kaydedecek" dıyor nı yıl Jacquelıne du Pre ıleevlendıler. Ilışkilen hem kışısel hem profesyonel düzeyde lu. Yedı yaşında ıken ılk resıtahnı verdı Jackıe. m ükemmeldı. Pek çok kereler ayn ı sahney i, aynı stüdyoyu paylastılar. Muzık ılıskılen CelloDaddy"adlıparçayı çalmış. lOyaşınla ıken SuggıaCelloödülünü kazandı Ple Jackıe'nm l973yılındaMS'ayakalanmasınadek.evlıhklenıseJackıc'nın 1987'deölüth, Suggıa seçıcı kuruluna gönderdığı önerı nekrubundaJackıe'nınşımşekler aktıracakdenlıparlakbıröğrencı Imudığını, amaondakı sadclık ve ;tenhğın muzığıne sonsuz bıryunuşaklık getırdığını söylemışı.AradangeçenyıllardaJacquelıleduPre'nın yükselışıdevamettı. 2 ve 13 yaşlarında ıken BBC orestra.sındaçaldı. 1960yılında, heıüz IŞyaşındaıkenLondraüuıldlall Muzık Okulu'ndan altın malalyaılcmezunoldu Parıs'tePaul 'ortelıer'den, Isvıçre Zermatt'da 'ablo Casals'tan, Moskova'da /lıstıslavv Rostropovıch'tenderscraldı. 14Mayıs 1965'teCarne,ıe \ lall'da verdığı konserde Ameıkadaonutanıdı MoskovaKonervatuvan'ndaRostropovıchonu lınledığındc "ışte benım yerımı lacakkışı"dıyedüşündu. 1966 Noel'ınde pıyanıst Danıel larenboım'la tanıştı, 15 Kasım 942'de Arjantın. Bucno.s Aıres loğumlu Danıel da Jackıe gıbı yıllızı çok erken parlamış bır müzıs•endı Ilk mÜ7ik eğıtımmı aılcsınlenalmıştı. Yedı yaşındayken Bunos Aıres'te ılk resıtalını vcrmiş. Jtnkie (Emily Hiı/Mtır) ve Hilury (Rtııhet GnffUhs) münedeksürdü. ~> Jackıe hastalığını öncedcn sezmış olmalıydı. Daha dokuz yaşındayken ablasınu "Sakın anneme söyleme ama ben buyüdüğum zaman yürüyemeyeceğım, hareket edemeyecegım" demiştı. 16 yaşında edındığı dünya çapındakı ünunü ızlcycn 10 yıllık yoğun müzık donemı,bırkonseröncesıbırdenbıreellenndekıduyumuyıtırmesulebırgecedesonaerdı. Insanıkötürümeden hastalığın Jackıe'yı ölümünellerıneterketmesıiçıntam I4yılgeçecektı, acı ıçindekı 14 yıl. Jackıe artık çello çalamadığıdönemIerdc!jöyledıyordu:"Sözeaşıkolduğumukeşfettım. Kendımı şımdıye dck hıç sozle ı fade etmek durumunda kalmadığım ıçın sözlenn varlığından, büyüsündcnhabersızdım GeçenlerdeMSTopluluğu ıçın Incıl'den bır bölüm okudum. Okuduğum herşeyınaslındamüzıktevarolanbırıçenğı taşıdığınıgördüm. Yapısı,zamanlama.sı,her şeyı aynıydı. Şurokuınayadabaşladım. Ve yaşdmımdaılkkezşıırıbudenlıçok.sevıyoruın." Ancak Jackıe'nınha.stalığınınetkılen artık çelloçalamadığı günden çok daha önce başlamıştı Kızkardeşı HılarydeJackıe'dendaha önce orkestra şefı Chrıstopher (KıfFer) Fınzı ıle evlenmış, kendılerıne dıngın, çalkantısızbıryaşamkurmuştu. Bu yaşam Jackıe' ye günden güne daha çekıcı gelmeyc başlanuştı. Vebırgün herzaman yaptığı gıbı habersız ansızın çıkageldı Hılary'nın evıne. Yalnı/dı, umutsuzdu Hıç kımsenın aklın gelmeyecek bır şeyı ıstıyordu ablasından Hılary'nın ıznını ıstıyordu kocası KıtTer'le yatabılmek ıçın. Hılary'nın böyle bır şeyeızın vermesı söz konusu olamazdı. Hayır dedığınde Jackıe çıleden çıktı, delılergibıuluyarak ornıana koştu, ustünü başını paralamaya başlddı. ÇaresızkalanHılary durumu kocasıyladakonuşup, sonunda Jackıc'yeolurdemck /orunda kaldı Fılmdc bu şekılde anlatılan baldızenışte ılışkısıfılmegetırıleneleştırılerınbelkemığını oluşturuyor. Fılmı eleştırenler Hılary'nın nasılolupda boylebirızni verebıldığı konusunda ıkıyeaynlıyorlar. BırgrupHilary'nun Jackıe'nın