Katalog

CUMHURİYh'l I)KR(;İ ( > dcgil. • "()yleöğrencilerimizvarki,kayıtolmaya parmak uçlarında yürüyerck geliyor. Bir başkasırüyasındabalerinoldugunugörerek ailcsini ikna ediyor. (,'ocuğun istcmesi çok önemliçünküsürekli'ger.ger'diyerckdansıyürütcmezsiniz." "Vücudunu7a sahip ulmak da vok öııemli. Yoksabaleyapamazsınız. Balcçokçalışmayı gerektirir." Kkonomik durum her şeyde olduğu gibi balede dc zorlukları berabcrinde getiriyor. "Sanattailerleyebilmek,kendiniyetis,tirebilnıek için maddiyat şart. En basitindenbir çiftpointe40dolar. Bunlarınhafladabirdeğişmesigerekaınabizaydabirbiledcğiştiremiyoruz. I krkcsin maddi gücü buna yetmiyor. Biz de büyük pointc'lcr alıp arkalannı dikiyoruz vc bir sene ıdare etmcyc çalışıyoruz. Sadecedansctmeyiöğretmiyorbalc: "Katı olmayı, iradenizesahipolmayı.güçlüolmayıöğreniyorsunuz"diyorSonjaArslan. Minik kuğularının yorulduğunu anlayan öğretmcnleri dersi biliriyor. Ders bitimindc küçükbalerinlcrhocatannınçevresindetoplanıyor. Hocalarının sert tavrıbirazyumuşuyorve gülümsemeye başlıyor. Bir sürc bekleyeecğiz aynı salonda, bıı kcz bir ınudern dans dersine tanıklıkctmekiçin. Modcrn dans, "Geleneksel dansın daha büyük biranlatım vehareketüzgürlüğüne dayanan çağdaş biçiıni" sjeklinde tanımlanıyor. Irlandaasıllı Aıııcrikalı dansçı lsadora Duncarı, "Bir kadın için 'dansını yaşama'yi.benliğini açıga vurmanm ve varolmanıncnetkili yolu"olarak görüyor, bu ncdenle dc Eski Yunan dansına ben/cycıı içgüdüsel bir scrbcst dansı savunuyor. Vücudu sıkıca saran kostümlcri ve ccndere gibi ayakları sıkan balc ayakkabılaıını reddcdip; lünıkle, çıplak ayakla dans ediyor. Ve modcrn dans, çeşitli akıınlarla şekillenerck günümü/ckadargcliyor. DansriğıetmenielindeCiyierlesınıfagiriyor. Dansçı olınanın getirdiği tüm ri/ellikler yürüyüşüne ve vücuduna yansıyor. "In The Deadt'ar"şarkısıyla dans başlıyor. ()n iki kis.il ik çalışma grubıında sadeee iki erkek var. Öğreneilerin yaşları on beş ile yirıni arasinda. Aklabuyaşlavücutlarmınnasılesneyeceğigeliyor. Moderndansöğretmeni llaldun Yedican dünyanın sayılı dansçılarından biri olan Sue'nin dansa on yedi yaşında başladığını hatırlatıyor veekliyor: "Londra'dabirmüzikaldeSuc veiinlübir dansçı olan Wayne Sleep'i birlikte izlcdim. Sue dansa on ycdi yaşında baijlamasına rağmen çok iyi dansediyordu." birdedışarıdanözelbalederslerialıyordum. Dersleri verenlerçok önemli hocalardı. Bir gün dans ederken arkama döndügümde arkamdaki adamın kolunun olmadığını fark ettim. Ama o adam dans etmek istıyordıı vc belki de bu onun en büyük arzusuydu." Hocayapılacak hareketleri hem vücuduyla hem sözlerle anlatıyor. "Sırtüstüyereyat,baeaklargergin!" "Birvciki veüçvedört!" "Sol bacak kaldır bir ve iki, daha yukarı kaldırüç.aşağıyadört!" "Aynışekildesağ bacak!" "llazır!" Yeni bir harekete gcçildiğinde veya hareketler yanl ış yapı Idığında müzik kapatı I lyor ve açıklamalar başlıyor. "Bir kez daha hareketi yavaşça tckrarlıyoruz." "Bir dön, iki tut, üç sırt ve dört!" "Başbir, omuz iki, sırt üç vebırak! Ritimlerbirbirine uymuyor. Salondaki öğreneilerin kol ve bacak hareketleri birbirini tutmuyor. Hoca sıkıntılı ama henüz işin başında olduklan için sabırlı. "Birşeyyokbunda,hiçbirzorluğuyok" "Aynı hareketi tekrarlıyoruz." "Yavaşça, kollar iki yanda avuçlar yerdc!" Hocaparmaklarını şıklatarak hareketlerde geçiş sağlıyor.