Katalog

2 TOPLUM CUMHURİYET DERGİ Isla Negre salt Neruda için değil, dostları, çok ünlü dostları için de bir sığmaktu Her konuk Isla Negre'den bir şeyler alır ve bir şeyler bırakırdu Naiv ressam Jeres de bu tabloyu bıraktı. Neruda: Sözcüksihirbazı,müebbetâşık AYDIN ENGİN C ompaniero Pablo Neruda gün batımına doğru iskemlesini işte tam buraya yerleştirir ve Pisco Sour'unu içerdi... dedi ve soğuktan buğulânmış pisco sour bardağını önümüzc sürdü. Atıyor tabii hergele. Ablak Kızılderili suratına pck yaraşan çckik, çipil gözleriyle de arsız arsız gülüyor. Attığını ve attığının fark edildiğinı odabıliyor. Amaolsun. Gülüyor. tsla Negre'deyiz. Pablo Neruda'nınPasifik kıyısındaki köyünde. Isla Negre, Karaada demek. Ama ada filan değıl. Pasifik'e uzanan birburun. Bu sıradan balıkçı köyü Pablo Neruda'ylaünlendı. Neruda öldü. islaNegregene ünlü. Şili'ye yolu düşüp de şiirle uzaktan da olsa selamı sabahı olan her gezgin, tsla Negre'ye uğrayıp haç fari/.ası'nı eda edıyor. Tıpkıbizimgibı. Bir tür Neruda turizmi doğmuş yani. Nitekim 140 kilometre ötedeki Santiago'da lüks Carrera Oteli'nin önünden günübirlik Isla Negre turları düzenleniyor. Isla Negre'de de yaşam bu turizme uygun düzenlenmiş. örneğin votkalimon tadında, ama ondan çok daha yumuşak pisco sour bardağını önümüze süren garson, taş çatlasa 20 yaşmda. Yani Neruda öldüğünde o doğmamıştı bile. Ama Neruda 'dan asker arkadaşıymış gibi söz ediyor. tkiadımötemizdeayaktadikilip, garsonun (ve daha sonra öteki Isla Negrelılerin) söylcdiklerini bize çeviren orta yaşlı köylü kadın da öyle. lkı yıl öncesine kadar, Şili'nin güneyinde yerleşmiş Almanaılelerinyanındahızmetçilik,çocuk bakıcılığı yaptığını, öğrendiği çat pat Almanca ıle Isla Negre'de turist rehberliğı yapıp daha iyı kazandığı içınburaya yerleştığinı uzun uzun anlatmıştı. Yani topu topu ıkı yıldırKaraadalı olduğunu unutmuş, "...Bir gün hiç unutmam Companiero Pablo Neruda ile şurada sohbet ediyorduk, bir de baktık ki..." gibisinden cümleler kuruyor. "Eh koskoca Pablo Ncruda'ya da düşgücü böylesine zengın komşularyaraşır" dcyıpanlatılanlan keyıfledinliyoruz. Az ötede turistik eşyalar satan derme çatma kulubenin sahibi, Şili folklorunun sımgesi olan, boy boy kamış,lardan yapılmış birtür üflemelı çalgıyı gösterip, "Companiero Pablo Neruda bu çalgıya çok meraklıydı. Kocaman bir koleksiyonu vardı bunlardan" dıyor. Hanı boş bulunsak, Kapalıçarşı esnafının alık turistlere Kanunı Sultan Süleyman'ınkılıcınıhabiresattıklan gibi bize de bu üfleleme çalgıyı kakalayacak. Dükkândadüzınelerlesıralanmışçalgılarabaktığımızı görünce key ifle ve arsızca gülüyor: Canım varsay ki bu elindeki orijinaldir. Orijinal olanı bundan farklı değildi ki... Sonra bir daha gülüyor. Bukeyıfli dalgacılık bize de bulaşıyor. Biz de gülüyoruz. Şiirdekl postal çamuru 11 Lylul 1973.MonedaSarayı'nıfaşistler bastı. Jetler saraya dalışlar yapıyor. Tanklardan makineli tüfek namlulan saray duvarlannıtarıyor. Duvarlardelikdeşık. Kan,ateşve ölüm. Allende. Şili'nin Marksist Başkanı Salvador Allendeöldürüldü. Şili'ye faşizmin karanlığı çöktü. Bir gün sonra. 12Eylül.Hayır 1980 değil. Türkiye de değil. Ama çok da farklı değil. Şili, 12 Eylül 1973.ÇamurlupostallarPasifik kıyısında nazlı nazlı uyuyan bir köyü, tsla