Katalog

2MART 1997. SAYI 571 Haftalargeçiyorama Ademhan'dan birtürlü haber alınamıyordu... Yayladaki çadırlara ceketini bırakmıştı, dağın zirvesinden fotoğraflarçekipdönecekti. Artık şakası yoktubu işin. Yakınları Kemah ilçesincgiderekdağları aramaya başladılar. Er/.incan Valiliği aramaya başladı. Onu çok seven çobanlar, adım adım taradılar dağları, Ademhan yoktu. Ademhan yitip gitmişti. Çok sevdiği tüm yaşamınıverdiği,yazı kişi birlikte yaşadığı, aşık olduğu Munzur dağları onu alıp gitmişti. Yazsıcağıntia,bembeyazkarlaronualıp mavi göklere mi göndermişti yoksa. Uçurumlarmıyutmuştu? Tüm aramalar sonuç vermcdi. 1992 yılınınsonbaharınakadarsürdüaramalar...Eski birgazeteciydi.Basınşerefkartısahibiydi. ZamanınGazetecilerCemiyeti Başkanı Nezih Demirkent ve AnkaraGazetecilerCemiyeti Başkanı Beyhan C'cnkci de, Ademhan 'ınaranması içingirişimdebulundular. Tüm çabalar sonuçsuz kaldı. Kış geldi, Munzurlar bembeyaz oldu. Ademlıan Munzurlarıkarlaraltındagezmeyebayılırdı. Yineiçimizde onu sevenlerin içınde, bir umut vardı, "Ademhan çıkargelir..." diyorduk ama, gelmedi. Boynunataktığı eski körüklüfotoğraf makineleri ile birliktc yoklarakarışıpgitti. Ne makineleri ne de elbisesinin bir parçası bulunabildi.. Bir iki yıl fısıltı gazetelerinde haber çıktı "Ademhan şurada gözükmüş, burada gözükmüş"diye... Ancakhiçbirigerçekçıkmadı. Beşyılgeçtiaradan...Onusevenlerunutmadı. Duvarlarda asılan, Munzur fotoğraflan,Fıratvadilcriheponuanlattılar. Onuanımsattılar... Ademhan şimdi Munzur fotoğraflannın içinde, Fıratvadilerindeyaşıyor... olacağız,fotoğraflarınısatınalacağız..."diDERGI'DEN ye haber gönderen bakanların bile yanına gitmiyordu. Bençokısrarediyordum."Neden gitmiyorsun Adem Baba (ben ona Adem Merhaba, Baba diye hitap ederdim...) bak onlar seni ça Holdingler basına el atmadan, ğırıyorlar, git fotoğraflarını satın alsınlar, plazalar kıırulmazdan önce de f ilm parası yaparsın posterlerini bastırırsın, rahatlarsın" diyordum o, hep kaçamak yanıt Türkiye'debasın vardı. gazeteler, dergiler vardı. Yusuf Ziya Ademhan larveriyor.kimselerdenbiryardımalmakistemiyordu... da işte o dönemin gazetecilerindendi. Cezaevinden çıktıktan sonra, CHP'den 27 Mayıs öncesinin muhalif dergisi Kemaliye ll Genel Meclisi Üyeliği'ne seçilAkis 'te yazıişleri müdürlüğü yapmış ve mişti. Artık onun için aktif siyaset günleri iki insan ümrü kadar tutacak cezalara başlamıştı...Köyköygeziyorduseçimbölçarptırılmıştı. Daha sonra uzunyıllar gesini, yörenin dertlerini tespit ediyordu... Dertleri, bir de gazetecilik gözü ile sergile serbest gazeteci olarak yasamayı mek için, serbest gazetecilik yapıyordu. tlk tercih etmiş veparasız pulsuz denilen fotoğrafını ogünlerdeçekmişti. Hep anlatırtürden bir yaşam sürdürmeye dı. "Çaltı çayı her ilkbaharda insanlan alır gibaşlamıştı. Yusuf Ziya Ademhan 'ı bize derdi. Köprüyoktuçayın üstünde. Ilk fotoğrafımı Çaltı çayında çektim. Körüklü bir ma yeniden hatırlatan Lütfi Özgünaydın kineydi bu katırların üzerinde çayı geçmek şöyle diyor onu anlatırken: "Çok çile isteyen insanlan çekmek istiyordum. lnsançekiyordu, cebinde 10 film alacak lar nerede ise suya kanşıp gidecekti. O fotoğkadar parası olmuyordu. Eski püskü raf Ulus gazetesinde tam say fa yayımlandı. ayakkabılarla dağlara gidiyordu..." Birdahamakineyielirndenbırakamadırn." 1960 'lı yıllarda fotoğrafçıhğa merak 196O'lı yıllarda fotoğrafabaşlayan Ademhan, artık dağlara, aşık olduğu Fırat vadileri saran Ademhan, Fırat vadilerine ne verdi kendisini... Otuz yıl dağlarda Fırat vuruyor kendisini. 30 yıl buralarda kıyılanndagezdi.Binlercefotoğrafı yayım gezindikten sonra da bir gün yine landı. Nedense.