Katalog

11EKİM 1998. SAYI 655 dcni salt kafalarıydı; cinsellik onu hıç ılgılendirmıyordu.Onlarlayakınlıkkurmakistiyor, iş doğal olarak o noktaya geliyordu. Olan bitefıin ay ırdında değildi. Bu işleri ustalıkla sürdürebılen kadınlara özgü o katı ve acımasız tavırdan çok uzaktı; kendisını bnlann insafına terk etmişti. Çoğu kendini beğenmiş ve son derece bencildi. Ama Iris onlarla yatağa girmek için adeta yanip tutuşurdu. Aydın takımı düşüncelerini öyle kurnazca aktarırlar kı, kendileriyle ilgilibaşkabiryönleriniaçığavururlarkcn adeta mazohist bir haz duyarlar" Bu kişilerin başında Nobel ödüllü yazar Elias Canetti geliyordu. Murdoch ikisi arasındaki ilişkiyi "The Flight of the Enchanter" başlıklı yapıtta dilegetirmışti. "Canetti tannsal bir kişilikti. Bana asıl garip gelen, o ve Irisyataktayken kansının da evde olmasıydı. Iris bir yandan da cumartesi geceleri bir Italyan profesörle buluşuyordu. Profesörübuluştuklan otele dek izler, sonra öylece duruppencercyebakakalırdım. Böylesi bir merak, en kötü şeyi bilmek için can atmak, insanı yiyip bitiren.dehşetvericibirduyguydu." Tanıştığımızda baklreydl... "Tanışttğımızda, garip ama, bakireydi," diyen Bayley ilişkınin eninde sonunda düzene girecegini düşünmüştü. "Bir iki arkadaşı onun asla evlenmeyeccğinisöylemişti.Evlenipbiryuvakurmaya nası I olup da karar verdiğini hiçbir zaman anlayamadım. Herhaldc bclli bir noktada bu kararı almıştı. Sanınm bu karar onun için bir tür rahatlamaydı. Iris beni karşısına alıp her şeyı açikça anlatıyordu. Kendimi hiçe sayılmış hissediyor, ancak olanları dalgayaalıyordum. O insanları hiç tanımıyor, ama ıçın için onlarla boğuşuyordum. Evlendikten sonra bunun böyle sürüp s.ürmeyeceğı konusunda hiçbir fikrim yoktu. Gelgelelim, bir süre sonra durulup sadık bir eşe dönüştü. Törelerle ilgili çarpıcı görüşleri felsefeyle haşır neşir olması, kısmen de çocukluğundan kaynaklanıyordu. Iris'in hastalığı evliliğimize yeni bırboyut getirdi, ama birlıkte bir noktaya gcldiğimiz pek söylenemez. Aramızda bep durumu ıdare etmeye yönclik bir iletişim vardı. Şimdı bir tartışma ortamı yarahnaktan yoksun, sürekli dalaşan iki çocuktan farkımız yok. Ins'in beğenıleri dc dcğişti. Artık sokaktaki çocuklarla sohbet etmeye can atıyor. Eskiden böyle bir huyu yoktu." Son günlerde Iris pop müziği dinliyor, ama Bailey soluğu mutfakta alıp ycmek hazırlamayıyeğliyordu."Yemekkonusunu artık somnetmiyorumjevdekisardalyebalığı, sosisgibışeylerlegeçiştıriyoruz." Gitmeye yeltendiğimde Ins bana kendi çeketini vermeyeçalışınca Bayley usulca,"Bu senın ceketın, tatlım," diyerck araya giriyor. Kitabını imzaladığı için onateşekküredince elimdeki kıtaba garip bir şeymiş gibi bakıyor ve bana sarılıportalığıçınlatan bir sesçıkanyor. Bayley gülümseyerek , "Bu onun fare çığlığı.Tıpkıbıryaratığinbırbaşkayaratığa seslenhıesi gibi bir şey bu Kulağa çok hoş gcliyor. Bu sese bay ıl ıyorum. Içinde hâlâ bu tür bir duyarlık var. Hâlâ çok iyi bir insan," diyor. ^ Çeviren: RİTA URGAN Not: Bu ropörtaj Iris Murdoch'un ölümündenkısa bir süre öncegerçekleştınlmişti.