Katalog

20 ARALIK 1998. SAYI 665 sorduktan sonra, durumun klasik depresyoıı olduğunuveyakındaiyileijcbileceğimisöyledi. BanaXanax isimli yatıştinciyı yazdı ve birkaçdaZoloftverdi. Yatıştırıcı korku krizlerini engclleyecekti. Doktora göre son derece normal semptomlar göstcriyordum ve en kısa zamanda da iyi olacaktım. Beni ertesi güntekrarçağırdı. Depresyoıı eskiden sadece psikolojik bir rahatsızlık olarak görülüyordu. Bugün ise onubiyolojik bir sendrom olarak görmeeğilimi de bulunuyor. lki yönlü bir tedavi uygulanabilıyor. Pittsburg Üniversitesi uzmanlarından Ellen Frank, çocukluktayaşanan deneyimlcrinbeyinde birtakım zedelenmeler vc depresyona hassasiyet yaratabileceğini söylüyor. Astımdaolduğugibiruhsaldurum ve çevre koşulları bcraberce etkiyor ayrıca sendromlar ve semptomlar birbirlerine bağımlı. 0 gündcn sonra babamın evinde kalmaya bas. ladım ancak bir hafta boyunca yataktan kalkamadım. Sabahlan panik atak halinde uyanıyor, bu korku krizinin geçmesi için yeterli sayıda Xanax alıyor ve o uyuşukluk içinde derin bir uykuyadalıyordum.Bazen hcrşcyi sonacrdireeek kadarçok ilaç almayı da düşündüğüm oluyordu ama ölmek fikri bana çok karmaş, ık gel iyor, onun dı şında isc neyinbitmesiniistediğimitanımlayamıyordum. O günc değm en yakın dostıım olan sözcüklerbileartık.kullanımlarıdüşündiiğümdcn daha fa/la eııerji gerektiren nıetaforlarhalinıalmış.tı. Depresyonlarınçoğununbirzamanritmi vardır. öiinünağarmasıylahafifler,hava kararnken de insanı erkisi altına almaya başlar. Ak^amları babamla ınasaya otııruyor ve onunla durumumu konu^uyordunı. O beni sürekli, kısa zamanda dü/elccegim konusunda rahatlatmaya çalışıyordu. Bazcn ete çatalınıı batıramadığım /amanlarda, bunu bcnim için yapıyordu. Yemekten sonra en yakın dostlarımatelefonediyor ama dcpresyonumu itirafcdcmediğim içinonlarlagörüs,emcmcmıaçıklayacakbahaneleranlatıyordum. şının mucizeleryaratacağı düşünülüyor. Gerçekte ise depresifler o kadar da ciddi bir seretonin cksikliği yaşamıyorlar. Ve Prozac gibi seretonin seviyesini yükscltcn ilaçlarkullanılırkeninsankendinibeklenenin aksine kötü hissediyor. Seretonin düzeyi yükseldikçe, beyin reseptörlerini azaltıyoryani onların duyarlılıklarını törpülüyor ve arzla talep arasında dengeyi bu yollaaynıseviyedetutuyor. Buradaönem taşıyan seretoninin etkilcri değil, beyinde yava^yavaşyarattığıdeğişimdir. Buındirekt ctki kendini beyin hücrelerinin yenı tepki kalıplarını öğrenmesi şeklinde gösteriyor. Beynin başka bölgelerinde, ya§ananeksikliğidengeleyccekişlevlergelişiyor. Kimi depresifler, yataktan kalkmayı ya dabuzdolabındanpeyniriçıkartmayıbaşaramazken, diğerlcri clbcttc yoğun çaba göstererekçalışmayaşamlarınıbilesürdürebiliyorlar. Burada önemli olan, antideprcsi flerin ancak kendine yardım edebilcninsanlarayardımcıolabilmesidir. Depresyon sürccindc insanın kendisinin de ciddi bir şekilde çaba göstermesi gerekir. Bendepresyonumunilkdönemlerındc,doğum günümden hemen sonra, kitabımla ilgili bir turneye katılmak zorundaydım. Son ana kadar başaramayacağımı düşündüğüm vc iptal etmek istcdiğim bugeziye son anda yinedeçıkmayakararverdim. Dcpresyonun beni buderecekontrolü altına almasınaızin vermenıcm gerektiğinı ve bunun sonun ba.şlangıcı olacağını biliyordum. Turne beni çok zorladı, konuijinalarımdan sonra saatlerce ılık suyun içinde yatıp, zanıanlı zamansız uyudumve sürekli bayılacakmı.