Katalog

31 OCAK 1999. SAYI 671 19 tıkları konuşuyorlar. 15 kişi gelse misafir Komşudan ödünç aldığı bulgurun sonunu da Pazaragıtmeyiunutmuş. Evlcnmeden önakşam yedi. öglen olmuştu, karnı zil çalıyor ederiz"diyeböbürleniyorlar. Yünyatakları ce ycngesiylegidiyormuş. Ama evlcndikten nıbahardayıkayacaklarmış. Kapkacakları du. Kapı çalındı. Kocası zannedereksevinesonra pazaragidecek kadarparası olmanıış. anlatıyoıiar, ne kadar misafir gelse yeınek rek koştu. All komşusu hoşgeldine gelmiş. Parasızlık kadar kimscsizlikten de yakmıyapıpdoyururuzdiyeövünüyorlar. Televiz"Yavrum pek de tazesin, nasıl verdiler seni yor."Kapımıçalacakkımsemyok"diyerek buna?" diye söze başlayarak anlatmaya baş yondizilerini konuşuyorlar." ağlamaya başlıyor. Cîecekondularbirbirıyle ladı... Önce bir çığlık attı sonra da bayıldı aralıklı aralıklı yapılmış.Her evin arasında Oturdukları evi de ona acıyan "laz"lar Muteber. 200300 metremesafebulunuyor. Genelde yaptırmış. Konukomijununyaptığıev nasıl yakın akrabalarbitişik arsalara evyapmışlar. olabilir?ÇerçevelcrleduvarlararasıbirparBuçığlığıda"duyan"olmadı.Hangiyeni makaralık. Yerleregri büğrübeton. Duvarlar Gecekondularınçogunluğundabüyükailegelinkocasmınakılhastasıbirdilenciolduleryaşıyor;anneler, babalar,çocuklar,dedcğunu öğrenince bayılmaz? Abisi, yengesi, biriketleörülmüş. llvıntavanıbetonlakapler, teyzeler, amcalar, kuzenlergibi. Mutelanmamış. (,"atıkışındevamlıakıyor."Buraakrabaları..."Kaderinmiij, çekeceksin"deber'lcrscçoğunluktan farklı. Onlarçekirdek sı kışın buzhane gibi. Çok iişüdüğürnüzde dilcr. Annesi, babası yillar önce ölmüştü, "nereye giderim? Namus uğruna çekeccğim" diye düşünmeyebaşladı. Muteber on iki yıldır "çekmeye" devam ediyor. Daha sonra bebeleri oldu... Çocuklarla birlikte yoksulluğu daha da arttı. öncelcri karnımı bugün nasıl doyururuın diye düşünüyordu.Şimdiisedoyurulması gereken üç boğaz olmuştu. Muteber hiç okula gidememiş, kızıdagidemiyor.Tuba 10 yaşında cin misali bir çocuk, ama dertli, "Üç sene önce okula gidecektim. öğretmen para istedi, annem vercmedi; beni okula almadılar." öğretmen 100 bin lira istemiş. Bulamamış anne. Eğitime katkı payı ödenmeyince de okula kaydı yapılmamış. Tuba, buyıl okula gitmekistiyor. Muteberşiddetlc karşı çıkıyor. "Artık büyüdün. Okula gidemezsin. Ya ba!>ına yolda bir şey gelirse?" Bir anneolarak iki kilometre uzaklıktakı okulu çocuğu için tehlikeli buluyor. Scsi ağlamaklı; "Biz namusumuz için yaşarız. Muteber, Yalovu 'nın yak.su/ Mu$ Mahallesi 'nin en yoksul kadını... (Fotoğraflar: IH'LYİ ERGU1S) Babanın durumunu bıliyorlar, sana kötiilük yaparlar. Hakkımızı nasıl ararız? Ben senin okumanı istemezmiyim?" Oğlunu bu yıl okula yazdırmış. Yazdırmi!} ama birde ona sorun. Çocuğun şansı varmış, işirastgitmiş.