Katalog

I ' CUMHURlYET DERGİ MURAT ÖZER merikan sinemasmın son döncmlerdeki "tekelleşme" isteğine karşı durabilmek gerçekten de alabildiğine güç şu günlerde. Sinema salonlan günden güne artarken, bu salonlan doldurabilmek için Amerikan sincmasına göz kırpmak da kaçınılmaz oluyor doğal olarak.Teknolojikcambazlıklanyla"sıradan" izleyiciningözünüboyamaktazorlanmayan butip bir sinema anlayışı.salonlaraakınakın izlcyiciçekcrkcn.öteyandandiğcrülkcsinemalannın önünü kapamaktan da geri durmuyor. Bugidişebir"dur"diyebilmekiçinkimi film şirketleri, özellikle Avrupa sinemasının "popüler" örneklerini ya da Amerikan bağımsız sinemasının "ciğcri bcş. para cdcn" yapıtlannı satın alarak kendilerini "aklama" çabası içine giriyorlar. Ama bu misyonu en iy i biçimde üstlenenler y ine az say ıda ulusal ve uluslararası festivallerimiz. Bu yıl dördüncüsü düzenlenen Avrupa Filmleri Festivali degenç vedinamik yapısiylabu misyoFanny ve Alacander, Ingmar Bergman, İsveç (Avrupa 'nm En İyilerı). nun altına imza atan festival lerden biri. llk üç yıldaki performansıyla "göz dolduran" bu genç festival, Avrupa sinemasının ycni ve 0 yıllanmışörneklerinikısaveuzunmetrajayrımı yapmaksızın bir araya getirerek rüştünü ispatlamışbirorganizasyon. Türkiye'nin ilk ve tek gezici festivali olan Avrupa Filmleri Festivali, bu y ıl 16 Ekim15 Kasım tarihleri arasında Ankara, Bürsa, Izmir, Diyarbakır ve Mersinli sinemaseverlcre tadına doyulmaz bir sinema ziyafeti sunacak. 1622 Ekimde Ankara, 2228 Ekim'de Bursa, 30 Ekim3 Kasım arasında Izmir, 68 Kasım'da Diyarbakır, 1315 Kasım'da Mersin'i mekân seçecek olan festival, sinematarihinin Avrupa kanadından gclcn başyapıtların yanı sıra, yakıntarihliustalıkgösterilerinedeyerveriyorprogramında. Yakıntarihli filmlereayırdığı "Avrupa Avrupa", ustaların başyapıtlarını izleme şansına kavus.acağımız "Avrupa'nın En tyilcri", Bcrtolt Breeht'in senaryosuna katkıda bulunduğu "Kuhle Wampe" adlı yapıtın gösterileceği "Anısına: Brecht" ve kısa filmin yetkin örneklerini bir arada Ana Caddedeki Dükkân, Jan Kadar, Elmar Klos, Çek Cumhuriyeti (Avrupa 'nm En lyileri). bulabileceğimiz"Kısalyidir"kodadlıdört anabölümdcnolus.an 4. Avrupa Filmleri Festivali, 20'yi aşkın ülkedcn yaklaşık 100 Avrupa filmini barındırıyorbünyesinde. Belçikalı yönetmen Yvan Le Moinc'ın kendi filmini "Tam anlamıylaotobiyografik bir film.. Ama ben cüce değilim, boyum 1 metre 72 santimetre" diye tanımladığı "Le Nain rouge Kızıl Cüce", bir hukuk bürosundaboşanmadavalarıiçinkamtlartoplamak gibi "iğrenç" bir iş yapan Lucien Lhotte'nin "kazdığı kuyuya düşüşü"nü yansıtır beyazperdeye. JeanYvesThual, DynaGauzy, Michel Peyrelon, ArnoChevrierve"efsane güzel" Anita Ekbcrg'i bir araya getiren filmin senaryosu, Michel Tournier'nin kısa öyküsünden yönetmen tarafından uyarlanmış. 1998 Cannes Film Festivali'nin "Yönetmenlerin 15 Günü" bölümünde gösterilen ve beğeniyle karşılanan "Kızıl Cüce", bulunduğu yere tırnaklarıyla kazıyarak gelen yönetmen Le Moine'ı kitlelerle buluşturmayı başarmış önemli bir sinema filmi. (1998 Belçika, 102dk.) Litvanyalı kült film yönetmeni Sharunas Bartas'ın"The HouseEv"adlı filmi, oldukça soyut ve iy i anlatıcı dıijinda neredeysc sessizbirfilm. (1997, Fransa, Portekiz, Litvanya,120dk.) Irlanda'yıtemsilenfestivalekatılan"Bogvvoman" iscTom Collins'in imzasını taşıyor. Politik sinemanın trüklerini kullanarak bir "olanaksız" aşk öyküsü anlatan yönetmen, 1950'li ve 6O'lı yılların Kuzey Irlanda'sını mekân olarak seçmiş kendine. 