Katalog

2ü CUMHURlYtTDERGİ yadsımayı düjjünmüş. Kendi düşlcrini ve Romakentininarkeolojisinı ilkkatmanlannadeğinayrıntılarıyla birlikte analizctmişti. Başka türlü bir ömeklemeyle, Schiemann'ın Troya'yı kat kat kazması gibi Freud da scrbcst çagnşım yöntemiylc ruhun tabakalarınınderinliklerineindi.Batmışeski uygarlık kalıntılarını araştırırgibi bilinçdı^ına gömülü eski anıları, çocukluk yaşantilanmbiiincinışığınaçıkardı. Freud, insanların ruhsal sorunlarını dinsel vetoplumsal kültürel baskılar altında ortaya çıkantrajedilcrolarakgördü. Özellikletektannlıdinleringetirdiğibaskıları insanların özgürleşmesinı önleycn tcmel dü!>man olarak tespit etti ve psikanaliz yöntemiyle insanlardaki bu trajik yabancılaşmayı gözler önüneserdi. Freud'un yaşamboyu psikoloji kitaplarından çok, arkeoloji kitabı okuduğu söylcnir. Gerçekten de ölümünden sonra ardındabıraktığı büyük kitaplıktaarkeoloji ile ilgiliyapıtlannın psikoloji kitaplarından fazlaolduğugörülmüîjtü. Freud, çocukluğunda babası ile birlikte Tevrat'ı bir Antik Çağ KültürlerTarihi olarak okumuş.özellikle eski Mısırdınler tarihiniçokyakındanöğrenmişti. Builgısısonrakiyaşjlarındadasürdü.Kültürlerinprehistorisi insanlığın eocukluk tarihidir, diyen Freud'un bılinçdi)jiara!>tırmalarmdaTroya ve Pompeı kazılarının büyük katkısı olmuş.tu. Bunlardanesınlenen Freudcvinde kendisine gizemli bir iç dünya kurdu. (ienç yaşlarından itibarentutkuylaeskinin unutulmuş tanrılarından, antik eşyalarından, Roma, Grek, Etrüks, Buda heykcllerinden, Çin vazolarından oluşan vc say ıları üe bini aşan bir koleksiyon bir tür tarihsel toplumsalbellekoluşturdu. Uzun yaşamını belki de ancak kendi istemlerine göre düzenlediği bu ıç mekâniçindekoruyupvegeliştirebıldi. Yadsınan tek birbüyük tanrı karşılığında toplanan üc bin küı,ük tanrıca vc tanrı ile birlikte sürdüıülmek zorunda kalınan yaşam, bu büyük modem insanın yazgısı oldu. Sergi, Freud'un iç dünyasını gizlediği ve "modern"insanınpsişinı ürettiği" olağanüstü mekânı gözler öniine koyma çabası olarak yorumlanabilir. ^ Tek kişilik haçlı seferi yürüttü. Tüm dünya kültürlerini sorguladı. Düşün dünyasındaki vazgeçilmez konumunu ölümünün üstünden 60 yıl geçmesine karşın sürdürüyor. Sigmund Freud'un Viyana'daki antik koleksiyon sergisinden tadımlık bir seçki. Hep 'baba'larla kavga etti Freud SEROL TEBER enim Eski vc Pis Tanrılanm"... Sigmund Freud'un ölümünün 60. yılı nedcniyle Viyana'daki Berggasse 19numaralı evındc oluşturulan Sigmund Freud Müzesi'nde açılan sergi (18.11.199817.4.1999), Freud'un kendi antik koleksiyonu için yaptığı bu ilginç tespiti belgi yapıyor. Freud, Avusturya'nın Nazi Almanyası ile birlcşme kararı almasından sonra, 1938 yılının 3/41 laziran günü Orient Ekspresi ile Viyana'yi terk etmek zorunda kalmış.. Baş.ta Arnerika Birleşik Oevletleri C'umhurbaş.kanıolmaküzerepekçokdevletyöncticisinin arayagirmi^. 81 yaşındakidüşünürünevindeki eşyaların, kilaplarının ve iinlü koleksiyonun büyük birbölümü, Berggasse 9 numaralı evinden, 1 .ondra'da kendisine ve ailesine tahsis edilen, büyük birözenle ashna uygun biçimdedüzenlenen,MaresfieldGardens20 numaradakinefisbirvillayataşınmış. Freud'un ömür boyu yaşadığı ve kendi kendisini ürettiği bu ünlü "içmekânı" oluşturan eşyalann, kitapların vc koleksiyonun hemen hemen tümü, bugün Londra'da sürekli olarak sergileniyor. Viyana, Freud'un büyük kültürel kalıtına yeteri ilgiyi göstermekte bugün bile birazzorlanıyor, en azından anlaşı Iması pek kolay olmayan bir isteksizlikveyavaşlıkgösteriyor. Dünya kamuoyunun, Amerikalı ruhbilimcilerin ve sağlığındabi/.zat Anna Freud'un etkisiyle, 1970 yıllarında baslayan çabayla Freud'un evi müzeleştirılmiijti. Londra'dangetirilenkoleksiyonun bir bölümüyle mü/e eski görkemlikonumunagetirılmeyeçalışılıyor. Freud, düşün dünyasındaki vazgeçilme/ konumunuölüınünden 60yıl sonrada sürdürüyor. Freud kadarüzerinde tartışılan,eleştiri len ya da savunulan, yapıtları ile yaşamöyküsüarasındabağlantıkurulrnayaçali!,ılan basjkabirdüşünürgöstermek kolay değil. Bir in.sanın yaşamöyküsü ile yapıtlarını birlikte • düşünmeye, "göçük altında kalmış tüm öz ve soyyaşamöyküsel ilişkilerinin arkeolojik boyutlardaaraş,tınlması gereğine"bizi Freud ikna etmişti. Freud' un yapıtlarına ve yaşamöyküsüne duyulan ilgi psikanalizin özündenkaynaklanır. "Tck kiijilik haçlı seferi sürdürdü". Tüm dünya kültürlerini sorguladı. Başta kendi klinikdeneyimlcrindenkalkarak"dinseltanrısal inancın" psişik izdüşümlerini yada tahribatlarınıtartışmayaaçtı.Dinigİ7eminden arındırmaya çalışmıştı. Yaşamboyu "babalarla"mücadele etti. Önce40'ında kendi öz babasıy la, sonra da 83 'ünde "Musa Denen Adam"ve"Tanrıbabayla"hcsaplaştı. Bu "ateist Yahudiye" göre psişi'nin katmanları tarihsel kalıntıların katmanlan gibi arasjtırılmalıydı. Bu bağlaında psikoloji vc arkeolojiarasındayoğunbirparalellik vardı. Söz konusu olan bir tür psikoarkeolojiydi. Freud, ilk büyük yapıtı olan "Düşlerin Yorumu"nu (1900) yazarken, hcm babasını ve hem de Katolik kilisesinin merkezi Roma'y ı Hıristiyan Tanrı Baba'yı birlikte aşarak IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMi'" . illllllllllllllllthiu.M, Freud'un arkeolojik koleksiyonundan. Sigmund Freud'un Londra 'daki müze evinden... Çalışma odası ve htiitalarını tedavi ettiğiyatak.