Önlükleçantayı komşu vermiş. Sıra gelmiş öğretmenin istediği paraya. Egitime katkı payı olarak istenen 500 bin lira çok para Muteber için. Kimden istediyse yok demişler, zatcn okutamazsın demişler.Osıradamahalleninkadınları tarla işine gidiyorlarmiş. Takılmış kadınların peşine gidip iş istemiş. "Patron önce "olmaz sensakatsın" dedi. Başladım ağlamaya. Halime acıdı, bir gün yarı yevmiyeye çal ıştı rdı. Ben de oğlumu okula yazdırdım." Tuba, annesine kızgın kızgın bakıyor. "O erkek diye okula gidiyor. Ben gidemiyorum." Yakınmaları bukadarladabitMuteber, okutamadığı kızı Tuba ve kitap istegini karşdayamadığı oğlu Ömer 'le... miyor. "Mahallede bana da deli ablamdaısınıyoruz"diyorMuteber. aile. Büyükailelerinkendi içindekidayanışdiyorlar. Ben deli değilim. Ben de, kardeşimı Komşulannın dcstedesteyatağı,yorganı malanndandayoksunlar. Sefalctleri birazda dedeli zannediyorlar." olmasına ragmen onun altına serecek yatağı, bu yüzden. Kaynayan çorbasını onlarla payMuteberkızıyor/'Herkcs kendine baksın. üstüne örtecek kadar yorganıbilcbulunmu laşacakyakınlannınbulunmamasından. AbBizi horgördüklerinden deli diyorlar. Malasıonlarabirazyardımediyoramaodaçok yor. Kap kacak descn yok denecek kadar az. hallenin çoğu kcndini bcğenmiş. Bizc nıspet Konu komşu zaman zaman eskisini veriyor. sınırlı. Abladakadersizgillerden, Muteber'e yapıyorlar. Bütiin kadınların birekmek getıyeterli güvence olarak gelmiyor. "O da dul Yoksu!uncskisineolabilirse?Evinmutfağı reni var. Yolların ve kanalizasyonuıı yapılkadın. Evi erkeksiz. Geliri yok. Kızlarının da hem var, hem yok! Tüpgazlı ocak alacak masıvetelefongelmesi ıçınimzatopluyoreline bakıyor. Bizeneyapabilir?" diye soruparasıolmadığından,dışarıdaateşyakıpyelar. Telefon geise evime alamayacağım, para bulup kanalizasyona baglanamayacağım, meklerini pişiriyor. Suyu evin içine alamadı yor. Tuba konuşmaya birbaşka soruyla katılıyor. "Neden okula gitmiyorum". Son sorıı ğındanbulaşıgıdadi!jandayıkıyor. Mutfakbana ne bütiin bunlardan. ta birkaç plastik bardak, tabak vealüminyum da Ömer'den geliyor "Bana okuma kitabı Cîeçen gün mahallenin kadınları ablama alacakmısın?"^ gelmişler. Evlerindeki yatak, yorgan ve yas kap kacak duruyor. dahızlauzaklaştı. Ağrılaradayanamayarak kendimden geçtim. Köpek sesleriy le kendimegelirgibioldum.Buradaölsemarayanım da olmaz. Ağbim günlerce görmese sormaz. Yengemsc sevinir, kurtuldunı dcr. Tek çarem sürünerekevcgitmek". Tümgücünütopladım;sürünmeyebaşladım. Fimirbayır'myokuşunu yarılamıştım kı, ayak sesleri işitmeyebaşladım: Kurtuldunı" Amanekurtulma! Ağrılarevdedesürdü. Yakı yapildı.amaağrılargeçmedi. Biliyor, doktor gelse kurtulacak."AmaabimIeyengem birağız. Para yok. diyorlar. Hiç inanasım yok. Para var, benim