1969'da Ingiliz askerlerinin bölgeye girmesine nedcn olan olayı beyazperdeye aklarıyor. Irlanda gerçcğinin sinema sanatı içindeki yansımalarına bir yenisini ekleyen "Bogvvoman", özel ilgi alanı politik sinema olan sinemaseverlerin kaçırmamaları gereken bir yapıt. (1997trlanda) "Hcr zaman büyük çogunluğu yanmış bir filmin son kurtarılan negatiflerinc eşdeğer bir film çekmeyiistedim"diyesinemasalevreninitanımlayan 1939 doğumluMacar yönetmen György Feher'in, belki de bu isteğine ulaştığı filmi "Szenvedely Tutkü", JamesM.Cain'inünlüromanı"Postacı Kapıyı Iki Kere Çalar"ın yeni bir beyazperde uyarlaması. Klasik öyküye Macar gözüyle bir yaklaşım getiren Feher, bu filmiyle 1998 Cannes Film Festivali'nin "Belirli Bir Baki!j"bölümünekatılmışvcsincmacdcbiyat ilişkilerine yeni bir boyutkazandırmış. 1998 Macar Film Haftasfnda büyük ödül de dahil olmak üzere beşödül alan bir ustalık gösterisi.(1998Macaristan, 136dk.) Başkasıy la yaşamak üzere kendisini terk edenkarısını öldürtmek için bir kiralık katil arayışı içine giren adamın trajıkomik öyküsünü anfatan "A F'riend of the DeceasedMerhumun Arkadaşı", Ukraynalı yönetmen Vyacheslav Krishtofovich Cannes, Toronto, Sundance gibi festivallere katılmış filmi her türlü sürprizi içinde banndıran çağdaij bir sinema sanatı örneği.(1997 Ukrayna, lOOdk.) Geçen sezon ticari sinemalarda gösterime girme fırsatını bulan "Chacun Chercehe son ChatHerkes Kendi Kedisini Arar"la tanıdığımızFransızyönetmenCedricKlapish'in yeni filmi "Un AirdcFamilleAileToplantısı" de festival kapsamında sinemaseverlerle iletişim kurmaya çalışacak. Hcr hafta bir gün.birkafedetoplananbiraileniniçhesaplaşmalarını teatral biryapıda beyazperdeye aktaran film, Ccsarödüllcrindcn üçünüşlmayı başarmış ilgiye değer bir sinemasal gösteri (1997 Fransa). A f 4. Avrupa Filmleri Festivali, Ankara (1622 Ekim), Bursa (2228 Ekim), tzmir (30 Ekim3 Kasım), Diyarbakır (68 Kasım) ve Mersinlilere (1315 Kasım) bir sinema ziyafeti sunuyor. Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği'ningelenekselkatkısının yanı sıra, buyıl Kültür Bakanlığı'mn da ilk kez desteğini alan festival, Bursa'da BüyükşehirBelediyesi i le Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı, I zmir'de Güzel Sanatlar Eğitim ve Kültür Vakfı, Diyarbakır'daKAMER(Kadın Araştırmalan Merkezi), Mersin'de ise Ticaret ve Sanayii Odası 'nın katkılarıyla gerçekleştirilecek.Festivalinbuyılaözgüycniliklerinden biri de, yerli ve yabancı konuklann davet edildiği Bursa'ya kent dışından gelecek olan sinemaseverleriçinsağlanacakolankolaylıklar. Festivali izlemek üzere Bursa'ya gelenler, festivalin resmi otelinde indirimli fiyatlarlakalırken,filmleriçindescrbestgiriş kartına sahip olabilecekler. Avrupa Avrupa Minotor 'un Dansı, Lorenzo Redo, Fransa, eanlandtrma (Kısa lyidir). Bu bölümde Avrupa sinemasının son yıllardaürettiğiilgiyedeğeryapıtlarvar. Birçoğufestivallerdenödüllerledönenbufilmlerin başını Avusturyalı yönetmen Goran Rebic'inimzasınıtaşıyan"Jugofilm"çekiyor. Avrupa'nın en lyileri Biraileninsava$labirliktegeçirdiğiçalkantılı dönemi, iççatışmaları, sancıları anlatan Adındundaanlasılacağı üzere bubölünı, yapım, 1997 Karlovy Vary Film FcstivaAvrupa sinemasının medarıif\iharlarını bir İi'ndeOnurödülü'nedeğergörülmüş. 1968 araya getiriyor. Böylesi birtoplamı birkcz doğumlugcnç yönetmen Rebıc'ınünlüuzun daha aynı "düzen" içinde bulmak mümkün metrajlı çalışması olan "Jugofilm", yönel ' olmayabilir... Jan Kadar'la Elmar Klos'ıın menin uluslararası arenada tanınmasını sağ ortak çalışmaları "Obchod na Korze Ana layan yapım aynı zamanda. (1997 AvusturCaddedeki Dükkân", ikiliye 1965'inEnIyi ya,88dk.) Yabancı FilmOscar'ınıgetirirken, 1966'da