Katalog

JBAT 1998. SAV1 622 11 Bunun nedeni de Türkiye'de toplumsal ivmenin çok yüksek olması. Viski üreten bir labrika, hiç bir zaman ben parasını veriyorum gerekirseüçgünde viski üretirimpolitikasını uygulayamaz. Çünkü viskinin iyi bir içki olabilmesiiçinonikiyılgerekiyor. Birtekseyahattekitapyazaninsanlarvar. üazctelerimiz köşe yazarından geçilmiyor. Dünyada ilk kez nasıl tanındınız? "OzamanlarFilistinKurtulusjÖrgütü'nün ııçak kaçırmaolaylan modaydı. Kübalılarda uçak kaçırırdı. llergenç basıngörevlisi gibi ben de, 'bu Kiibalı mı, Filistinli mi' diye insanlarabakıphayallerkurardım. Yurtdışıge/.ilerimdcgözümhepyukanlardaydı.Tanıklık cltiğim uçak kaçırma olayının tarihi 14 Ekim I l)8ü. I lerkcspaniklcdiği anda ben nercdeyse /il takıpoynayacaktım. Istanbul'dan Ankara"yagidiyordum.Birgünkalıp,ertesigünDiyarbakır'agidiporadayapılanbirtatbikatıizleycccktim. Uçak Iran'akaçırılmak istcndi. AmaDiyarbakır'aindirildi.llkbirkaçkarefotoğraf'ı gizli çcktim. Yanımdakilertcpki gösterdi. Korsanlaraçıklatnalarınıyaptılar. Ardından korsanlardan birine, 'Sizin gitmeyi düşündüğünü/ ycrc ben gittim. Eğer izin verirseııizsizinlegelirim'dedim. 'Olmaz'dedi.Bir siire sonra beni kokpite çağırdılar. Orada göriiştük. Kabul ettiler. Ben t'otoğraflarımı çektiın. Uçak Diyarbakır'a indi. 12 saat rehin alındık.K.adınlar,çocuklarvehastalar serbest bırakıldı. Sabaha karşı askcri operasyonyapıldı. Ikikişiöldii. Ben bir hal'tacczacvındckaldım.(,'ektiğimf'otoğralların bir kısmını çalıştığım SİPA PRESS ajansa göndermcsi içinbirarkadaşıma verdim. Arkadaşım filmlcri ba.şkabırga7cteycverdi.(iazetefilmlerı yanlış yıkadı. Böylece renkli tbtoğralları kaybettik. Elimde siyah beyaz filmlerkaldı." ketlerde, bulunduğunuz yerdeki insanları, halkı, dünyayı bundan haberdar edersiniz. Çektiğiniz fotoğrallar, sizin görsel tanıklığını yaptığınızolayınsomutdelilleridir. insanları haberdençokfotoğrafetkiler. tkikabileçatışmıştır. Birininhaksızbirzaferiolmuştur. Diğerkabilc, abartı boyutunda fotogratlarçektirir, dünya kamuoyunuarkasınaalırvevahşetin aynısını yapar. Bir habercinin en önemli sorumluluklanndanbiridctarihscltanıklıktır. Bugün dünyada hoşa gitmeyen pek çok olayı, dünya kamuoyununmüdahalesinehazırhale getircnbasındır. Tanıklıkettiğinizolaylardanörneklerverebilirmisiniz? "Şimdiye kadar 160'a yakın ülke gezdim. Görmediğim üç beş ülke kaldı. Pek çok olaya tanıklık cttim. Iran Irak Savaşı ilk yaşadığım büyüksavaşlardan. Ruslar'ınişgalindenkısa süre sonra Afganistan'a gittim. Mücahitlerin Ruslar'akarşı enbaşarılızaferi olarak nitelenen Pançir'dekiçatışmalardaoradaydım. lsrail'in işgalinden iç savaşın bitiminc kadar geçen on yıl boyunca Lübnan'a hep gidip geliyordum. Orada en çok kalan gazetecilerden biriyim.Marcos'undevrilmesindenönceFilipinler'deydim. Aquino'nungelişindcdcoradaydım. Devrimi