Katalog

4NİSAN 1999. SAYI 680 19 olduğunu kabul etmekten gegerçekçilikleyansıtıyor. Buri kalmıyorlar. Filmin yönetnu yaparken de yalnızca sameni Jolın Maldcn yine bır ray ve malikanclcrlc sınırlı Ingiliz filmi olan Mrs. kalmıyor, halkı da içine katıBrown'un da yönetmeniydi yor. Barmenlcr, figüranlar, Malden bir dönemin karmakonsomatristler, pazarda alışşıklığını sadeliğe, kolaylığa cri!) eden ınsanlar, hcpsi son veanlaşılırlığadönüştüımeyi derece gerçek. Rol verilmedıbaşarmış. Izlcyıciyi aptal yeği için intikam pcşinde koşan rinc koymadığı, sıradan trüksefil ufaklıgın (John Webslere başvurmadığı, son dereter)cnsesindcgezinen farelcr ce basitbirdil kullandıgı için de öyle. Shakespeare'i ViMalden entelektüel kesimin ola 'nınmalikanesininbulundışındaki izleyiciyi de filme duğu karşı kıy ıya geçiren kaçekmeyi başardı. Filmin dili yıkçı bile "Ben bu kayıkla son derece şiirsel, Will ve ViChristopher Marlowe'u bile ola aşk yaparken bile oyuntaşıdım" diye böbürleniyor. dan dizeler okuyorlar birbirYani filmin herkaresindeher lerine. Filmde Will baykuş, türinsanla karşı laşılabiliyor. Viola tarlakuşu olarak betimKuşkusuz burada kostümcü leniyor. Biri gecenin ve kaSandy Povvell'ın başansını da ramsarhğın, diğeri gündüzün gözardı etmcmek gerek. ve umudun, biri bilgeliğin ve Dekor saklanacak... tedbirin, diğeri coşkunun ve tclaşın simgesi. ShakespeFilmin çekımlerininyapılarc'in oyunlarında görülen dığı Rosetiyatrosuözellikle Ionescu tipi absürd gönderbuamaçiçininşacdilmiş. Yamelerde filmde sık sık gözlepımcılar ilk başlarda filmi neniyor. Film boyunca iki tiyathirkıyısındakı Globetiyatroro binası arasında "Yakanız sundaçekmekistemişleranvcbadan kurtulmasın" diye cak bina çok yeni görünmüş beddualaryağdırarakmekik gözlerine. Onlann istedığı esdokuyan rahip figürü buna ki, tozluyıkıldı yıkılacak bir birörnek. Elizabeth dönemi yapıimiş. Böyle biryerdebutiyatrosunun hertürögesi bu lamadıklan için Rose tiyatrofilmde tiye alınıyor. Filmin sunu sıfırdan yapmışlar. Mebir yerinde de ifade edildiği şe ağacından kercsteleri ile gibi "Birazkomedi.biraz aşk bina öyle dayanıklı veinandıve bir köpek..." Daha ne istırıcı olmuş ki Judi dench biGwyneth Paltrow'un ödül törenindekiperformansı ağlamaktan iharetti. yorsunuz? naya aşık olmuş. Hollyvvood'dason yıllarda moda oldugu üzcrc, filmin olan Juliet'i oynayan Viola'nın dadısı kendiShakespeare'inoyunlarınınozündcyatan setini korumayakararvermişler. nitutamayıp"Öldü!"diyehıçkırıyor..Oyun gerçek yaşamla tiyatronun iç içeliği de filmMiramax Stüdyosu'nun sahıbı llarvey sonaerdiğindctiyatrodakioyuncularaasırde başarı ile işlenmiş. Sahne vc perdearkası VVeinstein büyük stüdyoların izlediği klusik lar kadar uzun gelen sonsuz sessizlik de oyuhepbirbirinebarışıkgidiyor. Sahncdcnperçizginindışınaçıkankültürelağırlıklıfilmnun gerçek yaşama taşınmasınıngöstergcsi. dearkasınaanlıkgeçışlerdckaçamaksarıllcreöncelikveriyor. Piyano.TheEnglıshPaTrajedilere alışkınolmayan izleyiciler çarpımalar, pcrde arkasında yemek yiyenler hep tient,GoodwillHuntinghepMiramaxfilmlıyorlar. RomeoveJuliet'inöldüğünü.oyubunaörnek. Filmin doruknoktasındada tileri. Oscar'lara 13 dalda aday gösterilen nunbittiğini bile farketmiyorlar. Taki birkayatro ilc gerçek yaşamarasındaki sınırlar tii"Shakespeare in Love"filmi en iyi film, en dının oy nadığı bu oyunu oynatmaya cesaret müylcyıkıhyor. Julietiçliğiilacınctkısıgeiyi senaryo, en iyi kadın vc yardımcı kadın çıp yaşama geri döndügünde "Ncrcde benim edenRichardBurbagekendinegelipalkışlaoyuncu ödülüdahılbol sayıda Üscarlaödülyanadek. sevgilim" diye ünlediğinde izleyiciler aralendirildi.