Katalog

8 ÇEVRE GREENPEACE'İN OYKUSU taiga ormanlan ve tundra topluluklannın ya. nı sıra hay vanlann da zarar görduğünü saptadılar. Bu petrol felaketinin bölgedcki beyaz geyik sürulerinde körlük ve kısırhğa yol açtığını ortaya çıkardılar.Bunaek olarak, bölgedeki petrolün, bazı çokuluslu şirketler tarafından sorumsuz biçimde sömürüldüğünü de gözler önüne serdiler. # Dünya çapında say ıları azalan balinalann katledilmesini önlemek amacıyla Norveç, Japonya ve Izlanda başta olmak üzere bir dizi ülkede Balina avcısı gemilere blokaj, Uluslararası balina Komisyonu (IWC) düzeyinde alternatif raporlar ve yasa önerileri, balina etini ve satıcısı ülkeleri boykot kampanyası gibi etkinlikler yıl boyunca sürdü. Japonya'nın umursamazlığı ve Japon balina avcılannın eylemci Greenpeace botlanna karşı saldırgan tutumuna karşın, tzlanda cephesinde bir zafer yaşandı ve tzlanda, balina avını 1989'da yasaklamak zorunda kalmasının ardından, bu kez de Uluslararası Balina Komisyonu (IWC) üyeliğinden çekildi. Ancak Greenpeace, bunun bir zafer sarhoşluğuna yol açmaması gerektiğini ve lzlanda'nın Reykjavik Limanı'nda uzun süredir demirlemiş olarak bekleyen dört adet balina avcısı geminin sürekli olarak izlendiğini ve bunlann yasadışı balina avına çıkmaya yeltenmelerinin hiç de uzak bir olasılık olmadığını, örgütün "Campaign Report" (Kampanyalar Raporu) adlı dergisinde duyurdu. •Geçen ay Berlin'de düzenlenen BM lk1 im Zirvesi' nde dünya hükümetlerinin içtenlikten uzak yıkışımlanna karşı enciddivebilimsel alternatif çalışmalar Greenpeace'den çıktı. önce, Climate: Time Bomb (Saatli Bomba: Iklim) adlı büyük birraporkatılımcılara vebasınadağıtılarak, dünyadaki iklimsel değişikliklerden, atmosferdeki kirlenmeden, ozon deliğinden ve doğal kaynakların yitmesinden asıl sorumlu olanların, global karar alma mekanizmalannda söz sahibi olan gelişmiş Kuzey Yanküre ülkelerinin ve sanayicilerin bizzat kendileri olduğu dile getirildi. Greenpeace tarafından, zirvenin yapıldığıkonferansmerkezindebir"alternatifbilgilendirme"tezgâhıkurularak,iklimdeğişikliği ve global ısınma konusunda yayınlar dağıtıldı. Bunun yanı sıra, Greenpeace yöneticilerinden Peter Melchett tarafından bir taktik konferansı verildi ve Greenpeace üyeleri, lklim Zirvesi boyunca hükümet dışı etkinlik ve eylemlere destek verdi. # 1994 yılı sonlanna doğru Greenpeace tarafından, nükleer başlıklıTrident nükleer füzelerini taşımak üzere tasarlanıp işletilmek istenen denizaltılara karşı eyleme geçildi. Ingiltere'nin kuzeyindeki Iskoçya bölgesinde yer alan Faslane askeri deniz üssünün girişi kapatılarak, denizaltının geçişi engellendi. Greenpeace tarafından girişilen en son etkinlik de, BM tarafından başlatılan Nükleer YayılımıÖnleme(NPT)Zirvesi'nekatılmak oldu. Anımsanacağı gibi Greenpeace, bu zirvedekiilkoturumlannardındanbiraçıklama yaparak, aralarındaTürkiye'nin de bulunduğu NATO üyesi yedi Avrupa ülkesinin gizli ve yasadışı biçimde nükleer silahlar edindikleriniiddiaetmişti.^ CUMHURİYET DERGİ G reenpeace, 1971 yılındaABD tarafından Alaska'nın kuzeyindeki Amçitka adlı adada sürdürmekte olduğu nükleer bomba denemelerine karşı protesto eylemi düzenlemek üzere bir araya gelen bir grup nükleer karşıtı eylemci tarafından kurulmuştu. Jim Bohlen, Paul Cote ve Irving Stovve adlı eylemcller, önce Amçitka'da yapılan nükleer denemelerin yarattığı deprem dalgalarından esinlenerek 1970'te "Dalga Çıkartmayın Komitesi" adını verdikleri bir grup kurmuşlardı. Ertesi yıl Amçitka'ya bir gemlyle giderek nükleer bomba denemesinin yapılacağı alana girmeyi, böylece denemenin yapılmasını engellemeyi kararlaştırdılar. Kiralanan derme çatma bir gemiyle yola çıkmadan önce yapılan toplantılar sırasında, örgütleşme konusunda karar alınırken yeni bir ad tartışması da yaşandı. Tam olarak kim tarafından bulunduğu hâlâ bilinmemekle birlikte, Kanadalı Bill Darnell olduğu tahmin edilen bir üye tarafından servislnden