Katalog

CUMHURİYET DERGİ Şiddetin soluğunda 23 yıL. BERAT GÜNÇIKAN Nüfiıs kâğıdı yok. Yasalara göre o yaşamıyor. Bir kocası var, bir de oğlu. Bugün yirmi üç yaşında, ama acılan yıllara sığmıyor. Aile içi şiddetin utancından şimdilik kurtuldu. Çünkü, bir sığınma evinde... B ir el saçlannı kavnyor. Bir tekme tam da hedefi, belini yakalıyor. Bir yumruk sol kaşının üstündeki henüzkapanmışbiryarayı kanatıyor. Ençok da sözcükler yaralıyor, "orospu", "Seni bu evde istemiyoruz", "Oğlunu sana vermeyeceğiz". Susuyor. Bir kapıaçılıyor sonra. GeceniniçindebuluYenl Islm, Özlem... yorkendisini. Bir tu tam saç üzerine kapanan kaKüçükköy 'deki iki odalı evde altıncı kişi o arpıyasıkışıyor. Güçlüklekalkıyordüştüğüyertık. Ü vey annenin gizlemeye hiç de gerek duyden. Bildiği tek adrese, karakola sığınıyor. Anmadığı isteksizliği, babasının yabancı soğuklulattıklan karakolun duvarlannda yankılanıp ğuna ekleniyor. Önce giysileri degıştiriliyor onadönüyor. Dinlemiyorlar. Intihar ya da başka bir hayat... sonra da ismi. Bu yeni kent, Dursun' u değil Oz"Senin yerin kocanın, çocuğunun yanı", Dayak,aşağılanma, sokağa atılma.kaynana, lem'i kabullenebiliyorancak. Biray sonra bir "Kendi sorununu kendin çöz", "Aile içinde olur Dursun sokakta... görümce, kayınbirader, akli dengesi bozuk koakşam altmışbeşyaşlanndabirerkekle geliyor Anne ve babasının terk etmişliğinin acısını böyle şeyler"... Başıönüneeğikdinliyoröğütleca... Dört yıl dayanabiliyor özlem. Bir yıl iki ri. Yanındaikipolis,evinegönderiliyor. Şimdi dindirmeye çalışan anneannesi Emine'nin ölü eve tmam. Dursun'a, "Bu adamla evlenecekapartmanın merdivenlerini silerek, hafta sonu sin"diyor. Kabul etmiyor. Dövülüyor, sokağa yine elleriyle boyadığı duvarlann arasında. Kü mü şaşkına çeviriyor Dursun'u. Acısına, ev sada çamaşır suyu şişeleyerek kazandığı paralar hibinin evi boşaltması emri, dedesinin birayı bırakılmakla tehdit ediliyor. Fazla direnemiyor da başka bir yaşam kurmaya yetmiyor. Kayınfîirler, tekmeler, yumruklar pusuda bekliyor. Dursun. Birdayaksonrasında lmamtarafından geçmesine rağmen ortalıklarda görünmeyişi Yann, ertesi gün, sonraki günler, haftalar... Hiçvalidesinin çıkardığı dedikodular, merdiven ekleniyor. Annesi Melek'in yanına sığınma ça koca aday ının evine götürülüp bırakılıyor. bir şeydegişmiyor. boşluğunda fahişelik y aptığı suçlamalan sonuDursun üç gün kalıyorbu evde. Koca adayını, cu çalışmayı da bırakıyor. Yaşamla ölüm arasındaki incecik çizgide o. bası ise boşuna... "Babandan ne gördüm ki" diyor Melek, "Senden ne görüriim"? "Bana dokunursan seni öldürürüm" tehdidiyle Aglıyor. Dayak üç buçuk yaşını doldurmuş olan OkMelek'ten sonra tanıdığı tek akrabası dayısı kendisinden uzak rutuyor. Üçüncü günün soAdı bile yaşadıklanyla örtüşmüyor. "öztay 