Katalog

CUMHURİYhl DtRCJİ "Bir kazı ekibindearkeologlar, arkeoloj öğrencileri,mimarlar, nıimarlıköğrencileri anlropologlarbulunuynr. Kazı ba^kanımii Prof. I)r. Hmit Serdaroğlu. Bu yıl Nekro pol'deka7iyapıyoruz.Tiyatro, Bazilikaka zısı ve Akroporderestorasyonçalısmaları mızsürecek. AthcnaTapınağf ndakı siitıın lardayeniınalzemcylcdeğisecekvebirkaı, sütundaayağakaldırılacak." Kazı masraflı iştir... Ahmet Keleij birgünüsöyleanlatıyor: "Sabah saat 06.00'da kalkar, 07.00'de arazideolııruz. Saat 10.0010.30 arası bir molamız var. Öğleyin bir saat yemck molası veriyoruz. Saat 16.00'dakazıalanmdaki ısimizı bitirir, paydos ederiz. Kampa indigimizdc buradançıkanmalzeıtıenin, seramiklerinyıkanma ışlemi yapılır. Akşam 20.00'dcki yemekten sonra laboratuvarçalışjması başlar. Gelenmalzemesınıflandırılır. Üzerineneredençıktıgıyazılır, fı.şlcnir. Müzeycgidecek malzemeenvanterlcnir." Hcrgün ikı kisi kazıevindenöbctçı kalıyor.gelengidenle, kamplailgılenerck.telefonlara bakıyor. Kahvaltı, yemek, bulaşık nöbetleseçözümlenıyor. Tatıl günleri isccuma. (,'ünkü kazı alanı yakınlanndaki Ayvacık Pazan ogün kuruluyor. Her hafta iki kiı>i, pazarnöbetçısioluyorvekazıevinınyiyecek veiçeceklerinialıyor. Tatil, nöbetçiJcrdışındakiler için kahvaltı, denız ve dinlenmc ile geçiyor. I ürkıye'dekı kazılar için yeterli ödenek aynlmadığını.bunedenleyeterliisçıçalıstınlmadıgındanyakınan Ahmet Keles'ı dınlcmeyi sürdürüyoruz: "Öğrcncılcnn kendı yemekleıinı pisırdiklcn, kazma kürek salladıkları,çadırda kaldıkları o kadarçok kazı var ki,buanlamda Assos kazısı iyi. BudaEfes Pilsen'in katkıları ve hocamız Ümit Bey'ın iyi ılişkilen sayesinde. Bakanlıktan çok fazla destek görmüyoruz. Bu sene bıze ayırdıkları ödenek bir milyar lira. Onun yansı da vergiyegidıyor. l.şçılerın sıgortası vcdığeı masraflardan sonra bize 600 milyonkalırmı bılmıyorum Zaten oda biraylık ısçı parami7." Nekropolün antik yolu temiztendi, f>rid sistemi yapıldı yaııi kuzılacak ulanlar belirlcndi... Olüler kentincle kazı YAZI VE FULYA ÇİĞDKIVI AYDO^AN A ssos'da saat sabahın onu. Nekropol'deki kazı ekibı, lono/lu bir mezarkalıntısımniçerısındetoplanmıs, yarım saatlık mola verıyor. Yerdekı değişik boylarda taşlar, ekibc koltukoluyor. Bırazolsunsoluklanmakiçin herkesbirta:>buluyorkendine. Şapkalarçıkarılıyor, derin nclcslcr alınıyor, su siscsı eldeneledolasıyor. Küçük bırodayı andıran bu tarihi kalıntı, yakıcı güneş ışınları altında çalişan kazı ekibınin tek sığınağı. Mola saat 10.30'da bitecek ve Assos Nckropol clekı kazı gün boyu süreeek. Kazıekibinden biri soruyor: "KöyeçıkıyorLim,içeçck,yiyecekbirşey i.stcyen varmı?" Siparişlerveriliyor. Sıcaktaistenilenhep içecek... Nekropol, Hskiçağ'da kcntc gelenlerin anıt mc7arları görcrck, selamlamaları için, kentdışınagendliklcdcanayoiunkcnarına kurulaıımczarlık alanları. Ka/ı ckıbı de Roma dönemine ait tonozlu bir mezar kalıntısındalar...