Katalog

10 CUMHURİYET DERGİ Hatil Ergün, sanatçı kişiliğiyle siyasi kişiliğini birleştirebilmiş bir sinema oyuncusu. îki askeri darbeyi cezaevinde geçirmişbir '68'li. Hâlâ kararlı ve cesur bir özgürlük savunucusu. İnişlerle çıkışlarla dolu 30 yılını anlattı. du. Türkiye'deki nispi uyanışa paralclolarakülkcnindörtbiryanindatiyatroetkinlikleri sürüyordu. Ben de Bursa'da tiyatroculuğa başlamıştım. Daha öncesi de var. Ortaokulda iken müsamerelcrcçıkıyordum. Evımizde ve kasabamızda(lznik) öyle yaygın bir tiyatro kültürü yoktu. Benim fazlabilgimdc yoktu. Okul kütüphanesinden aldığım kitapları okuyordum. Müsamerelerdebaşanlıbiröğrenciydim. Osmanlı muallimı, daha sonra cumhuriyet eğitim ordusunun bir neferi olmuş Orhan Amca vardı. Ortaokul'da kendim biroy unu sahneye koymuştum. O oyunun ardından birdükkânagırdiğimde Orhan Amca beni göstcrcrek, 'lşte geleceğin büyükaktörü' dedi. Bcn o zaman nc demck istediğini anlamamıştım. Benim kafamdagelecekle ilgili şöyle bir şey vardı, daha doğrusu bana giydirilmiş bir şey vardı: Dedcm saçında iki bcyaz telle doğmuş. Ben de beyaz telle doğmuşum. O nedcnlc benim adımı da dedeme atfen Halil lbrahim koymuşlar. Halil lbrahim dedem F.rzurum, Sıvas kongrelerinın üyesi, ılk Meclis'te mebus. Benim saçımda da iki tel var '68'de SBF kantini: Halil Ergün, Mehmet Memik, M. Ali Kdıçbay, Cengiz Çandar, üluç Gürkan, ilber Ortaylu ya. Ailem, benim de dedem gibi bü Mektebi Mülkiye'den beyazperdeye yük adam olacağımı düşünüyor. Haricıyccı olmamı, sefirlik yapmamı bcklıyorlar. Siyasal Bilgiler'ı seçmemın nedeni de o. Ailenın bir kanadı dadoktor olmamı ıstıyordu. Amaben Orhan Amca'nınsaptadığıyoldayürüdüm ve aktör oldum. Hep topraktan güç aldı Halil l/nıklı. l/nık,Osmanlı Imparalorluğu'nun ılk önemli mcrke/lennden bınsı. Iznık, Hıristıyan tanhınındeönemlıbırkentı. Halil, Iznık'e çokbağlı.Dönerdolaşır.hapisleregırer, filmlcr çcvirir, ödüller kazanır, ycniden Iznık'te karar kılar. Zeytın ağaçları.enkridanlanHalil'inyaijamında hâlâ önemlı bıryertutuyor. "1946 yılının sonbahannda Iznik'tedoğmuşum. Çocukluğum oradageçtı. Birçıftçi ailesinın çocuğuyum. Bütün çocukluğumu bahçelerde tarlalarda geçirdim. Ailem Iznık'in cskı birailcsi. Liseyi Istanbul Pertevniyal Lisesı'ndebitirdim. Ama Iznik'ten hiç kopmadım. Zorunlu aynlmalar diijinda, hep lznik'te yaşadım. Ayaklanm hep toprağa bastı. Belki de bütün hayatımı şekillendiren, Iznik'le olan bağımdı." I969'da Keyazıt Meydam'nda öldürülen Taylan özgür'le. Erhan Bener'in romanından uyarlanan "Böcek"fılminde Nurseli Idiz'le... sal'lı. Yalnızca solun dcğil, sağında daha sonra öne çıkacak önderlcn o yıllarda Siyasal'da öğrenci. Mahir Çayan'dan Mesut Yılmaz'a, Uluç Gürkan'dan Hasan Celal Güzcl'e, Cengiz Çandar'dan Cem Duna'ya kadaronlarcaünlüogünlerinSiyasal'lısı. Halil deonlardanbin. Ozaman Siyasal 'lıolmak bir ayncalık. O günlerin Halıl'i nasıl birisiydi kendındenöğrenelim: "lien takülteye geldiğim zaman zatcn belli meselelerde, bclli gözlcmleri olan bırisiydim. Geldiğim günlerde öğrenci hareketleri yeni canlanıyordu. Tiyatro çalışmalanm da Dcneme Sahnesi'yle birlikte SBF Tiyatro Kulübü'nde devam etti. Liseyi Istanbul ve Bursa 'da okudum. O zaman da tı yatro yapıyordum. 1960 sonrası bütün kültürel alanlardaolduğugibitiyatrodada çok büyük birharcketlilik yaşanıyor 1. sayfadan devam Bu filmin asıl dramatik yanı, Halil Ergün'ün işkencccibırpolisioynaması. Yaşamının önemlı birbölümü düzene karşı tutumu nedcniyle polis ve mahkemc koridorlarında geçen Halil, şimdibiranlamda cclladını oynuyor. Y'ıllarcakendisincişkenceyapan polislcrin gündelık çelişmeleri ni mcrak edcn Halil, sonunda bu çclişmeleri oynuyor. Sanatçılık mesleğiningaripcilvesi. Halil'ın, Mektcbi Mülkiye'ye,yani AnkaraÜnivcrsitesi Siyasal Bilgiler Fakültesı'ne başladığı yıl 1966. Henüz lise yıllannda iken Siyasal'ın havasına girecek birikımi elde etmişti. Siyasal Bilgiler Fakültesi(SBF) 68'li yılların en ünlü okullanndan. Solun önde gelen bir çok önderi Siy a Taylan Özgür Halil'lcyenıden Siyasal günlerine dönüyoruz.lstanbul'da yeni yerlcjjtıği cvindc eskı resimlere bakıyoruz. Gözüme Taylan özgür'le olan bir rcsmitakıldı. Taylan Ozgür, 1969yı