Katalog

CUMHURlYrTDERCÎI Savrulmadan çok önceleriydi, aşkı sonsuzluğa mektuplar taşıdı. Diderot, Balzac, Napoleon, Eluard, Gala, Dali, Liszt, Stendhal... Biri pijamalarının ölçüsünü istedi, diğeri yeri olarak sevdiği kadının ayaklarının dibini gördü, bir başkası onu tutkusundan uzaklaştıran zafere lanet okudu. Aşk geniş zamanların işiydi, vardı ve yazıldı... Bana aşkını yaz FATMA BOYRAZ Balzac, bütün korkularına.çekingenliğine rağmcn Madam de Berny'ye duygularını mektubundaşucümlelerleaçıkladı: "Bugün ilkkezhissettiklerimidilegetirme tehlikesinigözealıyorum.Evct madam, cüret cdiyorum buna, ama bunu yaparken dc bu mektubun bütün sonuçlarını hesaplamak için, aklımın kcndine ayırmış olduğu en son bölgeyeçekilmeyi de ihmal ctmiyorum." Mektubun ilerleyen satirlarında, yanıt beklemckteydi. Ama bu konuda da şüphcliydi. Yinedeaşkındanvazgeçmedi: "Yok hayır, bundan korkmama hiç gerek yok, çünkü siz bana yanıt vermeyceeksiniz. Binlerce neden var bunda sızi alıkoyacak. (...) Neolursa olsun ben sizi büyük zevkle düşünmektenhiçbıRrri'ayacagım.Düşünün ki Madam sizdenuzaktabiri var;ruhuhayranolunacakbirayrıcalıklamesafeleriaşan, göklerdeidealbiryolizleyen veyanını/dan hiç ayrılmamak için sarhoşlukla size koşan, yaşamınıza, duygularınıza tanık olmaktan hoşlanan birinin (...), sizin bir dosttan, bir abladan daha ötcde olduğunuz, neredeyse bir anne olduğunu? bir insanın bulunduğunu düşünün, bütün bunlardan da ötcdc sı/ benim için birtanrıçasınız (...), siz (...)Herne olursaolsun sizi her zaman seveceğim." MugenieGrandet.GoriotBaba. Vadideki Zambak'ınyazarı ünlü Fransızya/ar, Honore de Balzac, mektubunu bitırırken dahi ruhunu sevdiği kadına vermektençekinmedi: "Hoşçakalın Madam, buraya, mektupları bıtiren sıradan sözleı yerınc, bu yere, ben ruhumu koyuyorum bütünüyle, lekesizbir rulı, kusursuzbırruh, kabul edılcbıleeek en sal" aımağanlardanbiri olarak sızcsunmayacüretettiğimbirruh. Hoşçakalın." Zafervetutku... Mektubu yazan kişi, duygularını tarkına varmadan kâğıda döktü kimi zaman. Yani mektupkendiniyazdırdı aşıkkişiye. Rousseau'nun dediği gıbı "Aşk mcktubuna başIarkcnnesöylcyeeeğimizibilemeyi7. Bitirirken dc nc yazdıgırnızm farkında olmayız." Cümleler, sizin istcminiz, iradenız dışında kâğıdadökülür. Duygularönegeçer. Fransa Imparatoru guçlü kuvvetli, anlı şanlı Napoleon Bonaparte, tutkulu bir aşk sonucu evlendiği Josephine'e yazdığı nıektupta, savaş alanında bile onu düşündüğünü anlattı: "Seni sevmeden bir tek gün bile geçirmedim, birtck gecem bile geçmedi seni kollarımla sarmadan; yaşamımın ruhundan beni uzak tutan zafer ve tutkuya lanet etmeden bir tek fincan çay bile içmedim. Işlerin arasında, orduların başında, savaş alanlarını aşarken benim tapılası Joscphine'im hep kalbimde tekbaşmaoturuyor,7ihnımımeşgulcdıyor, düşüncemi alıp götürüyor. Senden, Rhonc'ıın sel suları kadar hızla ayrılmamın nedeni seni daha çabukyenidengörmektir. Hğer geceyarısıçalışmak için kalkıyorsam, bunu, benim tatlı sevgilimin gelışını bclki bırkaç günönealırdiyeyapıyorum" Josephine'ninyazdığıbirmektuptakıifadc Napoleon'u kuşkuya düşürdü. Sevdiği kadının aşkından kuşkuları vardı: "Mektubundabana'siz'dıyorsun.Scnsin 'siz'! Ah! Kötü kız, nasıl ya7abildin bu mektubu scn'.'Ne kadar dasoğuk! Sonra 23 'ündcn 26'sına dört gün var arada: Kocana yazmadığına göre ne yaptın o zaman?.. Ah! sevgilim,bu 'sİ7 ve bu dört gün yok