^ Film TudordönemiLondra'sını büyük bir sında iki gözü iki çeşme oyunu izlemektc ilcgençcrkcklerin beğenisini kazandı. Filmin bellibaşlırol lerinideyine Ingiliz oyuncularoynuyordu. SimonCallow(BaşkanSir Ednıund Tilncy), Imelda Staunton (Viola'nın dadısı), Tom Wılkinson (Finansor), Anthony Sher, Damc Judı Dcnch (Kraliçe Elizabeth), Bcn Afleck (Kibirli Aktör Ncd Allcyn), Rupcrt Everett(YazarChristopher Marlowe)heplngili/sahnelerininklasoyuncuları. Filmin başarısı yalnızca bu iinlü oyuncularasahipolmasındandeğıl.oyuncularınfilme ve filmin içinde oynanan oyuna hâkimiyetlerinden kaynaklanıyor. Oyuncular filmde yalnızca sinemaoyunculuğudeğil.aynızamanda tiyatro oyunculuğu da yapıyorlar. Daha önce yaşamında hiçbir Shakespearc oyununda ve filminde rol almamış tek kişi Wessex Lordu rolündeki C'olin Firth. Onun dışındaki herkes daha önce çeşitli. Shakespeare prodüksiyonlarında rol almış. Öyle ki kimilerinin yaşamı salt Shakespeare üzerine kurulmuş. Örneğin Dame Judi Dench o denli çok Shakespeare oyununda ve filminde rol almışki Dench'incvinde Shakespeare "kiramızıödeyenadam"olarakbiliniyormuş. Senaryo çalıntı mı? Fi Imin ilk orijinal senaryosunu Mark Norman yazmış. Norman senaryosunu Universalstüdyolarındasunduğundaaklındakadın oyuncu olarak Julia Roberts vaımış. Bu gerçekleşmemiş. Daha sonra Tom Stoppard Norman 'ın senaryosunu eldengeçirmiş. Bu çalışmanınStoppard'ınbugünedekyazdığı en iyi senaryo olduğu söyleniyor. Stoppard'ın senaryosunu 4,5 milyon dolar vererck Mtramax almış. Gerçi son günlerde senaryonunbazıbölümlerinin 1941 'deyazılmış "Bacon 'a Yer Yok" (No Bed for Bacon) adlıbirkomikromandanalındığıyolundaiddıalar ortaya atıldıysa da scnaristler hemen biryalanlamayayınladılar. Kvet, "Bacon'a Ycr Yok" adlı bu romanda da Viola adındaki bır kız Elizabeth dönemindc sahncye çıkabilmek için erkek çocuk kılığına giriyor ve yazmasıkıntısı içindeki Shakespeare'eaşık oluyor. Ama Stoppard ve Norman bu romandan kesinlikle haberleri olmadığını, ayrıca her iki tarafın da sonsuz Shakespeare hazinesindenbeslendikleriiçinbutürbenzerliklerinkaçınılmazoldugunusöylüyorlar. Filmde gerçekllk payı var mı? Filmin gctırdiğibırbaşkasoıudaolayların gerçcklik payı. Gerçekten Shakespeare filmdeki gibi bir yazma tutukluğu geçirdi mi? Shakespeare uzmanı I larold Bloom filmin hiç de gerçeklere dayanmadığını söylüyor. Geçtiğimiz günlerde "The Invcntion of the Human Shakespeare (Insanın Keşfi Shakespcare)adlı birkitabı yayınlanan Bloom'a görc Shakespeare hiçbir zamanyazmasıkıntısı çekmiş bir insan deği I. Onun kadar çok üreten bir yazar daha görülmemiş. Aynca filmdeki tarihler arasında da tutarsızlıklar var. Film 1593 Londra'smda geciyor. Oysa Paltrovv'un sözlüsü Wessex Lordu Virginia'yagitmcyesıvanmıştır,tütünplantasyonu satın alıp oraya yerleşecektir. Oysa söz konusu plantasyonların Jamcstown kasabasında kurulduğunu biliyoruz, bu kasaba ise 1607yılındakurulacaktır. Yaniarada 14yıl1 k bir boşluk var. Son olarak da Bloom o dö1 nemdekadınların sahncye çıkmasının hiçbir şekildc, scnaryoda bile söz konusu olamayacağmı söylüyor. Hani filmdeki ViolaWill aşkının gerçek olabileceğini düşünenler varsa diyc söylüyor bunlan, böyle bir şey yok. Zorlama bir senaryo yani. Fllmindili... • ; \ Kraliçe Elizabeth rolündeki Judi Dench En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Oscarı 'nı aldu Uzmanlar senaryonun gerçekligini tartışsalar da filmin kolay izlenir, güzel bir film