yaşadım. (,'avuşesku'nun gidişinde Romanya'da, Sandinistlerdenetimi elegeçiripkontralarlasavaşmayabaşladığın bileeeğine iııanan bir kişi oldum. Daha görülüoldum. Bazıları 'Bizaskersiz,poizbirtoplum ıstiyoruz' diyebılırler. Ama ı güvenlik görevlileriningcrekliliğineinaorum. Bunun bütün dünyada da var olduIU gördüm. O zaman böyle bir toplumun mayacağını, güvenlik güçlerine dc ihtiyaç ıığuna kcndimi inandırdım. Olay ları birınIden yaşama, hayat görüşiinıü çok değiştir1 ler şeye saygı duyultnası gerektiğine ina,)rum. Saygısızlığa da bir şekilde tepki göslmcli. Bunun mücadelcsindeşiddetolabiıma uygulanmaması için insan aklının ya'ileceğiherşcyyapılmalıdır. Askcri darbeıeryerdeolabilir, güvenlik güçleriher yer>askıyapabilir, topluluklarheryerdetahrik lerekçığrındançıkartılabilir. Sonuçtainhcryerde insan." lasındiinyasında nasıl biryolizlediniz? "llk öncclcı i Siirt'tcki birga/ctcnin Islanbul muhabirliğini yapıııışlım. Profcsyonel olarak işe başladiğım 1 c>74 yılinchı C'an Aksın'ınyanındaasistanlıkyaptım. IJçgünsürdü. Magazinmuhabirliği yaptım. ()dabirkaç günsürdü. SonruFclımi Yener'ingirişimiyle polis vcadliycmuhabirliğiyaptım. Iki üçgünlük spormuhabirliğim de var. Odönemde tstanbııl Üniversitesi 'nin öniinde yaşanan olaylarda ustam Hrgin Konııksever'in destcğiyle insanların mekan içinde sürckli haıeket etmesi.yerdegiştirmesi.birşeylerinyıkılıpyerine başkaşeylerinoluşınasıylatanımlananolayları aktaran toplumsal olay muhabirliği yaptım. Iki yıl öncc reklam fotoğrafı da çcktım. On y ıl önce yaptığım pararazziliğim bile var. Yarın öbür gün hcr sjcyi tckrar yapabilirim. Amabirtakım ilkelerinı var. Düıiistlük vcsaygı. Hunlardantavi/vcrmedcnhermeslegiyapabılırim." Fotoğrafa nasıl başladınız? "A/ öncc sö/ ettiğim kuzcnimin bir fotoğrat"makincsi vardı. O makineyle altı ycdı yaşlarındayken tanımıştım. On yaşlarında da kııllanmaya bas.lamis.tim. Makinc bo/uktıı. Lcnsini değiştirip kcndiın, gözlük mcrccğinden bir lens yapnııştım. On dört yaşında da kcndi makıncm oldu. llk profesyonel makıneyi ise (iünaydın'da bir yıl çalışabıldikten sonra aldım. Rüyalarıma gircn makiııcydi. Fotoğrafçılığı seviyorunı, ama çok iyi bir l'otoğrafçı oldugumu söyleyemem.Özcllikle I98()öncesine kadar dogru zamanda, dogru ycrdc olmanınavantajınıkııllanıyordum. Ama Ibtoğral'ta bu i^i yapaıı ınsıınlan. profcsyonclcc yapan ki^ilcrin fotoğrafa yansıtnıalarını bizzat gördüm, Sipa I'ress'dcdcğİ!jikycrlcrdcçalıştım. Bir yıl sonraonlarkadariyıçekıyordum. Fotografta bir yaş sınırlaması var I lcnrı C'artier Bresson şu an seksen kiisur yaşında ve hâlâ fotoğraf çekiyor. Uslam AraCiüler,mesleğinde5().yılını bitirdi.Takırtakır fotoğraf çekiyor. Bi/im mcslcktecmeklilik yok. Insanlar Ioloğral'çılara4()yaşgibibircmcklilik yaşı koymuşlar. Buna göre bcnim üç yıldan beri cmekli olmam gcrekıyordu. 