ş gibi hissettim ama turneyı yarıda kesmedım. Sadece birsonrakihaflanınKalifornıyage7İsıneçıkamayacagımı hissediyordum. Ancak buna dababamizinvermedi.Benimlebirlikteoraya uçtu ve bana hcr yerdc cşjik ct'ti. Biıkaç 13 na Navane dayazmıs.tıvebu ilacın Xanax kullanımını azaltacağını umuyorduk. Ancak olmadı. Bu gezinin üçüncü haftasında ayakta duramaz hale gelmiştim. Panellerde kürsüye dayanarak bana kolay gclen paragrafları alelacele okuyor sonra bir yerc oturuypr ve sıkıca tutunuyordum. Zaten çok yorucu olan ve 15 günde 11 şehri kapsayan gezi,sonundabanaölümübilediişündürmeyebaşlamıştı. Babam.yanımdaolmadığında beni 23 saatte bir telefonla arıyor ancak bu bilc bana yctmiyordu. Bir gün koruluktakarlarıniçineuzandımvedonarak ölmeyi beklemeye başladım. Beni kurtaranlaraçokkızmıştım. Panik ataklara tamamen yenik düştüklcnvedokuzkiloverdikten sonra, belkide Paxil'in etkilcrini lamamcn göstermeye başlamasıy la ya da gczi sona crdiğinden, kendimegelirgibioldum,kilolarımıyeniden alıyordum. O süreç içinde bana tam desteklerini verenbabam vearkadasjarımlabirNocl Partisincbilekatıldım. Herkes beniartık'atlattığım' içıntebrikediyordu vebendeenağırevreyiardımdabırakmışolduğumdan emindim. gün sonra onca ilaç alıyor olduğum haldebirşeyleryapabiliyorolmanınhazzını,uyku aralarında da olsa hissettim ve bir akşam babamla dıs,ardayemeğeçıktım. Onunla günlerdir sürekli beraberoldugum halde.aylardır görüşmcmı^ gibi konus.tuk çünkü depresyon bir içedönüklüksürecıdirve bcn tümbu süre içinde babama nasıl olduğunubilc sormamıştım.Ogeceevedönüncecanımbirşekerletne bıle istedi ve birde mektupyazdım. Dünyayadönmcychazırgibiydim. Oysa ertesi sabahkcndimi,hiç hissetmediğim kadar kötü hissettım. Korku krizlcrimdeıı biri tutumuşlu ve yataktan çıkamıyordum. Babamın tüm uğra^larına rağmen dui) alamadım vc kahvaltı cdemedim. Yedi miligramXanax'a rağmen gerginliğimiatamıyordum. Dr. VVicnergcçensürc içinde ba Yalnızlık ve tarapi... Ancak beklediğim gibi olmadı. Çünkii içıncgirdiğimumutlusüreçtcgcreksizriskler almiş, ilaçlardan bazılarını a/altmıs., kimini de hiç içmemiştim. Yeni yıl sonrasında çok büyük bir krizc girdirn. Konu^maya halim yoktu vc ayağa kalktığım anda ycrc yığılıyordunı. Artık ölmck istiyordum. Korku krizlcriın sııasıııda nıidemde ııc var ne yok çıkarıyor,ardındanbanyodabayılıpkalıyordum. Yalnızlık beni için için kcmiriyor ancak depresyon ba^kalarıyla iletişjm kurmamada ızin vermıyordu. Birkaç hafta bu durumda süründüktcn sonra, eski bir arkada^ımı arayabıldım •" Zamanla sınırlı olmayan karabasan Depresifleringeçmişleridegeleceklerıdc hep sjmdiki zaınanm içine sıkışniıştır. Ne bir zamanlarnekadariyi vesağlıklıolduğunuzu hatırlarncde geleeeğeumutbağlayabilirsiniz. Dcpresyon zamanla sınırlı olmayan bir karabasan gibidir,dcpresıflerindünyayabakışlarında farklı açılaryoktur. Dr. VVİener'e gitmeye başladığımdan bu yana bir hap ruleti oynar gibiydim. Zoloft, Xanax, Paxil, Navane, Valium, BuSpar ve Wcllbulrin alıyordum. Yine dc bcnim aldıklanmınlıstesidığerdepresiflercverilenlerle karşılaştırıldığında kısasayılırdı. Ayncaben ^ok tedavileıden ve psikocerrahı müdahalclerdendcsakınılmış.tım. 1 laııgi ilacın kimde nasıl bir etki yaptığı bcllı olmuyor. Bcn Zoloft aldığımda, 55 fincan kahve ıçmis. gibi oluyordum. Paxil beni ishal yapıyor ancak Xanax kabızlık yapan bir i laç olduğundan bu durumıı dcngeliyordu. BenPaxiriZolof'tan daha çok bcğenıyordumçünküsadece lOfincan kahve içmiş ctkisi yapıyordu. Burada ilginç olan içtiğim Antidepresiflerin,gerginlik,cinselproblemler, bağ ağrısı ve hazımsızlık gibi hastalığin kendisininkincbenzeryanetkilcriolmasıydı. EIffexor almaya baş,ladıktan iki hafta kadar sonra bu ilaca ncgatif tepki verdiğimi anlamısjtım. Dr. VViencriscbenimbuilacahiçbirşekılde tepki vermcdığimiiddiaedcrck. dozu iki katına çıkarmayı önerdi. Bugiin bcn öncrilen dozun üç nıisli Hffexor kullanıyorum. Popülerbilimscl makalelcrdc serctonin salgısı mutluluğun analıtarı olarak ortaya konuyor vc dcpresiflerde ani bir seretonin artı Birçok insan, hayatında en az bir kez ciddi bir bunalım geçiriyor. Depresyon adı verilen bu evre anlaşılamaz ve derin bir üzüntüden intihar etme isteğine kadar farklı, olumsuz duygular içeriyor. Gelişmiş ülkelerde neredeyse her üç kişiden biri depresyon hastası. İnsanın kendisine yönelttiği saldırganlık olarak tanımlanan depresyonun fiziksel kaynağı henüz bulunmadı. Şimdilik psikolojik . terapiler, hastalann yüzde 70'inin tekrar sağlığma kavuşmasına yardımcı oluyor.