Katalog

15ŞUBAT 1998. SAY1 621 Fotoğrattaki kadın 1968 Mayısı'nda Fransa'da binlerce öğrcnci ve emckcinin sokaklara döküldüğü günlcrin unutulma/bir fotoğrafı var. II. Dünya Savaşı ardından dcmokratik bir ülkcdc ıneydana gclen en büyük sıvil ayaklanma olarak tarihe damgasını vuran olayları en belirginbirbiçiındcyansıtmı^tı bu fotoğraf. Mcydan okuyan hukı.^lurıııı uzaktaki bir noktaya dikmiş, yığınların omuzlan üzcrinde taşınan güzel bir kadının fotoğrafı... Bu resim, şimdi olduğu gibi, geçmişte de yerleijikgeleneklcrekarşıçıkı^ınbirsimgesiydi. Çevresini saran göstericilcr, dudaklarında Gauloisesigaralan,Hcatlcsbiçimisav'ları vc havaya kaldırılmış yumruklanyla haykırıyorlar, kadının arkasında, gençlerin başkaldırdığı, duygudan yoksun köhnemiş değerleri tcmsil eden apartman blokları yükseliyor; kadının clindcki Victnam bayrağı ise, Amerika'ya lanctleryağdırarak dalgalaniyor. Mayısolaylarınındoruknoktasınaulaştığıgünlcrdcçekilenbu fotoğraf dünyabasınının onde gelen dergilerine kapak olmuijtu. Fransizlarbu resmi Dclacroix'nın "Halka önderlik edenözgürlük" adlı devrimci tablosuylakıyasladılar. Butablodatekbas.magöstcrilen kadın cinscl ö/gürlüğü, geneliği ve eskimişdeğerlerindışlanmasını tcmsil cdiyor, öfke ve umtıdıı simgeliyordu. Fotoğraftaki kadın ise, ulusal bir kahraman, "68'in MarianncY'idi. Nc var kı, bu kadın Fransız olmadığı gibi, devrimci yadaöğrcnci dedeğiIdi.O, Windsor doğumlu, 28 yaşında bir Ingiliz soylusuydu.Pahalıbireğitimdengeçmişti. Avrupa'nın en varlıklı kişilerinden birinin mirasçısıydı. Adı Caroline de Bendern idi. Deklanşörün tek bir devinimiyle büyük bir servetten yoksun kalmıştı. Yaşı geçkin, garip ve olağanüstü kibarlık taslayan Kontde Bendern, nefretettiği tüm değcrleri gökleıe cıkartarak başkaldırının simgcsi olan torununun dünya basınına yansıyan fotoğrafını görünce çılgına döndü vc onu mirasından mahrum etti. Mayıs 1968 olayları Fransa'nmcehresıni tümüyle dcğiştirdi; bugün bile gizemini koruyanani ayaklanma dalgası sonunda BaşkandeGaullegörcvindcnçckilmck/orunda kaldı. Ancak bu ba.^kaldırı dalgası çok a/ kişinin yaşamını Caroline de Bendern'inki denlietkileyecekti. Kısabirsüreöncconun Normandiya'dakievindeyaptığımızkahvelikurabiyelisöyle>ide,CaroliııedeBendern, 30yılöncekiolaylaradönüpbaktıgında, bir ncbzc pişnıanlık duymadığını vurguluyor. Bendern fısıldarcasına," Büyük bir servetc konmuş olsaydım, ya'jamım çok farklı olacaktı. O zamanlar paranın pck bir öncmi yoktu. Para insanı kimi değerlerden uzaklaştırıyor" diyor. Bu fotoğrafın siyasal giküııü hâlâ koruyor olmasıonuşaşırtıyorhattayükaltındabırakıyor. "Birsimgeyedönü.'?nıın Bununbana yüklediğisorumluluğunbılıncındeyım Hu ncdenle, yaşamıma bu ı mgeyi canlı tutacak bicimdcyön verıneliyinı." Belkıba^kalarıaynı.sorumluluğuçokdaharahatüstlcnırdı. (iarıpbir rastlanlı ^u ki, fotoğrafın sol alt köşesinde, yüzüne havaya kaldırılmış bir yumruğun gölgesi dii^cn kadın da, iinlü Fransı/ yazar ve polcmik ııstası f.nıile Zola'nın ikinci ku^aktanbüyük toruııu iıli. Bendern, "Banabüyuk dedcMiıinonun bir sokak göstcrisine katıldığmı görmcktcn büyük mutlulukduyacağını söylemii>tı" diyor. Fransıztarihındckı konumunu nc dcnli gönülsüzceedınmİ!)Oİsada,deBendorn'ın büyük babasıylacatiifiııası,başlıba>ına, 68'in gençyai}lı ku^ak ve sava^ öncesinin yerlesjik değcrlcriylcycni yeni fili/lenmcye basjlayan idealist değerler arasıııdaki çatı^nıanm bir simgcsiydi. Daha önce Forest Baronu olan ve torununu mirasından reddetmesinden birkac ay sonra 89 ya!>mda ölen Kont Maunce Arnold de Bendern ise, 68 ruhunun karsji olduğu tüm değerlerisimgcliyordu. tngiltere'deeğitim görenveVıyanalı Yahudiasıllıbirbankcrin oğluydu. Soyluluk ıınvanını Imparator Franz Josef'tenalmıstı. Kraliçe Viktorya'nın izniyle de Ingiliz vatandaşı olmuştu. Bir ara Liberal Parli'denmilletvckiliolan Bendern, SirVVinstonChurehill'indcyakındostuydu. Daha sonra, kcndisinden /orla vergi alınmak istcninceöfkeyckapılarak Ingilterc'yi tcrk edip, Kontde Bendern unvanıyla Lıchtenstein vatandaşlığına geçccektı. Riviera'dakivillasındayüzelliyiaşkınkediyibarındıranKont, Paris'inayaktakımıyla dolup taşan sokaklarından fersah fcrsah uzakta, Avrupa soy lulannın scrvct, gelenek veayrıcalıklardiinyasındayaşamayabaşladı. Torunu onun soylular arasındaki adını sürdürecekti. Bendern'inanımsadığına göre büyükbaba, "Aslmda biraz v'ilgın ve son dcrecedcdığimdedikbirıydi. Parasıylainsanlarıelindetutardı Sesiyumuşacıktı,*"