Katalog

I5ŞUHAT SAYI 621 "Hen dc bu toprağın bu ınsanlann bırparçasıyım. llcrşcyısorgulamakbenımdchakkım. Toplumsal bilinç herşeyi sorgulayanıadıgı için, bu özgürlük onlara zaman içindc verilmediginden insanlar hareketsizkalmışlar. Insanlarınsındırılmışlıgıfarkcdilmcdcn yozlaşmaninyolıınuaçmi'joluyor. Birsanatçının toplumdaki görcvi aynı zamanda özgürlüğü savuıımak. Bu özgürlügü sağlayamayantopluiTilıiçbirzamanmutluolanıa/. Demokra.siözgürlükledilcgetirilebilır. Bunlansavunmak,bunlarınyerleşmesimsağlamak o ülkenin aydinlarını kapsayan, yazar Vİzer, sanatçı vccgititncisincdü^üyur. Oinsanların öneelikli görcvi, kendilcrini yetiştircninsanlaravctoplumaborçlarınıödemektir. Vakitdaralmakta, borçlarınfaizlerıkatlanmakta... Bağımsız fikirleri savunabilmek içinulaganüstübirliktcliklcrgcrckiyor. 'Bcn bubulundugummevkiyi,oturduğumkoltugııkaybetmcyeyim,buparalarhcpbenımolsun'derlerse.yarınçocuklarınabirşeykalmaz. Çünkü aileden aıleye gelen servetin lıivbirönemiyoktur. Birgiinokaybedilebilir. Ama kaybediltneyeeek olan toplumsal değcrlerdır. Bu degerlerı korumak /orundayız." Türkiye'de tiyatro oyunculuğuekonomik anlamda getirisiolmayan bir meslck.Oyuneu kendini mcdyatik olarak sunmadığı vesanatındamaddıçıkargÖ7etmcdiğisiireccnc yazık zengın olamıyor Devletın sanatçıya bakışaçısıdaverdiğicüzziparalarlaçıkıyor ortaya. "Bcn otu/ scnc boyunca aldıgım maa*jla çok mu rahat yaşadım acaba? Esjmle aile dcstcgiylc ayakta kaldık. Asın çalıijmanın karşılıgınıhıçbırzamanalmıyorduk. Yılbaı>ıgecesideoynuyorduk. Yılbas.ınıkutlayabilmek için beş kuruşumuzun olmadiğı da olurdu. Ama bcn guruıia söylüyorum, yaptığım sanati hıcbirzaınan sömürınedim. Bırincısi güzclden çok, doğru oynamay ı ycğleycrckncscyırcinınduygulannı,nedekendı sanatımı sömiirdüm. Para kavramı olmadığı ıçinaşkveidcal vardı Işınıçıneparagırdıgi zaman i; bozuluyor. (,'ünkü para insanı ıster istemezba^kayönleresüriiklüyor. Buayrım bcnirn icin vok önetnli. Geçmişten şikayetçi dcgilim. Bcn iijimi yıllarca ruhumla, a^kla yaptığım için güzelliğine inandım." Sabahakşamlıyatroylayatıp kalkan Ipckkaya özcl yaijamınapck vakıtayiramıyor. Yaklaşık lOOpiyestebaşrolyada başlıca rollerde oynayan Ipckkaya bu s.ekilde bir ya^amın özel hayatı ortadan kaldırdıgını ifadecdiyor. Disiplın vepert'ormansıylakcndinı bırsporcuyabcnzetıyor. "Sahnede oyun üretcbilmek için, saglıklı olup sabah dinç kalkabilmck için, yorgun olmamak gcrckıyor. Tıyatrocuları filmcilcrdenayıranküçükbırfark vardır. Bizonlargıbi herşeyi bırkereyapıp.montajdublaj bitti, film piyasaya sürüldü degil, bız herşeyi hcrgeectekrarlıyjruz. 1961 Ekimi'nden bcri düşünccck olursak bunca yıl non stop oynayan bırı için birbuçuk sczonara vcrdim. Hskıden on ıkıdc cvdc olurduk. () saattcn sonra akşam yemeği yenirdi. ünları kaldır bulaşıkları yıka, çocukla ilgilen. Sabah kalk provaya git. Hayatım gündüz prova, gece oyunla geçti. Böy lc olunca sizin özel hayatınıza ayıracak vaktıniz zaten yok. Özel hayatımda beni yoracak üzecek bir şey olmadı. Kızımagereken özeni gösteı meye çal ıştım o dabunaçokiyicevapvcrdi.Şimdiiseyalnızlıkçokağırgcliyor. Bcnbirazfaz.Iadisiplinli birinsanim. Sonyıllardabununacısını çok çcktigimiçinkendimcdisiplinsuçlusudiye debirisimtaktım.