Öğrencilerdersten yavaş yavaş kopmay a başlayınca eliyle yere scrtçc vurarak dikkatlcri topluyor. I laldun Yedican'ın tabiriylc özgürce dans ediyorlar. Sık sık cg/ersiz yapmadıklarını söylüyor ve bunun nedenini şöylc açıklıyor: "Öğrencilere egzersız yaptırınca daha çabuk sıkılıyorlar ama dans etmek onları mutlu ediyor. Kcndilcrini daha iyi ifade edebıliyorlar. Dahaöncc danslailgilcnmemiş.vücutları esner mi diye düşündüğünüzkişilerlecgzersiz ve dansı birleştirince ortaya çok güzel şeyler çıkarabiliyoruz. Herbirini tek tck düzeltmeye kalksam daha iyi şeyler dcolabilir. Ama vaktimiz bunun için yeterli degil." Müzik dcğişiyor. "Tulu"nunezgilerisınıfayayıhyor. Müziğinyavaşlamasından ve yorgunluktan hareketler yavaşlıyor. Zayıf bir kız... Son derece esnek, hareketleri kolayca tekrarlıyor. Hemen yanı başındaki erkek dansçının yeni başladıgıbelli. Olmuyor.tekrardeniyor.Olmuyortekrar. Yılmıyor, hareketi başarana kadar.., Yerdebirel vuruşu,hafifbirirkilmevetopaılanmayaçalışan vücutlar. Hareketler yerde ve barda yapılıyor. Bu hareketler insan vücudunu bir yandan kuvvellcndiriyorbiryandanyumuşatıyor. "Kolu görürsünüz yumaşıcıktır, naziktır amaokolazararvermekkolaydeğildiı"derkenkendikollarınıgösteriyor Haldun Yedican. Salonun sıcağı her hareketle biraz daha artıyor. Yüzdekiterlersiliniyor,artıkyorgunluklabaşedilemiyor. Vücutlaryarımturdönüyor ve ders bugünlük bitiyoı. Flamenko, bale ve modern danstan sonra Beyoğlu'nda sıradan ayaklar... Pointelerin ve rengarenk uçuşan eteklerin yerini kışlık postallarvekabanlaralıyor...^ BASKENT GUNLERI Selam MÜŞERREF HEKİMOĞIAJ M erhaba sevgili okurlanm, yılın ilk yazısına teşekkürle başlıyorum. Değişik ülkelerden, dağlardan, denizlerden seslendiniz, anılar dizelerle mutlandırdınız beni. Çankaya tepeleri buz, soğuk ısırıyor ama sevgj ve dostlukla baharı yaşıyorum yeniden. Paris'ten bir telefon geliyor, Melih Cevdet Anday'ın yeni kitabını müjdeliyor bir arkadaşım. Güzin Dino'nun da emeği var gerçekleşmesınde. Acaba hangi kitabı, şiirleri mi, oyunları mı? Şili'nin ünlü ozanı Neruda'nın sözleri çınlıyor kulağımda. Parıs'teki elçiliği döneminde karşılaştık bir gün. Nâzım'ın yakın arkadaşı şöyle dedi bana: Güneşi Anday'ın dizeleriyle selamladım bu sabah. Ne güzel ozanlarınız var. Kolları bağlı, Odyseus'u okuyarak sabahladığını anlattı sonra. Masamda da bir armağan var, el yazısı şiirlerıyle Yeditepe Şairleri. Yapı Kredi Yayınlan'ndan güzel bir kitap. Yeditepe de güzel bir dergi. Kaç kuşak aydınlandı, soluklandı tepelerinde, kaç kuşak duygulandı, sevdalandı şiirin gizemiyle. Ben de çok tırmandım o tepelere, içimdeki bahar bu nedenle solmuyor belki de. Şiir yaşartıyor. Sevgili Dino, bir kitabını "Nasıl Yaşanır Şiirsiz?" sorusuyla sunmuştu bana. Aziz Nesin de "Şiirin Tam Zamanıdır" diyor. Yeni yıla başlarken düşündüm, ne güzel dostlarım, ne güzel anılanm var, onlar olmasaydı ne yapardım acaba? Yalnızlığın heykelini yapardım belki de. Boşlukta yitirirdlm günlerimi, gecelerimi, sessizliğe saplanır kalırdım! Oysa şimdi yüzlerce dost $elamlıyorum gün başlarken, kaç kalp çarpıyor göğsümde, özşarkımı da kaç kişiyle birlikte söylüyorum. Eski dostlarla şölene dönüşüyor buluşmamız. Şimdi de Hüsamettin Bozok katılıyor şölene. Elbet acı faturalar da var, ama ödeyeceksin, kolay değıl insan olmak. Hastalığa, ölüme hoyratlığa da direneceksin. Sevgiyi hoşgörünü korumaya, yaşama sevıncıni soldurmamaya çalışacaksın! Melih Cevdet'in birdizesi gibi, "Ortalık güneşler içinde" o zaman! Hodri