Katalog

4NİSAN 1999. SAYI 680 lıparçasını,aralartndaJereıny Irons.Ornella Mutı, Alain Delorı, Fanny Ardant, senarist JeanClaude Carrierc vc görüntü yönetmeni Sven Nykvist'in dc bulunduğu güçlü bir kadroyla ve Proust'un zenginliğini yakalamayı amaç edinmeden sinemaya uyarlamaya karar verdi. Ortaya yer yer Flaubert'in MadameBovary'sinıçağrıştıranbiratmosferçıktı. Anlatılan.halktanucuzbirkızolan Odette'e aşık olangenç aristokrat Swann'ın öyküsüydü. Fransızaristokrasisinin kendilerinceakılalmazolaraknıtelenenbuaşköyküsüyle çalkalanmaya başlaması uzun sürmez. Aşk, Svvann'ın sınıf'ı için affedilmez bir hata, Odette'ın çevresi için sonu iyi görünmeyenbirbirliktelikanlamınagelmektedır. Proust ikilemlcrle örülmüş yaşamlannın gelgitlcrinc kcndilennı kaptırarak, bireysel anlamlarınıtoplumıınanlamsızlığındahareayanınsanlarınöyküsünüanlatır.Onlaryaşamlarınısorgulamakiçinbilezamanayıramayan insanlardır. Hayatagürültüylegelir, sessizceçekipgıderler. Schlöndoff'unilgisini çekenlcr, geçıp gıden zamanı sorgulamaya zaman bulanlardır. Kısa siiren bir hesaplaşmaıçınbirfilmçekecekenerjiyıkendindebulur Schlöndorff. Arthuı Millcr'ın ınce ınce dokuduğu bir yokoluşöyküsünüanlattığıDeath ofaSalesman/Satıcmın Ölümu adlı oyununun sinemaya aktarılması Schlöndorff "unuzmanolduğu bıralanda kcndıni yeniden göstermesineolanaktanıdı.Trajikboyutunu,herşeyın bir karşılığının olduğu acınası bir dünyanın umutkırıcılıgındanalan veağıradımbirtükenişıanlatanfilmı, bulunduğu herorlaında kendını göstermeyi bilcn bir isım, Dustın I loffman sürüklüyoı. Schlöndorff, Margarethe von Trotta ile 1969'da evlendi. "Katharina Blum 'un Çiğnenen Onuru "nu da birlikteyönettiler. Richardson ve Robert Duvall'ın ölçülü yorumlarıyla gerçekçi yönleri ön plana çıkan biryapı kazandınr. Schlöndorff'un son f'ilmlerinden olan Homo Faber/Teknolnsan yönetmenin en çok tartışılan fillerinden biri olma özellığini koruyor.Film, geleceğin tcknoınsanınınteknoloji düjinda hemen hıçbir şeyin önem taşımadığı mekanik düşününü ve sevgi ile yaşamarasındasıkışıpkalan bireysel varolma sorununu anlatacaknuş izlenimi verir. Giderek yolunu değiştirir ve kızı ulduğunu bi Imcden,genç birkadınaâşık olan biradamın trajedisinianlatmayayönelir. Schlöndorfî'un filmintrajikyapısınıkurmakonusunda,önceliği modern yaşamın katı koşulları yerine olanaksız aşka vermesi, yönetmenin o dönemdeki iç dünyasıyla ilgili ilginç bir veri olarakdeğerlendirilebilir. Sam Sheppard'ın üstün performansına Julie Delphy ve Barbara Sukovva'nın alışık olduğumuz güçlü yorumları da eklenince ortaya oyunculuk açısından doyurucu bir yapıt çıkar. Son filmi Ogre'de ilk anda mitolojık bir kahramanın dünyasında yolculuk yaptığılîiız duygusuna kapılırız. Yakın geçmi^ zamanın akışında, sık sık değişen sosyal statüsünün çekiciliğiy le Onunla giderek koyulaşan bir yakınlık kurmaya balarız. O, John Malkovich'inkişiliğındegerçeküstükimliğiyle çağımmn trajedisine tamklık ederek öykiiyü sürüklerken, belki de Schlöndorff 'unkendibaki!