Katalog

CUMHURİYI.I DERGİ Ankara, Gothar sinemasını ağırlıyor. Çağdaş Macar sinemasının en büyük isimlcrindcn biri olan Peter Gothar, 110 Mayıs 1998 tarihleri arasında düzenlenecek olan 10. Ankara Uluslararası Film Festivali'ne beş filmiyle konuk olacak. "Vurdumduymaz Vaska" (Vaska Easoff' Hu)y>yuUof(vu Y'uszka), 1996. Zaman gerçekten durdu mıı? Değerli BirGün (JÖKHAN ERKILIÇ acar sineması hemen herdönem i çıkardığı büyük yönetmenler ve I dünya sineması ölçeğindebaşya' pıtniteliği taşıyan fılmlcriyle, sinemanın gelencksel kalelerinden biri olma özclliğinikoruyor. Sanat sineması vepolitik sıncmakavramlannınevrcnselonaygörmesınde katkılanyadsınmazolan Macaryönetmenlerinarasında.sonyırmiyıladamgasını vuran isimlerdenbirı de Peter Gothar. Geçen 19 yılda 7 film gcrçckleştiren yönetmenin TımeStandsStiHZamanDurdü(1981)adlı fılmını,sonyıllannenıyı Macar filmi olarak göstereneleştirmenlervar. Gothar 1947 Pecs doğumlu olduğuna görc, gençliği tam da Macarlar için zamanın durduğudöncmcrastlarniş. llgisiniçekenilk sanat dalı tiyatro, bu nedcnle Budapeşte Üniversitesi'ndetiyatroöğrenımıgören Gothar zamanla sinemaya yakınlaşmaya başladı. Macar televizyonundayardımcıyönetmen olarakgörcvaldı. 1975'te Tiyatro veSinema Sanatları Akademisi'ninyönetmenlikbölümiinü bıtırdı. Ardından son y ıllarda yöneticiliğinideyaptığıMacartelevizyonundayönetmen olarak çalışmayabaşladı.Ülkesınin enöncmli tiyatro yönetmenlerinden biri olan Gothar'ınTVicingerçckleştirdiğiçalışmalar arasında bclgescller, çoeuk filmeleri ve televizyon oyunları bulunuyor. Ve belki de bu nedenle çok başarılı bulunduğu sinema yönetmcnliği alanında sayıca az yapıt gerçckleştırdi. (iothar'tn Dcğerli BirGün (A Priceless DayAjandekcza Nap, 1979)adını taşıyan ılk uzunu 1980 Vcnedık Fılm Kestıvalf nin ılkfilmlerdalının Altın Aslanödülüncsahıp. Bir sonraki filmi Zaman Durdu (Time Stand.sStıllMcgalla/ldö, 198l)çoksayıda ödülün sahibı. Gothar'ın üçüncü filmi ona 19X6 Macar Film I latırası en iyi yönctmcn odülünü kazandıran Zaman ('l'ımeldö Van, 1985). Bunu eleştirel açıdan doyurucu ancak nedensc ödül acısından yoksul bır film ızliyor Aynı AmerikaGibi(JuslLikcAmericaFıs7ta Amcrıka, 1987) ve Melodram (Mek>drama, 1991) Ve 9()'lı yıllar Gothar filıııografisininolgunlukdöncmıyapıtlarıolduklanilkbakiijtaanla^ılanıkıfilmlercnklenıvor' 1995 Macar Film Haftası Büyük Odı'iliınü ka/anan Sınır Görevi (The OutpoMA Res/leg, 1994)ve 1996 Macar Film Hattası en iyi yönetmen, film vc görüntü y<> netmenı ödüllerinı alan Vurdumduyma/ Vaska (Vaska liasoffl laggyallogva Vas/ka, 1996). Festıvalin Gothar retrospektifinde yönetmeni en iyi biçimde tanitan beş filmi yeralıyor Bujılm, (loilıar 'ın kişiligi ile ilgılı kınıı ipuçlannı da uçıga çıkartır. Değerli Bır Gün ö/iinde bır aşk ve kadın filmi. bvlı bıradamaâşık olan bıranaokulu öğretmeninın, Ircn'ınöyküsü. Yaşadığıdaireyi paylaştıkları yaşlı kıra ortağının ölümüylelrcn'ınrutinyaşamıdadeğışir. Kendinı bırandayalnı/ hısseder vcbırden bunun yaşamınıdeğıştırecekılkgelışmeolduğurıu anlar. Sevgılısı Attılaonugerektığındcbırliktedekalabıleceklerıyenıbıreveyerlc'jtırir. Biı aıa.özelyaşamınagırıpgırmedıgını kendisi de anlayamadığı Gabor ortaya çıkar. Artık .sevgılisi Altila ile evlenemeyeceğinı de anlamıştır. Konuşmak için evine gider, ancak bır ev kcdisı olan Attila ile değil, eşi Anna ile konuşmak duruınunda kalır. Ikı kadının kapı aralığında başlayan karşılıklı konuşmaları, bıına dertleşmc dcmck daha dogru olacak, önce bir rcstoranda ardından bir kafede ve en sonunda da Iren' ın odasında sürcr. Birbirlerini anlamaya çalışırlar. Anna Iren'ekendisininkinden daha iyi birkocaya layikoldugunu, Ircnisc Anna'yakcndisinc veherkcsekı/gınoldugunusöyler.. Değerli Bir Gün sona crdiğindc kendını/ı yorgun hissedcrseniz, filmin yiiz ifadelen vediyaloglar üzerine kurulmuş olmasından başka birneden aramayın. Varlıgını bcnimsetircesinc kamcraya dogru yapılan konuşmalar, filmin havastnagırmeyikolaylaştırır. Bır ilk fılmıçınsağlambırscnaryosuvcneyaptığını bilen bıryönetmeni oldıığunu anlamak xor dcğil. Film Gothar'ın kışılığı ılc ılgılı kımi ipuçlannı daaçığaçıkarıyor. Insanlabırcyscl düzlemde hesaplaşmay ı seven, aşka ve kadınabir Macarolmasınındoğal kazanınılan dışındaduyarlı.günlükyaşamıngüldürüsünübenımsemışvcyaşamın/orluklarınaduyarlıbiryönetmcn varkarşımı/da. "Sınır Görevi" (Outpost). Zaman Durdu Zanııın kınıı zaman hcpımız /(in ılıınıvoK kınıı zaman <la hırılcnnıız i( ın. Budapeştc, 1960'lıyıllaı ..SavaşsonrasıL nın/orİLikl.ırını unutmuşvadag(>rme/likten gelcnyenı bırkııyık Yıtırılcnlerden h.ıbcrlcri bile yoknııış gibidirler Keşfcttiklerını "/tımun Durdu " (Tinıe Stanth Still). I ')<S I