için harcamıyorlar." Ilk defaevden uzaklaşmayı düşündü. "Bugünayağıınçokağrıyor. Düzelmeyecek, biliyorutn. Sakat kalacağım. Kim alır beni böyle" diye düşünerekagladıgıgecelerden birinin sabahındayengesinden iyi birhaberaldı.Bıristeyeniçıkınıştı. "ŞekerTeyze gcldi, hadi kurtuldun kızım dedi, kurtuldun, adamıbenimkitanıyor,hemzengin,hemde iyibiradam. tnandım.sevindiın. Birgörsem dcdim yengeme. ŞekerTeyze'y le, yengemin yüzü birden değişti. Nc göreceksin? Evlenince görürsün. Abin duymasın, öldürür dedi yengem. ŞekerTeyze daha da sertti. Beğenmezsen ne olacak? Neyine güveniyorsun. Böyle geçim edemezsin diye beni azarladı. Utandım,dahadaönemlisi korktum. Ya ŞekerTeyze arayagirmekten cayarsa?" Muteber'iböylcbirkaderemahkumeden ycnge o gcce rahat uyuyabildi mi? Yoksa Muteber bu işten vazgeçer diye yatakta sabaha kadar dönüpdönüpdurdumu'.'"K.ızadamıgörseistemez. Yaşlı.birazdakaçıkgaliba. Bunu da daha iyisi alır mı? Bizkarnımızı zordoyuruyoruz. Evdeki lekgörümcebudegil ki. İki de küçük var. Kaderi iyiyse düzelir. En iyisi adamı dügünde görsün. Şeker'e de söyleyeyim bu işi çabucak halletsin." diye düşündü nıü? Her şey istediği gibi oldu yengcnin; "iş" birhaftada halledıldi. Amadüğününhemen •ionrası daınat kayboldu! "Üçüncü günden sonra merak ermeye başadım. Acababirşey mı oldu1.' Evdeyiyecek ilaraktabirlokmakalmadı.Bayatekmekleisuyabanıpyedim. Birgünbayatekmckde calmadı. Komşulardanistemeyidüşündüm. <ocam bilinen bir insan. bana öyle anlatılnıştı.Şerefinidüşürürmüyümdiyeçekinlim." iaderinmlş, çekaceksln... Evin hali deçok kötüydü. Bilinen insanın :vi bu kadar kötü olur mu? "Evde kadın olnadığı için böyledirbelki de?"dedi" Herisedigimi bana alacakmış, söz vermiş Şeker eyze'ye. Yengem de bana her istediğim yeneği vermezdi ama bu kadar da aç kalmanıştım. Gözümün yaşı hiç dinmeyecek mi?" Etrafatekrargözgezdirdi. Midesibulanır ;ibıoldu. Biryandanaçlıkjbiryandanpislik. renievinegeldiğindeilkdikkatinıçekenpisıkolmuştu. Sonragcrdekheyecanıylaunujrgibiolducvindurumunu. Yerdcki lckcli, jzlubiryatak üstündeçarşafbileyok. Birde stüneörttükleridelikbirbattaniyc. Odanin ir kcnarına yığılmış onlarca karton vc teneckutu. Yerleryine karton kutularlakaplanıış. Bunlar da nemden ve pislikten çamur alincgclmİ!). Neyapsın'.'Temizlcsenasıl tclizleyccek? Ne bir süpürge, ne bez ne de saun vargörünürde. Böyle de oturulmaz. Koasıgelincebirkonujjsa... M uteber aradan gecen yı 1lara ragmen koasıyla konuşamadı. Ne söylerse söylesin ocası boşgözlerlebakıyor. Sonra başlıyor endi kendine anlamsız şeylcr söylemeye. aman zaman ortadan kayboluyor. Sonra vintümeşyasını kapıyayığıyor. Sokaktan ve toprak ve çöp getirmesi de eabası. Eşiylc ilgili tüm hayallcri decvlcndiginin khaftasındabitti.Kocasıgünlerdiryoktu.