(,'evresitaşlarlaörülmüşduvarlarlaçcvrilı.bırböliimüyıkılmısamakalmlıları bı le, eski görkemini göz önüne geti rmeye yetiyor. Assos'da"ÖlülerKentı"denılen bu alandakalınlıları, lSKl'dckikazilarakadar, toprak korumuş, ancak 18X4'te ka/ılar bittiktcn sonra, zaman içindc oıtaya çıkan kalıntılarda tahrıp olmu^. Kazı ckibi, kazı çalışanlanndun Şükrü day ılarını tanıtıyor. 3 yıldııisçi olarak çalışan Pa^aköylü ŞükriKiürgcn, ka/ıdan çok mcmnun. ()tckı iki işçi bölüyorkonınjmasını. "Nckadartaşçaldığını sor!"Herkesgülmeyebaşlıyor. Hkiptcnbirarkcologgülcrekanlatıyor: "Şükrü dayı çok uyanıktır./amanındataşları sökmü'j, satıp para kazanmış. Şimdi onıınsöktiiklerinıyerinekoymayaçali!>ıyoruz. Kendi de koyuyor ve yine para kazanıyor." Assos' un.değerlibuluntuanlamında çok iyimalzemeverenbiryerolduğunusöylüyor Istanbul Üniversilesi Arkcolojı liölümüme/urıu Arkcolog Ahmet Keleş: "DOILI lahıtlcrdcn, sokaktaki insanların ilgısınıçckccek,onlarıcezbedecekaltıngL'rdanlıklar, broşlar, vazolar,koku kapları, ufak heykelcikler, pişmis' toprak heykelciklerçok çıktı.Bunlarınçogu(,'anakkaleMÜ7csi'nde. Bu türseyleri hcrgün bulamayız. Amagünlükkabascramiklerherzamançıkar. Zaten bir kazının amaçı, bir şeylerbulmak değildir. Bölgcdcki o döncm yaşamını, kcntin ycrleşinıiııi,neylegeçinildiginı,dönemınsanınıtanınıaya yöncliktır. CJclcn ziyaretçiler 'altın çıkıyor muV diyc soruyor. Çıksa iyi tabii. Moti ve ediyor ama biz altın bulmak için kazmıyoruz. Biz defineci değil, arkeoloğuz. Önenıliolankültürtarihinetanıklıkelmek." Dört sezondur Assos'ta çalısıyor Keleş. Arkeolojik kazılan sadece yaz aylarında yaptıklarmı, bakanlıktan onagöre izinalındığınıanlatıyor: Arkeoittg Itnmı AIH'J. Kazı tiaıkunı l'rof.Dr. L/mit Serdaroğlu. Kazıyapnıanınçokmasrallıbırıijoldugunuveiyibirdonanıırıgerektıgını ıfadeeden Ahmet Keleş, "Kaba ınsan giicünün yanında, dis fırçasından tutıın da naylon posete kadar pek çok malzeme, bunıın dısında da teknolojik biraltyapı gerekiyor. Tiyatronun restorasyonundakullandığımızenyeniaraçlar, l%0model birtıiforveeelaskal. Bunlarla dazamankaybedıyorsunuz.Bırtasıbualetlerlc lOdakikada kaldırırken, gelısmıs bir modelle l2dakikadakaldırabilirsiniz"diye konuşuyor ve ek I ıyor: "Arkcolojıbiiyükbirsabırveemekisıdir. Birarkeologtıtizolmalıdır. Bualan I7senede buhalegeldi.Sıcakta 3040 dereeealtında çalısıyor insanlarveçoğu busartlaraalışık degil. Ama scvdigin zaman o sıcak gelmiyorsana. Yanı gönül ışı bu." Dinlenmc molası bitıyor ve herkes i^ine koyuluyor. Nekropol alanında kazılacakyerleriplerleişaretlenmiş. Birişçielindekikazmayla toprağı kazıyor. Bir öteki ise, çıkan topragıkürekleyanındakielarabasınadolduruyor. tstanbul Üniversıtesı Klasik Arkeoloji Bölümü4. sınıföğrcncilerı Büke Yosunkaya ve Nihan Dermenci de ellerindeki malalarla toprağı karısjtırıyoıiar. Toprağa vurdukça büyük toprak parçalan daha da küçülüyor. El arabası dolduktan sonra birişçi tarafındanbırazilerıyegötürülüyorveboşaltılıpgcri getıriliyor. Sonra aynı işlemlerbir daha... Öğrenci kızlardan biri ellerini gösteriyor. "Bak ellerim nasıl oldu?" Ahmet Kek>girıyoraraya, "Bızımarkeolog kızlarmuzın tırnak, oje gıbi lüksleri yoktur."