mu, benim oeskialdırmazlığımıaratıyorlarbana. Kim nedcnolduysabuna,vayhaline1 ( .) Aşkı, Napoleon'u esiralmıştı. Bunu mektubunda şu satırlarla anlattı: "Sİ7! Siz! Ah!Onbeşgüniçindenelerolacak?... Ruhumüzgün: Yürcğımköleolmuş ve hayalgücüm beni korkutmakta. Beni a7 seviyorsun, (...) Bir gün gelecek artık beni hiç scvmeycceksin; söyle bunu bana; hiç değılseacıyıhaketmeyibaşarının...Scvdiğim, çekindiğim, ıçımde beni Doğa'ya çağıran tatlı duygular.yıldırımkadarateşlıazgınhareketler uyandıran,yaşamımın kadını.acısı, mutluluğu, umudu ve ruhu, hoşçakal. Senden ne sonsıi7 aşk ıstiyorum, ne de bağlılık. amayalni7cagerçck,sınırsı/açıkyüreklilik istiyorum senden.'Seni daha a7 seviyorum' diyeceğin gün,aşkımınyada yaşamımın son günü olacak. Kğer kalbim sonsuzadek sevmeyecek kadar aşağılıkolsaydı,dişlcrimle parçalardımonu.Josephıne,Josephine!Sanaarasırasöylediğimşeyıanımsasana;l)oğa benim ruhumugüçlüvekararlıyaratmış. Seni de dantcl ve tülden yaratmış. Sevmiyor musun, beni artık? (...) Tümüyle seninle meşgul olan kalbimin beni mutsuzeden kaygıları var... Hoşçakal! (...)'" En7orkoşullar,haslalık bile, Napoleon'u aşktan U7aklaştırama/. Onu hastalık değil sevdiği kadına mektup yazamamak üzdü: "Evvelki gün, manevradaydım, gün boyu. larmdan bırı mcktup oldu hep. Kimilcri o kcrteetkilıkalemcalınmışlardıkı bugün bile güneellikleriniyitırmedılcr. / / H H k ugün nasılsınız? iyi uyudu• • UmM nuz mu? Bazen benim gıbı Honoreıie îîal/ac, ük aşkma, a.sı! ad! La| siz de kollarıni7 açık uyur ure Hinnerolan 1821 'de tanıştığı vekendimusunuz? Bakışlannız ne sınden 22 yaş büyük olan Madam de kadar dayumuşaktıdün! Birsüredirnasılda Berny'ye aşkını dile getirirken çekingendi, böylclcr! Ah! Sophiesizbcniyeterincesevutangaçtı. Duygularını Madam de Berny'ye miyordunuz, eğer bugün beni daha çok scv mektuplaaçtı: seydiniz...Günaydın,tatlısevgilim.Öpüyo"Size yazsam mı, yazmasam mı, işte ayrılrum sizi. Oh! Sizi çok çok öpüdığım zamandan beri düşünceyorum, doğru dcğil mi? Ve hcı lerimin tek değişmez sorunu, zaman aynı zevki alıyorunı bütün derin düşüneelerimin her zaman." konusıı buydu; si/e eğer uzun süredirsizigÖ7İcgörmediğimi FransızyazarvefilozofDesöylersem,genelliklekendini nis Diderot, Sophie Volland'a beğenmişlik duygularıyla oluzyılsürcnbirtutkuylabağdopdolu genç bir ruhun, bir tutlıydı. 23 Temmuz 1759'dayazkuyu, umudun hazineleriyle dığı mektubunda, bu tutkusunu güzelleştirmeyeçalışmak yeridile getirirken, Sophic'nin kenne, tasarlayabildiğine, koruyadisini aynı derecede sevmemebildiğinc ve besleyebildiğine sinden yakınıyordu. Birdiğer şaşırıp kalırsınız. Ama ben mektubunda ise bu aşkının karböyleyim işte ve hcr zaman da şılığını bulduğunu vc bundan böyle kalacağım; aşırı dereceduyduğumutluluğuanlattı: de çekingen, taşkınlığa varan "lyiakşamlarSophie'ciğim, Paul Eluard. derecede aşık ve seviyorum bir erkeğin hissedebileceği en demeye cüret edemeyccek kadarbakir. Bu tatlı ve en saf neşeylc dopdolu olarak ghdiyobekaret içine, bu utanma içine, reddedilmerum.Seviliyorumhemdekadınlarınensayme yol açan bütün korku ve utangaçlık da gıdeğeri tarafından. Onun ayaklarınakapanmışım; benim yerim burası ve onfarı öpüyo girmektedir elbette. Bu yüzden de, hiç başıma böyle bir şey gelmedi, çünkü hiçbir zarum." Aşk mektupları... Aşkı ifade etmenin araç man kcndimi böyle bir tchlikeye atmadım..." Stendhal. Napoleon Bonaparte.