'ada ulaştığındaaklındanölümügeçiriyor. da kapıiannı kapatınca orurduklan semtin kara nunda kaçıp Ümraniye'de oruran tanıdıklannın lem". Neyi, nasıl özleyeceğini bilmiyor. Bu Başka bir hayata ilişkin düş kuracak gücü de evine sığmıyor. onun metropol yani lstanbul adı, evlilik, kadın koluna gitmekten başka çare bulamıyor Duryok artık. Dövülüp.kapınınönünebırakıldığı sun. Komiser, önce Adana'dayaşayan amcasıBu evde kalış süresi de bir ayı geçmiyor. Bir gün, yani üç haftaöncesi, kocasının arkadaşının lıkadı. komşu kadının yakınlaşOnu anlatmaya ise önkansındanyardımistiyor. Bir hafta bu evde kama çabalan, bu çabalann lıyor ama, kocası ve kayınvalidesi rahat bırakceki adıyla yani "Dur"Seni oğlumla evlendisun"la ve Adana'dan başmıyor. Kapılartekmeleniyor, polisçağnlıyor, receğim"e dönüşmesi, lamalı. saçlanndan sürükleniyor... Özlem'e "Sokakta kalBu adı kendisine kiÖzlem, "dönmeyeceğim" diye diretiyor. Tek maktan kurtulur, bir de min verdiğini bilmiyor. isteği kocası ve çocuğuyla kendilerine ait birevyuvam olur" umudunu Anneannesi Emine de oturmak. Hem kocasının arkadaşının kansı taşıyor. Babasının onu Taş'ın anlattıklanna bahem de onun arkadaşlan tek odalı bir gecekonaradığını öğrenince kılırsa annesinin adı Medubuluyorlar. Kendileride evlerinde şiddeti yakomşu kadının birkaç lek. Babası ise tmam. Nişayan bu kadınlar için özlem sahip çıkılması, sokak ötedeki evine taşıkâhsız ve kısa süren bir korunması gereken bir kadın. Gecekondu boyanıyor. birlikteliğin çocuğu o. nıyor, birkaç parça eşyayla yaşanabilir bir hale Bu seferki koca adayı tmam, daha hamileyken getiriliyor. kendisinden yedi yaş bübir başka kadın için MeBülent ve özlem kendilerine hazırlanmış bu yük Bülent Buzlukçu. lek'iterkediyor. Melek evde bir gün kalabiliyorlar. Kayınvalidesi OkBir süre sonra Dursun ise doğumdan birkaç gün tay 'ı vermeyeceğini söylüyor Özlem'e. Hiçbir hamile kalıyor. lmam sonra çocuğunu sokag.ı iş yapmayan Bülent ise yeniden eski evlerine önünde kıyılan nikâhtan bırakabılecek kadar öl dönmeleri için diretiyor. bir süre sonra Bülent'in keli. Komşu evlerindc Kabul etmiyor. Kendisine yardım etmesi için akıl hastanesinden kaçtıbakıldığı üç günden sonbabası lmam'ı anyor. "Beni yok say" diyor ğını öğreniyor. Sık sık ra anneannesi sahiplenıgeçırdiği krizlere, kendi tmam, "Babasız bil kendini"... yor çocuğu. Belkidebu sini dövmesine karşın Kayınvalidesinin ve kocasının baskılanna kabulleniş ada dönüşüsesini çıkarmıyor. Ankarşın kadınlar özlem'i ev ev kaçırarak koruyor ve Dursun deniliyor cak, kayınvalidesi vegöyorlar. AkıllannatekbirçaregeliyorodabirsıKöylerde çobanlık yarümcesinin saldmlan, gınmaevine yerleştirilmesi... pan dedesi tbrahim'in kendisini evden kovmaözlem, şimdi uzun ve yorucu biryolculuktan aydabirevebıraktığı