uç noktalarda dolaşan ruh sağlığından dolay ı taşıdığı suçluluk duygusunun altında ezildığıni ve mazoşıst bır yaklaşımla bu izni verdiğinı söylerken, bır başkagruptaJackıe'yisuçluyor, onun bırerkek avcısı,egomanyakbırcanavarolduğunu söylüyor. FılmdeJackıe'yıoynayan VVatson daHılary'yeaynısoruyusormuşelbette Hılary ona eğer bu ıznı vermemiş olsa kendisini hiçbir zaman affetmeyeceğını söylemış. Ona göre Jackıe depresyonuntchlıkclısınırlanndadolaşıyor, kendını incıtmenın yollannı anyormuş. BudönemdeHılary ve K ıffer' ın ona sunduğu sıcakl ık ve sevecenlik onu yaşama bağlamış. Bir yıldızın çöküşü... Jackıe'nın çoküşüne neyın neden olduğu sorusuna ıse. "Kımbılırbelkıdekendinıbırdenbıreyctışkın bır kadın olarak buluverdı vc ben kımım, yaşamım nereye gıılıyor sorusunu sordu kendisıne ve panığc kapıldı" yanıtını venyor VVatson. Hastalığı Jackıe'yi hem çok kırılgan ve ıncıngen, hem de çok öfkeli ve saldırgan yapmıştı. Örnegin babasının Parkın.son hastalığına yakalandığını oğrendığınde, kcndı hastalığı ıle aşık atabılmek ıçın bu hastalığatutıılduğunusöyleyecek kadarduyarsızdı. Belki de Jackıe ile Hılary arasındakı Jackıe'nın hep alan, Hılary'nın ıse veren olduğu tek yönlu ılışkı bu hastalığın bırürünüydü Hılaryor«" DERGIDEN Merhaba, Türkiye 'de yaşamak ıçin sabırtaşı olmak gerekiyor tfade özgürlüğünü yasalarla güvence altına almak yerine düşünceyi smırlandıran yasalar icat etmekle meşgul olan hukuk sistemimiz yeni bır skandala gebe. Yayıncı Mıızajjer llhan Erdost, Terörle Mücadele Yasası 'ndan mahkum olduğu ıçın tam 9 ay 10 gün, yanı bır hamilelik süresi kadar hapıs yatacak. Nedeni ıse "Türkiye'nin YeniSevr'e Zorlanması Odağında Üç Sivas " adını taşıyan kitabı. Erdost, kendi düşünceleri nedeniyle değıl, kitabına yaptığı alıntılardaki düşünceler nedeniyle, Terörle Mücadele Yasası nın X. maddesinden mahkum oldu. Bu skandalı bilmeyen kaldıysa eğer diye bu hajtaki kapağımızı Muzaffer Erdost 'a ayırdık. Muzaffer Erdost, önümüzdeki günlerde yayınevini yardımcılarına emanet edip, bavulunu toplayacak ve hapishanenin yolunu tutacak. Çünkü cezası kesinleşti. Tek bır çö'züm var bu garabet durumu değiştırecek. Anayasa Mahkemesi Raşkanı Ahmet Necdet Sezer 'in ışaret ettiğı doğruttuda ifade özgürlüğünü engelleyen bütün yasaları değiştirmek. Kimse Türkiye 'nin demokrasinın beşiği olduğunu iddia etmıyor Ama artık yılların deneyinin kanıtladığı bır gerçek var. Düşüncesi nedeniyle insanları hapishanelere tıkmak Türkiye 'yi aydınlığa çıkarmadı. Tam tersine bunalttı ve bugünlere getirdi. Pekıyı, bu parlamento aritmetiği bu yasaları değıştırebüir mi? Yeni parlamenterlehmiz düşünce özgürlüğünden hoşlanmayan bir çoğunluk oluşturursa bir beş yıl daha mı sürüneceğiz9 Parlamentoya karşı hukukun üstünlüğünü kım savunacak? Ahmet Necdet Sezerler 'in çoğalması dileğiyle... İpek Çalışlar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZSAHİBİ BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN. YENİ GÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCIUKA.Ş.IGENELYAYINYÖNETMENl ORHANERİNÇBGENELYAYINKOORDİNATÖRU HİKMETÇETİNKAYAIYAZIİŞLERİMUDURU İBRAHİMYILDIZHSORUMLU MUDURFlKRETlLKlZlYAYINYÖNETMENl IPEKÇAUŞLARBGÖRSELYÖNETMEN: AYNURÇOLAKB REKLAM MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI SERDARÖZSOY