meydan! Adalet Ağaoğlu en güzel örnegi veriyor değıl mi? Ölüme yattı, yaşama uyanıverdi, ama nasıl! Mutluyum,Ohio öyküsünü Prof. Sevda Şener'den dinledim. AB üyesi değiliz ama ozanlarımız, yazarlarımız duvarları aşıyor. Melih Cevdet'in ikinci kitabı yayınlanıyor Parıs'te, Orhan Pamuk'un kitabı da New York'ta. Adalet Ağaoğlu'nu da doktorlukla onurlandırıyor Ohio Ünıversitesi. Bir de seminer düzenleniyor, yazarımızı çok güzel ağırlıyor, onurlandırıyor ev sahipleri. Prof. Sevda Şener de Ağaoğlu'nun oyunlarındaki kadınları tipliyor. Türk konuşmacılar büyük ilgi topluyor izleyenlerden. Yeni bir yıl başlarken armağan türü olaylar değil mi? Sevda Şener'in ABD izlenimleri de çok etkıledi beni. özellikle New York'ta izlediği oyunlara dönük yorumları. Dinlerken Türk tiyatrosunun tablosu da oluştu gözümde, eksılerı de, artıları da yansıtan bir tablo. Artıları görmezlikten gelemeyiz doğrusu. 1998 yılında güzel kapandı bellı sahneler. Yıldız Kenter 50. sanat yılını kütladı, Ankara Ünıversitesi Tiyatro Kürsüsü 40. kuruluş yıldönümünü. Alın duvarında "yaşamda en gerçek yol gösterici bilimdir" yazısıyla tiyatro kürsüsü de bilimin ışığıyla yol alıyor 40 yılda. 75. yılında güzel selamlıyor Cumhuriyeti. Müzikli oyunlardan bir seçki sunuyor, eskiler, yenıler, köylüler, kentliler, yerel renkler, çağdaş çizgiler, Nâzım Hikmet'ler, Yunus Emre'lerle özü sözü, birliğı, bir kürsüde buluşanların güzel birlikteliğini sergileyen bir seçkı bu. Tiyatro kürsüsünün kalbi güzel çarpıyor, başta Sevda Hoca, Nurhan Karadağ kürsüye ışık veren öğretim üyeleri 41. yıla ulaşmanın sevincini güzel paylaştı. Gece gündüz ıkı aylık bir çalışmanın ürünü bu gösteri, değişik türde danalar, şarkılar türkülerle hayli yorucu temposu var ama neşeyle, eglence türü oynadı gençler. Perde kapanmadı, yeni ufuklara açıldı bence, Cumhurıyete Selam marşıyla yeni bir yürüyüş başladı. Selam Cumhuriyete, selam özgürlüğe, selam demokrasıye, selam bilime, selam sanata, çağdaşlığa selam, süreklı devrıme, bağımsızlığa, Türkiyeme selam, selam dünyaya, selam yarına, selam guzellıklere, selam sanata, selam cumhurıyete. Yazanlara, oynayanlara, seyredenlere de selam olsun. İlkşartistek... Modern dans dersine başlayabilmek için aranan sadeee istek. Haldun Yedican dans etmek isteyen kişinin engellenmesinden yana degil. "Burayadansetmeyegeleninsanlarbunu meslek edineeek kişilerdeğil. (,V>§u dansa bir hobiolarakbakıyorvekendinitatmin ediyor. Kişi dans ctmek istiyorsa lıoca bunu engelleyemez. Londra'daçalış,mayagiltiğimde Bu gösteri nedenıyle yayınlanan bir armağan kitabı, bir de dergi var. Metin And, Tahsin Konur, Max Mainecke, Özdemir Nutku, Turgut Özakman, Melahat Özgü, Sevinç Sokollu ve Sevda Şener'e adanıyor bu armağan. Hepsı kürsünün 40 yılına damgasını vuran kişiler. Dergınin kapağında da Atatürk'ün bir fotoğrafı var. Müthiş şık, muthiş güzel, mutlu gülümsüyor. Bence bu akşamı da yaşadı ve gülümsedi Atatürk. Karşı devrimler de olsa surekli devrimi selamlıyor gençler. Gerçek bir selam bu. Devrimler duraklarsa çağdaşlık yakalanamaz. Yazımı tiyatro kürsüsünü kutlayarak sona erdiriyorum. Çok renklı, çok sesli saatler yaşadık o güzel gösterıde. Sahne yetersız, ses düzenı de iyi değil ama ayrıntı bunlar! Sevgıyle oluşan ürünlerin başka tadı var. Sahnede kaç kişi dans ediyor, şarkı söylüyor ama bir kalp çarpar gibi. O çarpıntıyı duyanlara da selam olsun.^* Adalet Ağaoğlu: Ohio 'da güzel onurlandı..