palan, bütün bunlar olup sonra Devlet Bakanlığı, Sosyal Hizmetler Mürayla geçiniyor anneanbiterken Bülent'in ya dürlüğü'neait Kadın Misafırhanesi'nde. önce nesi ve Dursun. Evlerine sessiz kalması ya da nüfus kâğıdı çıkarılacak, sonra babalık davası sık sık girip çıkan, kendionun da dövülmesi sabaçılacak ve Oktay' ı da yanına alabilecek. Okusinin de gidip geldiği iki nnı taşınyor. Hamileliği mayazmayıöğrenecek. Birişeyerleştirilecek. sokakötedeoturankadıFotoğrmf: HATİCE TVNCER sırasında da kesilmıyorKısacası, başka bir hayatı deneyecek... ^ nın öz annesi Melek ol Şiddeti son dörtyıiıntn her anutda hissetü. duğunu on yaşında öğreniyor. Melek artık bir başkasıyla evli ve beş çocuk annesi bir kadın. O yaşa kadar annesi bildiği kadının anneannesi olduğunu öğrenmek yaralıyor. Melek'in onu bırakıp gittiğini bilmek, bir kezbile "kızım" dediğini duymamak da. Anneannesinin "Ne de olsa annendir" zorlamaları olmasa asla gitmeyecegi bir ev artık orası. Babasını soruyor. Kimse bilmiyor onun ne yaptığını, neredeolduğunu. Artıkgençbirkız olmasına rağmen nüfus kâğıdı da yok Dursun'un. Buyüzdenokuladagidemiyor. Neokumasınıöğrenebiliyornedeyazmasını. Onsekizine yeni bastığinda anneannesi hastalanıyor ve ölüyor. nı, sonra da amcasının aracılığıyla babasını buluyor. On sekiz yıl sonra karakolda gerçekleşen buluşma da içini ısıtamıyor. Babası tmam'ın başkasıyla olan evliliği, buevlilikten olan dört çocuğu, artık tstanbul 'da yaşıyor olması, Dursun ' u unutmuşluğu, bi r boğazın daha eve getireceği yükün bir çırpıda hesaplanışı içini acıtıyor. Ama, yapılacak başka birşeyde yok. Dursun, lmam'la birlikte lstanbul'a gönderiliyor. dayaklar. Buna rağmen Zeynep Kamil Hastanesi'nde 12Ekim 1992'dedoğumyapıyor. Çocuğa "Oktay" ismi veriliyor. Oktay iki aylıkken Bülent bir kez daha yatınlıyorBakırköyRuhveSinirHastalıklanHastanesi'ne. Özlem dahada yalnız kaldığını hissediyor. Dövülmeleri, evden kovulmaları daha da sıklaşıyor."Benifahişelikyapmayazorladılar" diyorOzlem "önce kaynımsarkıntılıketti sonra dabaşkalan..." Bir sabah kayınpederinin bir yakını geliyor eve. özlem'e nüfus kâğıdının çıkanlması için yardımcı olacağını, bunun için kendisiyle birlikte gelmesi gerektiğini söylüyor. tnanıyor. Adamın kendisini evine görürdüğünü ve amacınınbaşkaolduğunuanladığındadireniyor. Kurtulupevinegeliyor. Buteklifsonraki günlerde de yineleniyor ama hep geri çeviriyor. Sokağa atıldığı gecelerde Ümraniye Karakolu'nasığınıyorOzlem. Polislerimamnikahlı olduğunu öğrenince yapabilecekleri birşey olmadığını anlatıyorlar. Çözümleri ise değişmiyor, "Buaileiçibirmesele.gitoradahallet". Birkomiserin karşısına dördüncü kezçıktığında öfkeli bir yüz ve öfkeyle söy lenmiş sözcükler kalıyor aklında, "Seninle mi uğraşacağız? Kendi sorununu kendin çöz"...