} açısını ve düşününü aktarmasına olanak sağlar. Masalsı olmasının kendisini daha güçlü kıldığı bu eleştirel bakıştan en çok yara alan, çağımıza trajedik bir boyut ekleme konusunda büyük beccri ve deneyime sahip olan faijizm olgusudur. sal metinlerin uyarlamasına olan düşkünlüğü, Schlöndorff sinemasını Yeni Alman Sineması'nayakınlaştıranözelliklerolurken, biçim arayışlarmdan uzak durması aykın düşenbirözelliğidir. Schlöndorff filmografisindeki bazı fılmlerDer Verlorene Ehrc dcr Katharina Blum, Deutschland im Herbst/Sonbaharda Almanya vc Krieg und Frieden/Savaş ve Barış gibi, önemlerini taşıdıkları politik karakterden alırlar. Yönetmenbütünfilmlerindekarakterlerin eylemlerinin merkczine onların düşüncelerinin ve duygulannın analizini yerleştirmeyeçalışır. Biryönetmen olarak Schlöndorff 'un yeteneğini vebaşarısınıölçmeninyöntemlerini bire indirmeşansı var: Uyarlamalarını gerçekleştirdiği yazın yapıtlarını okumak. Bu, sinema ile yazının ilışkisinin ulaştığı noktayı görmek açısından önemli olduğu kadar, sincmanın anlatım olanaklarını yeniden değerlendirmek açısından da önemli bir fırsat. Hangi açıdan bakarsak bakalım, elde edeceğimizsonucunolumluolması,Schlöndorif sinemasınındünyasınemasındakiyerini ortaya çıkarmamızı ve önemini anlamamızı sağlayacak.^ Bir diktatörlük öyküsü Maıgarct Attwood'un öyküsüyle henüz ilkanlarındaGeorgeOrvvell'ın 1984 adlı romanını çağnştıran The Handmaid's Tale/Oda I Iızmetçisinin Öyküsü adlı romanı, gelecekte aşırı dinci/ fanatık sag bırliğin gerçekleştireceği darbcnin ardından kurulacak olan faşjst diktatörlüğün öyküsünü anlatır. Yeni düzcnden en çok etkilenenler çağdaş kadınkımliğiiçinsavaşımverenlerolacaktır. Geleceğin kadınlannın cn büyük sorunu, küresel yayılım gösteren cinscl hastalıklar, engcllenemeyennükleerkazalarveçevresorunları nedcniyle ortaya çıkan kısırhk olacaktır. Doğanın kendilerine verdiği doğurgan 1 k yeteneğini her şeye rağmen koruyan 1 kadınların, diktatörlük için nedcnli önem taşıyan varlıklarolacağı açıktır. SchlöndorfY, kadınların dünyasınaeğılmek için karşısına çıkan fırsatı bir kez daha değerlendirir ve bu fantazi yaklaşıma Faye Dunavvay, Natasha Orijinal senaryoyazımındausta Yazınsal yapıtları, filmlcrine kültürel ve sosyal zengınlikler katmaktan zevk aldığı için seven yönetmenin, yazın uyarlamalarına olan yatkınlığının ve becerisinin nedenleri olarak, entelcktüel birikimi, yazına olan ilgisi veyabancı dillerkonusundakiyetkinliği gösterilebilir. Bununla birlikte, Mord und Totbchlag, The Suddcn Wealth of the Poor Peopleof KombachveStrohfeuergibifilmleri, Schlöndorff'unorijinal senaryoyazımlarında da ustaolduğunu kanıtlar. Karakterlerinpsikolojikboyutlannıaynntısıyla incelemesi, toplumla uzlaşamayan bireyin analizi, politik eleştirel bakışı ve yazın "Yoksul Komhach Halkımn AniZenginliği"... 1979'da Altın Palmiye'yi Gunther Grass'uıyapıtı "Teneke Trampet"in uyarlamasıyla aldu