Katalog

18 *» Mahmutdaihsanlardabulunmuşlar,manastır 15 köyiin gelirine sahip olmuş. Ulu Hakan! SultanAbdülhamidbilemanastıra yardımını esirgememiş. Karadenizyöresinin cn cski Hıristiyan tapınağı olan ve eşsiz doğa güzellikleri arasındaki manastır, ilginç yapısı ve içindeki oldukça iyi korunmuş freskleriy le gerçekten görülmeye değer bir yerSumela. Maçka'dan sonra girdiğimiz Altındere Vadisi'nde, vadinin karaağaç, kayın, kestane, ceviz, ıhlamur ve yer yer ladinlerle örtülü yamaçlanndan inen çağlayanlarla beslenen dere boy unca ilerledikçe nereye bakacağımızı şaşırıyorduk. Ne Alplerde, ne Alaska'da ne de Kanada'dabudenli rcnkli ycşili birarada görmüştük. Her bitkinin, her ağacın, her yaprağınyeşilibirbaşkagüzel.Boşbirkanş toprakyok.Dcrelerinkenarıalabalıkhavuzlanyladolu. Yolun sağ tarafında, yukarıda, hani kartal yuvası gibi derlerya, işte öyle sarp kayalıkların üstünde rcsimlerinden pek yabancımız olmayanmanastıryükseliyor. Devasabiryapıt!Grubumuzunyaşortalaması65,nasılçıkacağız! Otobüsümüz vadinin sonundadurdu. Çevre kalabalık, insanlar, minibüsler, özel arabalar... Otobüs yukarı çıkamıyormuş. Minibüsleretransferolduk. Ortadayol diye bır şey yok; adeta taştan taşa atlayarak gidiyoruz. Minibüsün herparçası ayn sallanıyor. En yeni arabayı burada sefere koysanız, iki hafta sonra bizim minibüse döneceğine kuşkuyok. Neysc ki yol uzun değil. Yolun ortabölümündc,soldagörkemlibirçavlan! Ama bakabilene aşk olsun! Zıplaya zıplaya vesalavatgetirerek ilerliyoruz. Sonundabir düzlüktc minibüsten iniyoruz. Manastıra ulaşabilmemiziçin 1520dakikadahayürümemizgerek. Patika yolun sol tarafi ağaçlıklıdikyamaç,sağtarafıuçurum.Rehberimiz yürürken sağ tarafa bakmamızı salık veriyor. Bu lafı duyuncagrubun birbölümü minibüsün yanındakalmayıyeğliyor! Ağaçköklerine basa basa yürüyoruz. Patika düzgün olmadığı gibi, yürürken güvence verecek trabzana benzcrbir şey de yok. Birkaç kazık çakıhpcnazındantutunulacakbiripçekilebilir diyedüşünüyoruz. % basamaklı taş mcrdıvenle çıkılan altı katlı,parasızlıknedeniyleyıllardırtamiribıtirilemeyen vebizgittiğimizde işçilerin çalıştığı manastıriki bölümden oluşuyor. Dışandan görünmeyen, ayınlerın yapıldığı ilk kilise olan mağaranıniçve dışduvarlanyla tavanılncil'denveTevrat'tanalınmışkonulann frcskleriyle süslü. Fresklerde gölge ve derinlik yok. Rehberimiz, ycrleri boş olan fresklerin birbölümünün Amerikalı askerlerce kazınıp götürüldüğünü söylüyor. 1 Iz. tsa'nın vc Hz. Meryem'in yüzleri, hattakirpikleri tek düzlem üzerinde. Mağaranın bitişiğinde, kayadan damlayan suyun düştüğü yerde bir ayazma var. Kilisenin kuzey yönünde olduça harap durumda 3 küçük kilise, şapel görünüyor. Girişin sağında, manastırın dıştan görünen dört katının oluşturduğu ikinci bölümde, yatak odaları, salonlar, kitaplık, kiler, erzak depoları ve tuvaletler yer alıyor. Rehberimiz odasayısının 72 olduğunu söylüyor. Öyküsünü dinlcmeye vc görülmeye değer bir kalıntı! Ay nı yolu gene adım adım ınerek minibüse biniyoruz. Altındere Vadisi'nde, Coşandcre'ninkcnarındakialabalıkhavuzlarının karşısında.güneşemn vcrmeyengörkemli kayın ağaçlarının altında şırın bır lokantada konaklıyoruz. Mönüdekaralahanaçorbası, mıhlanuı, tereyağındaalabalık,çobankavıırrrıa, karalahanadolma.sı.sdlataveayran var. Masalardanotıırduğumu/kcyiflckalkaınıyoruz Alabalıklar tcrcyağında kızartılmış değil, sıvı yağda kavıulmuş; çoban kavıırmasımnctlcridekcçcleşmiş...Gezimi/bo CUMHURlYET DERGİ Geçidi'ne doğru ilerliyoruz. Ama artık o korkulu rüya sona ermiş, pırıl pırı 1 bir yolda ülkenin en uzun karayolu tüneli (1702 metre) açılmış. Tünele girmcdcn önce rehberimiz tünelin öbür başında güneşi göreceğimizi söylüyor. Gerçekten de tünelden çıkarçıkma/pınl pırıl birhava, sanki iklim değişiyor. Yükseklik 2100 metre, vahşi bir doğa, kuvvetli rüzgâr, ağaçlar seyrek, otlaklar ağırlıkta. Tünelin, güney ucundaki çeşmcden buz gibi kaynaksuyuiçiyoruz.Tczgâhlarda 23 parmak kalınlığındadut pestıli ve dut kurusu satılıyor. Dönüşte, tünele çok yakın olan Zigana