40 yaş insanın en verimli olduğu döııem. Bizdebirgündeekranaçıkılıyor, uyland sınırı. Mayından sakat kalanlurın kampı. birgündemuhabirolunuyor. Bu olaym si/in açını/dan anlamı ? "Bir uçak kaçırma olay ı, dünyada ilk kc/ bir f'otohabercı taraiından görüntülenıyordu. (,'ok öncmli birolaydı. Dünyada bu olay latanındını, ama daha önce Türkiye'de yaptığım pek çok iş vardı. Insanlaryaşamlarıboyuncadoğruyerdc.doğruzamandaolupbüyükiijleryapabilirler. Amabunlarınbirrastlantıolmadığını,aynıkalitcdei!>leriher zaman yapabileceğimiziıspatlamamızgerekiyor. Aksi halde tesadüf gazeteciliği yapmışoluruz.Çokbiiyükgörseltanıklıklarvardır. Amabırkezyaşanmıstır. O zaman kişi 'ben üncmliadamoldum' dıycrek hiçbir .»jcy yapmayabilir. Bu ıastlantısalbırçali!jmabıçimi. Bu olayın ardından çahştığım ajanstaçok farkhişleryaptım.Biryıl sonra, Bir Lzakdoğu l.übnan'daçcktiğimbiı savaşfotoğratı daNikaragua'daydım. 1980'den '9()'akadar limedergisinekapakoldu. Üç yıl sonra Life gidemediğimyalnı/ca bir iki savaş var." dcrgisincsayfalarca fotoğrafçektim. YıllarHabcrci prograınını hazırlama düşüncecadünya basınında sürekli fotoğraflarım yasinasıloluştu? yımlandı. Ben gece saat 12'deyatanm. Sabah 56'da kalkarım. Bütün btınlar Türkiye'de " 1992 sonuna kadar fotohabere i olarak çaöncmli adam olmak için dcğil, dünyada birta lışıyordum. Televizyon sadccc bir hobiydi. kıın önemli dcğişimlcrde payımm olmasını Küçük bir kameram vardı. 1993'tc Savaş sağlamak için. Zaten olaya dünya çerçevesin Ay'ın ATakımrndatelevizyonculıığuprofesdc baktığınız zaman bir değersin. Sengitsen yonel olarak yaptım. A Takımf nda kendi dünbile o degerler kalır. Dünyada tanınan Türk ya bakışıma uygun röportajlar yapmak istidediğinı/dekimse HalisToprak'ıhatırlamıyordum. Türkiye'de dc olsa dünyaya daha çok yor. !>uanbelki mal varlığı,parasal gücü Bill hitapedecekişleryapmayaçalışıyordum.OlCiatcs'den daha fazladır. Mezopotamya usulü madı.Sonuçtaaynıgörüşteolanarkadaşlarla tıalkonusundatezhazırlamakiçininsanlargebirlikteHaberci'yioluşturmayakararverdik. liyor. Çünkü bunlar cvrcnscl dcğerlerdir. 1994'ün sonundan bu yana programı yapıyoKimscgelipde TürksarraflanKapalıçarşı'da ruz. Üçüncüyılımızagirdik. Başlangıçtaaylık döviz üzerinden nasıl milyarderoluyorlarkoprogramdı, sonra on beş günlük, en sonunda nıısunuyapmıyor." haftalık program oldu. Biz Haberci'de belgeselcilikle haberciliği kaynaştırmayı düşünBir savaş nıııhabirinin topluma karşı sodük. Ekiptc bcnim dışımda Aziz Akyavaş, rumlulukları nelerdir? Nevin Sungur, Meltem Inan var. Ekibimize "Ben savaş muhabirliği lafının kullanılmaOya Ayman da katılacak. Yönetmenimiz Cem sındanyanadeğilim.Savaşlara zaman zaman gıdenbirhaberciyim.î>imdi savaş muhabirli Yaz. Zaman içinde mükemmelin yakınlarına geleceğiz."^ ği ünlii adam kımligi oldu. Toplumsal hare