iki subay tarafından gerçekleştirildiği ortaya çıktı. Greenpeace' in yedi adet gemisi bulunuyor ve bu gemiler tüm dünyayı dolaşarak kampanyalar konusunda dünya insanlarını bilgilendiriyorlar; gerektiğinde eylem amacıyla değişik yörelere doğru dümen kırıyorlar. En az Greenpeace ve gemileh bu kadar ünlü olan bir diğer simge de, gemilerdeki Zodiac diye adlandırılan şişme botlar. Bugün dünyada çok sayıda insanın aklına, Greenpeace'in sözü edildiğinde hep bu kırmızı renkli küçük şişme botlara doluşmuş Greenpeace eylemcilerinin bir gemiye, bir kimyasal tesise ya da binaya yanaşmak için verdiği çabalan görüntüleyen imajlar geliyor. Ancak Greenpeace ile birlikte simgeleşmiş olan Zodiac botları ve gemiler, tehlıkeli günler yaşamaktalar. Greenpeace, sahip olduğu yedi gemiden ikisini satmak zorunda kalacağını, bundan dört yıl önce duyurmuştu. Avanos, çömlekleriyle ünlü. Ama bir usta varki toprak kadar saça da yer açmış yüreğinde. Boyalı, kınalı, meçli, kadın ya da erkek fark etmiyor. Dükkânının duvarlan binlerce kişiden kesilmiş saç tutamlanyla yüklü. Uluslan saçlanyla birbirine bağlıyor Galip Körükcü... Dostluk için bir tutam saç BÜLENT ECEVtT üreenpcuce tüm dünyada kayıtlı 3 milyon üyeye sahip. Greenpeace (Yeşil Barış) adı önerildi ve benimsendi. Amçitka'ya düzenlenen seferler ve eylemler dizisi sonuç vermeye başladı ve ABO, buradaki nükleer denemeleri durdurarak, Amçitka'yı yeniden bir doğal koruma alanı olarak ilan etti. Yaklaşık çeyrek yüzyıllık tarihi ve eylem pratiğiyle Greenpeace , giderek dünyanın bir numaralı yeşil örgütü olarak tanınmaya başladı. Ancak bu ünün bedeli, bazen zorlu koşullarda ödendi. 1985 yılında Fransa'nın Pasifik Okyanusu'nda küçük bir ada olan Moruroa'da gerçekleştirilmekte olan nükleer denemeleri protesto amacıyla yola çıkan Greenpeace gemisi Rainbovv VVarrior (Gökkuşağı Savaşçısı), yol üzerinde uğradığı Yenı Zelanda'da demlrledi. Burada gemi bombalı bir sabotajla havaya uçuoıldu ve o sırada gemide bulunan Portekizli gazeteci Fernando Pereira yaşamını yitirdi. Olaydan birkaç yıl sonra, sabotajın Fransız gizli Bağımsızlığını ve tarafsızlığını zedelememesi amacıyla özel kuruluşlardan ve hükümetlerden bağış kabul etmeyen Greenpeace, bütçesini oluşturmadaki en büyük gelir kaynağını, bireysel üyelerinin yıllık ödenti ve bağışlarıyla sağlıyor. Greenpeace halen tüm dünyada kayıtlı üç milyonu aşkın bireysel üyeye ve 25 ülkede ulusal şubelere sahip. Gelirlerin diğer oölümü ise, örgütün ürettiğı yayınlar, tişört, kartpostal, poster, hediyelik eşya ve aksesuvarların satışından elde ediliyor. Türkiye'de henüz resmi bir ulusal şubesi bulunmayan Greenpeace, önümüzdeki birkaç yıl içerisinde bunu gerçekleştlrebilmeyi tasarlıyor. Greenpeace etkinlikleriyle ilgili olarak geniş bilgi almak ve üye olmak isteyenler, örgütün genel merkezinin bulunduğu Hollanda'ya yazabilirler: "Greenpeace International, Membership and Supporter Service, Keizersgracht 176, 1016 DW Amsterdam, Hollanda"^ D ünya yüzeyindebireşidaha bulunmayan, doğa koşullannın meydana getirdiği Peri Bacalan'ylatanınan Kapadokya'da el sanatlan, turizmle birlikte gelişiyor, büyüyor. Nevşehir'in Avanosu'nda, Göremesi'nde valilik ve kaymakamlıkların öncülüğünde açılan El Sanatlan Merkezleri, yöre halkının geçim kaynağı. Derinkuyu halkı yaptıkları bez bebekleriy le ün salarİcen Avanoslular da yıllardır çömlek üretimiyle adlannı duyuruyorlar. lbrahim Bayram, çömlek ustalanndan biri. Yaşı 64. Ülkenin çömlek gereksiniminin yansını karşıladıklarını anlatıyor. "Çömlekçilik mesleği 10 yıl öncesine kadar yok oluyordu. Gençler büyük kentlere gidiyorlardı, geçimlerini sağlamak için. Çömlek yapımını öğretemiyorduk. Ama turizm başladı, bizim çömlekçilik de kurtuldu" diyor lbrahim Usta. 10 yaşında babasının yanında çömlek yapmaya başlamış, "50 küsur yıldır" da sürdürüyor. Avanos'un en yaşlı ve eski ustası. "Çocuklara öğrettik, şimdi torunlar var sırada."