Tatil Köyü'nde çay molası veriyoruz. Tam bir yayla tatil köyü, ormanın içine yapılmış ağaç bungolovlar çok şirin. Odalan gördük, hem kalorifcr hcm şömine var. Beş kilometre uzaklıkta da Zigana Kayak Merkezi varmış. Çevrede kuş seslerinden başka ses yok. Vakit ilerlcdi, yolumuz uzun, sabah saat 5 'ten beri ayaktayız! Trabzon 'dan sonra kıyı yolundan Yomra, Arsin, Araklı, Sürmene, lyidere, Derepazan vc nihayct Rizc'nin meşhurdokuzyolunaçıldığıkavşağınıdageçcrek Rize'ye beş km. uzaklıkta, deniz kıyısındaki otelimize geliyoruz. Saat 21, kimsenin ayaktaduracakhaliyok. Buzulgölleri Doğu Karadeniz yaylalan yanı sıra göller, özellikle buzul gölleri yönünden de zengin: Balık Gölü, Aygır Gölü, Küçük Göl, Birömerin Gölü, Kara Göl, Çift Göller ve îkiz Göller. 10 km kadar batıya gidip, Derepazan ve lyidere'yi geçtikten sonra içeriye, güneye, Çaykara yoluna dönüyoruz. Dcrc boyunca, yeşil deryası bır vadide ilerliyoruz. Çay bahçeleri sanki vadininyamaçlarınayapıştırılmış gibi. Tarlalarda çalışanlar nokta gibi görülüyor ve tepelerde dağınık dızilmiş evleri görebilmek için başımızı geriye doğru birhaylizorlamamı/gerek. Yeryer,tepelerden vadıye uzanan, halkın varagel dedıği basit havai hatların çclik halatları görülüyor. Toplanan çaylarancak bu varagcllcrle a^ağıya indirilebiliyormu!}. Doğu Karadcniz'de ekilebilirarazi büyük sorun. Herkes sahip olduğu araziyeektikleriniyabandomuzları ve başka hay vanlardan koruyabilmek için başında beklemekzorunda. Bununiçındctarlasınınbaşınabirevyapıyor.ÖzellikleÇaykarayöresinde,vadilerdcahşap,konakbiçiminde zevkli evlergördük. Beton ve bnketin piyasayaçıkmasıyla artık ogüzelliklerkaybolmaya ve gecekondu biçiminde evler yapılmayabaşlanmış. Çaykara'da şık giyimli, hatta pantolonlu hanımlar bile başlanna, Araplann taktıklan biçimde poşi dedikleri eşarp sarıyorlar. Uzungöl, yamaçları ladin ağaçlarıyla kaplı vadinin kayalarla kapanması sonucu oluşmuşbirkayaçgölü. l520hancli,ahşapevlerinçoğunlukta olduğu eski Uzungöl Köyü, gölden 5600 metre kadar sağda yamaçta ve mütcvazı bir camisi var. Gölün giriş, yolu üzerinde, gölün hemen dibındeki boş çayırlıkalanaikişerşerefeliikiminaresiylegörkemli bir cami daha yapılmış. En küçük köyde bile enaz iki cami var. Hani, Hırıstiyanlar bu yörede her gün için bir kilise yapmışlar ya, bizimkiler de onlara özenmiş olacak ki neredeyseevbaşına bir cami yapacaklar! "Manastırlar Diyarı" Trabzon 'dageriye kalan 14 kiliseden en ünlüsü Sumela Manastıru yunca öğle yemeklerimizde mönü hemen hcmen aynıydı ve bir teki dışında lezzetlerindebüy ük ayrıcal ık yoktu. Hamsiköy sütlacı! Sumela'dan tekrar Maçka'ya dönüyor ve eskiTrabzonKrzurumtransityolunagiriyoruz. Ünlü Şolmo Yaylası yeni açılan yolun batısında kaldığı için, uzaktan da olsa göremiyoruz. MaçkaZigana Geçidi arasındaki bölüm yenilenmiş ve trafik oradan işliyor. Ama biz Hamsiköy'ün ünlü sütlacım yemek için eskiyoldan Hamsiköy'egeliyoruz.Eskiden yol buradan geçerken H amsi köy tüm araçların uğrak yeriymiş. Çok sade bir aşçı dükkânı, uzun uzun tahta masalar! Telaşla ortalıktadolaşan ortayaşta, saçı sakalı yerinde, sokak giyimli bir adamcağız! Böyle bir ortamda kuşkulu bekleyiş. Yatılı okul düzeni masalara dizildikten sonra açılan dar bir tahtakapıdanbiri 10, öteki 1314yaşlannda, şirinmişirin.güzelmigüzel.etrafagülücüklersaçanikikızsütlaçkâscleriyledolutepsilerle masalara geldiler. Dahailkkaşıktasütlacın namına layık olduğu anlaşılıyor. Zigana Geçidi Hamsiköy'de sonra ara yollardan tekrar ana yola çıktık vc sis bulutu içinde bir zamanlarşotörlerinkorkulurüyasıolaZigana Çevre çöpdolu... Uzungörünuzunluğu900,genişliği 350 metre kadar; dcrinliği yer yer 1520 mctrcy i buluyormu!). Alabalık ve sa/an varmış. Ne var ki.düşlcdiğimizahşap yayla evlerı, serbestçeotlayanhayvanlar, kuş verü/gârseslerıbcklentımı/kur.sagımı/dakaldı. llertalaf büyük kentlerımı/de olduğu gıbı beton Dünyadaki üç Ayasofya 'dan biri olan Trabzon 'daki Ayusofya Kilisesi Bizans döneminden. yıgını.hcrkcsin istediği binayı istediği yere