çektiği fotoğrafları hepkısfotoğraf çekmek için çıktığı kandı.Diapozitiflerinikimselereveremedi. Munzurlar'dan geri dönmüyor. Beş yıl Turizm Bakanhğı'nın tüm önerilerini geri geçmiş Yusuf Ziya Ademhan 'dan çevirerek, dialannı satmadı. Fotoğrafları onun çocuklan gibiydi. Bulduğu küçük pahaber alınmayalı. Bir gün çıkar gelir ralarla, fotoğratlannı takvimlerde, posterler diyenleri hayal kırıkhğına uğratmış ve dedeğerlendirir.kartpostallaryaparsatışını dönmemiş. ölümünün dağlardan dayinekendisidüzenlerdi.Hiçbirgüncebinde 10 filmbirdenalacakparası olmadı... • * başka bir "suçlusu " yada tanığı • varsa, bu da bilinmiyor. Ancak Kemaliyeli Yusuf Ziya Ademhan 'ın artık nesli tükenmekte olan bir gazeteci tipi olduğu biliniyor. Onun öyküsünü okurken basın ve gazeteciler nereden nereye (!) gelmişler diye düşünmekten kendimizi alamadık. "Picasso ile Yaşamak " fılmini gördüyseniz bu haftaki kapak yazımız ilginizi dahafazla çekecek. Daha önce de seramikler üzerine dergimizde yazıları çıkan Sakine Çil, Picasso 'nun seramikle uğraştığı yıllann öyküsünü yazdı. Bu arada, Picasso ile dostluğunu bildiğimiz Istanbullu avukat Mordo Dinar 'ın bir iki anısını da sizlere aktarmaktan kendimizi alamadık. Bu haftaki dergimizin ilginç biryazısı 47yaşındayeni bir vatan aramak zorunda bırakılan, bu düşüncenin ağırlığına katlanamadığı için de ölümü cebinde taşıyan bir düşünürün öyküsü.. 1940yılında intihar eden çağdaş düşünür Walter Benjamin 'in izinde bir yolculuğa çıkarlyoruz sizleri... Önümüzdeki hafta yeni dergide buluşmak üzere... /pek Çalışlar CUMHURİYETDERGİ İMTİYAZSAHİBİBERİNNADİ1BASANVEYAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. 1GENEL YAYIN YÖNETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMETÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MÜDÜRLERİ: DİNÇ TAYANÇ,İBRAHİMYILDIZ(SORUMLU)1YAYIN YÖNETMENİ: İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN:AYNURÇOLAK • REKLAM:MEDYA C Klmdlr Yusuf Zlya Ademhan? Ademhan 1928 yılında Kemaliye'nin Akcalı köyünde doğmuş. Yörede yeterli geçim kaynaklarıolmadığından,herAkcaliligibi, çokküçükyaştalstanbul'agelmiş. Fotoğraf gezilcrinde yayımladığımız yöre gazetesinde onunla hep birlikte olmuştuk. Zaman zaman hep dinlemek istediğimiz fotoğraf maceralannın içinde yaşamını da anlatmışti bana. Ortaokul yıllarındaşiiryazmayabaşlamış. tlk şiirini zamanın Başbakanı Şemsettin Günaltay Erzincan yöresine y aptığı seyahat sırasında, Bağıştaş istasyonunda karşılama töreninde okumuş. "Ben ilk şiirimi Başbakan'a okumuş adamım" derdi. lstanbul'agelince Kumkapı'dakum istasyonlanndaçalışmayabaşlamış.Birtaraftan da şiirler yazıyormuş. özellikle Ismet lnönü ıçinyazdığışiirlergazetelerdeyeralıpelden îledolaşmayabaşlamış. Sonra DPyönetimile çatan şiirler yazmaya başlamış. Bu şiirler CHP'liler arasında okunur söy lenir olmuş. Bir toplantıda, "lnönü ile tanıştırmışlar, Pa;am şiirleri bu genç yazıyor..." demişler... \demhan o gün çok mutlu olmuş. Hayatının ;n önemli günlerinden biri sayardi, lnönü ile carşılaştığıgünü...Şiirler onu gazeteleregöürmüş... Gazetelerde yazılar yazmış, ismini tnımsayamadığımköylereulaşanbirgazecde de uzun uzun çalıştığını anlatırdı. Sonra VletinToker'insahip olduğu Akis dergisinleçalışmayabaşladı.. Bir süre sonra dader;inin yazıişleri müdürü oldu. Ve cezalar başadı... Derdi ki, "Türkiye'de basın tarihinde • çok ceza alan adam benim... 27 May ıs Ihn ilali'ndenöncealdığımcezalarıntoplamı2 nsantn yaşam sürecinin toplamı kadardı." '7 Mayıs günlerinde de, cezaevindeydi zazn.. .Uzun süre yatttğıcezaevindençıkınca, crbcstgazctcciliğebaşladı Ademhan... Konuşmalanmız içinde, yanıtvermckten ıkıldığı dilim bu Akis dergisi içinde geçen ıllarıydı. Ben ısrarlasorardım,"MetinTocr'le bu kadar yıl birlikte olmuşsunuz neen görüşmüyorsunuz" derdim pek yanıtlaıazdı. Çok çileçekiyordu, cebinde filmalaak parası olmazdı. Eski püskü ayakkabıları dağlara gidiyordu, çok üzülüyordum, nun için anımsatıyordum, ama sonradan ğrendimki, "Ademhan gelsinonayardımcı Gazeteci, şair, fotoğraf sanatçısı, eski Akis Dergisi Yazıişleri Müdürü Yusuf Ziya Ademhan 'dan yıllardır haber yok... Beş yıl önce Munzur dağlanna fotoğraf çekmeye gitti, bir daha dönmedi... Dağlarda mt kayboldu, yoksa ilan edilmemiş savaşın kurşunlarına mı hedefoldu? KAPAK TASARIMI: BÜLENT ÖRKENSOY