Çünkübudisiplinbeni bir 17 1/ıa, babası. Despina ve Arlaki Şahnazar. Sanatçı JM sıralar "Delikanlı" tııllı televizyon dizisinde oynuyor... ycrdcartıkmutsuzlugagötürüyor. (,'okdııygusalım,müthişromantikvehayalperestim. Ama attıgım her adım tamamen mantık çerçevcsi içindckalır. Bubirçelişki işte. Insanın doğasıçclışkılerlcdolutabı. Yanlışyapmamaya dikkat ederim kaderin dışında. Sanıyorumkaydadeğcrbiryanlışımda olmadı. Konservatuvardahil bütün çalişmalarımın sonucunu aldım. Çok çalıştım. Bubizim ırkımızınbirözelligi.Seksenyaşındakadınlar ya dantcl örmeyc çalışır ya da fclçlı cliylc dolmanın soganını hazırlar." Hayatında büyük önem taşıyan Cesaret AnarolQnü,dörtsaatyirmidakikasürenbir performansla bütün biryılboyuncaafiştcki tck oyun olarak hergünscrgılemiş. Izlcyicilerin büyük ilgisiylckarşılaşmış. Dünyaçapında suprano Sıına Korat sahneye fırlayıp elinisıkmışonuıı. Benhayatımdaböylebir şeygörmcdim!"diycrck. "Tiyatro beni çok yordu. Bu anlamda biraz burugum. Bunu söylüyorum çünkü oyunculuknankör bir meslck.'labıi tiyatroda sahnede seyırcinızleharikalaryaratıyorsunuz.başınız göğe eriyor. Ama kalan yalnız belleklerdebıraktıgınız,zamanlasilinecckolanresimlcr... Kalıcılıgınızsadcccçalıştıgınızsürciçcrisindculaştığınızseyircıycverebildigıniz, tiyatro alışkanlıgı... Muhsin Ertugrul'un ögrencisi olarak görevim tiyatro scyircisiyetiştirmek."Hayatımboyuneabaşarılı tiyatro oyunculugundanbugünlcrcgclen birşcydahavarAnilpckkaya'da.O,"Kadın şarapgibidir"deyimininkaldıkçayıllanmış güzelliginidesomut bir şekilde sunuyor günümüzc... HalcnÇetinlpekkaya'nınsahnelcdigi "Ahududu" oyunuyla sahneye çıkıyor Ani tpekkaya. SusıralarTV'dcgösterilen"lîelikanh" dizisinin Süreyya'sıdayine o. "Inşallah bıra/dinleneıek çalışırsam birkaç y ıl daha sahncdc kalırıın diyu düşünüyoruin. Artıkfazlakalmakistemiyorum. Ama sahne birbüyü, insanı çckiyor. Bırazkcndimi yaşamak, sahneye çıkmadan tıyatroyu da içerenbaşkaşeyleryapmakistiyorum"^ Ani Şahnazar tpekkaya. Gülüşü Rum Ortodoks, hüznü ise Ermeni Gregoryan çizgiler sunuyor yaşama. İlk tiyatro denemesi evlerinin bahçesinde kurduğu sahne. Kestiği biletler ise cam kınklanndan parçalar. Ekrandaki "Delikanlı" dizisinin Süreyya'sını bir tek kalıcı olamamak hüzünlendiriyor. vardı. Krmenilerinyaptıgıtiyatroda Fransız kültürü hakimdi. Aynca bıı insanlar eğitimli,neyaptıklarmı,neyazdıklarınıbilcnınsanlardı. Haldun Tanerbu konunun üzcrındc dıırdu. Bu döncmi anlatan "Scrsem Kocunıi) Kurnaz Karısı"oyununu ya/dı. Türk tiyatrosunurı geçırdigibellibaşlıüçdöncmıanlatıyordubu oyun. (Birıncı pcrdcsı; adaptasyon dönemi, ikincisi tercüme, üçüncüsüortaoyunu tarzınıanlatır.) Ermeni kimligimkonusunageleeekolursak; hiçbir sorun yaşamadıgım gibi bu kimliğın bana gctirdığı artı güzellık ve ılgıyle karşılaştım.Çünkü tiyatro öyle bir muhitki zaten yetmiş yıl önce Ermcnilcrin gctirdiğ ibirkavrambenonunsankibirdevamıymıs, ım gibi bütün dostlarım arkadaşlarım bu konuda bcni hcrzaman sevıpsaymışlardır. I liçbir sorun yaşamadığım gibi tam tersi yükselişgetirmiştirbana." Etnik kimliğinin ncolduğunun hiçbirönemi yok. Ipckkaya bu anlamda Türk tiyatrosunun sorıınlarını bugünc kadar Türk toplumu içindcki bireysclliğiyle analizetmiş ve süreklisorgulami!>. Ani Şahnazar İpekkaya ve kızı Arzu Ipekkaya RocholL