Katalog

Ikisinin de isteği özgürlük ve barıştı. Hindistan'm önderi Gandi I948'de, Siyah önder Martin Luther King ise 1968'de öldürüldü. Suikastleridüzenleyenler barışın düşmanıydı... Irkçdığa direnen iki önder S avaşlarıyla anılan yüzy ıl neredeysc bıtiyor. Ve bu yüzy ıl biterken de hala küçükbüyük bırçok diktatör sagda solda yaşamını sürdürüyor. Jşkence, cinayctler ve kayıplar var, ınsan hakları dünyanın birçok yerinde hâlâ ağir bir s.ekıldc ıhlal cdilıyor. Özgürlük kimi zaman sadecedüşlcrdcra.stlananbıryabancı... Ancak bülünbutotalıterolus.umlararağmen, insanın özgürlügünü yok eden sıstem ve ıdeolojilerin yaşama şansı bulunmadığı tarihin değişmez yasalamıabakıldığındaortayaçıkanbırgerçek. Aneak sava^ların yüzyılından alınacak birönemli ders daha var. 0 dasavaşların vahşetiyle şiddetiylc kazanılamayan zaferlerın, barışçılazimlervedirenişlercekazanıldıgı... Savaşların kısa vadeli ve kanlı kazanımları karşısında,s,iddettenuzakbaşkaldırılar,yüzyıllann geleneklcnnı yıkabilen ve değişimi kendi içindençıkarangüçolmuş. Bubaglamda 20. yüzyıl asla sadece savaşın ve yok edişin yüzyılı olmadı. 20. yüzyıl tarihte ılk kez 'şiddet uygulamayan' sivil inisiyatitlerin özgürlüğe ve demokrasiye adım attığı dönem oldu. Tıpkı MahatmaGandhi Hindıstanı'nın, Martin Luther Kıng ve onlara ınanmış mılyonlarca insanın ortaya koyduğu gibi... *• Mahatma Gandhi üandhı Londra'da hukuk okumuştu. Oldukça ağir ve ketum kişilikli bu genç adam varlıklı bir Hintli aileden geliyordu. lngiltere'de bulunduğu süre içınde dc yoğun bir şekilde Avrupa kültürüyle ilgilenmıştı. Ama 11 Temmuz 1891 tarihinde.HighCourt'daavukat olarak ışe alındığını öğrenir öğrenmez, Bombay'adönüşhazırlıklannaba^ladı.Mükemmel eğitimine rağmen o günlerde Ingiliz sömürgesi olan Hindistan'da avukat olarak herhangi bir varlık gösteremeyen Gandhi, 2 yılın sonunda, bir başka tngiliz sömürgesine, GüneyAfrika'yaçalışmayagitti. Ancak Gandhi, Afrika'ya ayak basalı henüz birkaç saat olmuştu ki, bütün hayatını şekillendirecek bir olay y aşadı. Gece trenine bınncı sınıf bır bilet alıp, yerine oturduğunda bir beyaz onu polis zoruyla binnci sınıf vagondan olansömürgebirliklenbaşkumandanıGeıu attırdı. Gandhi direnmiş, avukat olduğunu ral Jan Smuts'a eliyle yaptığı bır çıtt sandalı söylemiş, bılctı parasıylaaldığını ifadeetmişhedıye cttı. Güney Afrika'da bulunduğu vegt ti. Ancak bu birkaç cümle onun tartaklanma neralle fikren çatı^tığı uzun yıllar boyunc sıyla sonuçlandı Bütün vagon aşağılayıcı bir aralarındagarıpbırdegüvenıliijkısıgelışmi: tavırlaonuseyrediyordu.Utançbırandatüm ti. tktıdar sahıplerıne bu yakınhk, düi>maı benliğini kapladı. Ve Mahatma o gece kcndı yennıek değil etkilemek ısteyen sjiddettt beyninde, Ingiliz Imparatorluğuna karşı eşit arınma ıdeoloj isinm tarihte her zaman ızlem haklarmücadclesinibaşlattı. bıliren önemlı göstergeleı inden biriydı. Gandhi 1839 yılında gittiği Güney Afri13 Nısan 1919 tarihinde Ingiliz bırlıkle ka'da 1914'ekadarkaldı.BuradayerlisiyahAmrıtsar'da halkın üzenne ate^ acarak büy ü larla, Hindistan 'dangelmışsözleşmeliişçiler, birkatliamgerçeklcştırdılcr. üandhı ıçiııb Boerligöçmenlerbirdeüstsınıfıntemsilcilekorkunç bir uyarı oldu ve 30 y11 sonra H indı: riolan Ingilizler vardı. tan'a bağımsızhk getiren ancak Müslümaı larla 1 lındular arasına da giderılmesı zor prol Bağımsızhk hareketleri açısından önemlı lemlenn tohumlannı atan başkaldırı harekt birmücadeleörneğiolusturacaktutumukendine kılavuz edindığinde ayağında sandaletle tinibaşlattı. rı, elinde asası, üzerinde beyaz sarısiy le MaGandhitarafındanyürütülensıvıltoplun hatma Gandhi dogmuştu. Ayazda üzerine bir sal başkaldırının ilk ve en önemli olgusu, ülkı de kalın battanıyc alan, saçları kazınmış ve kü ye gıren tünı Ingiliz mallannın boykot edılmı çükyuvarlakgözlüklübüyükadam... si oldu. Kısa süre sonra ülkenın her tarafınc büyükateşleryakılarak, Ingiliz mallanöze 1914,Gandhi'ninHindıstan'adöndüğüyıl oldu. Dönerken, en ciddi düşmanlanndan biri • likle de Ingiliz kumaş ve gıysılcri ateşe atıld