Katalog

12 KADINEĞİTİM CUMHURİYET DERGİ 9 Bekir Co$kun bakışı"yerine"insanabakış"ıöneçıkarmalıyız Ne yazık ki medya sırf kadının cinselliğıni sömürmüyor... Hlinc geçirdiği hcrşeyi sömürüyor.Örneğinokumamışıncahilliğini,yoksulun parasızlığını,inançlılarıninancını.Diyelimki İotaryada mukavva uyduruk oyuncaklar vererck çocukların çocukluğunu... Cinsel doyumsuzerkcklcrinönüncde kadın görüntüleri koyarak, erkeğindoyumsuzluğunu... Medya, sürekli olarak (özellikle televizyonlar) insanlannevinin içinde. Çocuklannbabalanndanannelerindcn çok tclcvizyonlara kulak verdikleri bir gcrçek.Bu.medyanın daha sağlıklıbirtoplumyaratmaktakiişlevinianlatmaya yetiyor. Ancak nıedyanın kendisine laf anlatmaya yetmiyor. Çünkü medya da "Çok satçok izlcnçokkazan"üçlüsününesiri.Kusurabakmayın, ama ben medyanın okuyucu ve izleyiciye rağmen çağdaşahlak ve namus anlayışını izleyeceğine, örneğin müştcrisine bozuk peynir satan biresnafın namussuz, ama kocasını aldatan bir kadının bunu kocasına acıkça söylemcsinin dürüstlük olduğunu savunacağına inanmıyorum. Prim yapttğı için medya özel yaşamı ise didiklemeye devam edecektir. Beni en çok rahatsız eden medyanın Başbakan'a yaklaşımı.Birdevlctadamı değil, hoş görünüş.lü,fularlarırenklirenkli,gülücüklüveetkileyici kadın öneçıkarılıyor. Bence kadın yazarların azlığının nedeni Müslüman tüm ülkelerin geri kalmışlığının nedeniyleaynı, Islam kadını retediyor. ^ îlk ve ortaokullardaki ders kitaplanna bakıldığında cinsiyetçi yaklaşımın 1950'li yıllardan sonra nasıl derinleştirildiğini görüyoruz. 193 8 'lerin kitap okuyan anneleri, kimyager kadınlan, "Ana at al" diyen çocuklan yok artık. Oğretmenler de ders kitaplannın kadını nasıl mutfağa sıkıştırdığının farkında değil. Bu, biz kadmlann da cinsiyetçi yaklaşımı içselleştirdiğimizi gösteriyor... Kitap okuyan annelereneoldu? ıll 935. llkokul "Okuma Kitabı"ndan bir yazı. Yazının başlığı "Adamlanıtı". Küçük bir öykü bu. Ali isimli kimsesiz çocuğun okula getirdiği azıga arkada^ları şaşkınlıklabakıyor. Buazığı kimhazırlamışolabilirki?Buyumurtalan,düzgün kesilmİ!} ekmek dilimlcrini, peyniri... Ali arkadaşlarına "Adamlanm hazırladı" diyor. lnanmıyorlar. Parmaklannı gösteriyor Ali, "lşte benim adamlanm bunlar, bunlar hazırladı" diyor. Yıl 1992. Aradan neredeysealtmışyılgeçmiş. Kadınlann kimyager, hukukçu, öğrctmcn, gazeteci, tiyatrocu, şarkıcı, mimar, mühendis, doktor ve daha nice sıfatlarlaçalışma yaşamının tam da içinde yer aldığı bir zaman dilimi. 1992 yılının ilkokul üçüncü sınıf "Türkçe" kitabında bir yazı. Başlık, "Annemin Elleri". Bir çocuk annesinin cllcrinin işlevini anlatıyor: "Annemin babam için iki, ütü, yemek, bulaşık için iki, ycdi çocuğu için ikişerden on dört cli var." Kendi ellcrinc güvenen Ali'den, kendi ellerini gizlemesi bir yana babasının, kardeşlerinin vc cvin bütün işlcrini annesinin on parmağına yükleyen çocuğa nasıl gelindi? Mutfaktan çıkmaya, cteğini ütüdcn ve bulaşıktan kurtarmaya çalışan kadını ders kitaplan nereye hapsetti? Cumhuriyetin kadına bakışı ncdcn ve nasıl değiştirildi? Bütün bu soruların yanıtlannı sosyolog Firdevs Helvacıoğlu'nun yaptığı "Ders Kitaplannda Cinsiyetçilik" konulu araştırma veriyor. 1928'den 1994'e kadar ilkokul ve ortaokul ders kitaplan ndaki kadına bakışaçısınıvc cinsiyetçi tutumu sorgulayan bu araştırma gösteriyor ki, adımlanmızı ilcriyc değil, çok daha gcrilere atmaya zorlanıyoruz. Kadın araştırmalanyla ilgılenen, kadın harcketi içinde yeralan Helvacıoğlu.araştırmasını Latin harflerinin kabul edildiği ve yeni alfabenin oluşturulduğu yıllar kadar eskiye götürdüğündeki önyargısını gizlemiyor: "Daha cinsiyetçi anlatımlargöreceğim " Ancak 19281945 yıllan arasındaki kitaplarbuönyargıyı çürütüyor. Helvacıoğluşaşınyor. Çünkü bukitaplarda çocuk bütün isteklertni annesine yüklüyor: "Ana at", "Ana bana at al", "Annem bana altın saat aldı." Üstelik bu ders kitaplanndaki annclcr ya kitap ya da gazete okurken gösteriliyor. Bir çocuk, "Medeniyet nedir" sorusunu, "Bu da zor bir şey mi?" diye yanıtlıyor, "biz medeniyetin ne demek olduğunu annemizden öğrendik". Ders kitaplannın sayfalanndakadınlarya laboratuvarlardadencyyapıyoryadamahkemelerde hâkim ya da avukat giy sileriy le görünüyorlar. Y İFSAK İfSAKYtNİDÖNMfOlOĞRAF SEMINEttfl» 35 YILUK DENEYIMU IFSAK'm 76 DONEM TEMEL FOTOĞRAF SEMNERLERI UMARTSAU 18MARJ CUMARTESICUNLERIBAŞUYOR Salı günleri soat 19 1521 15, C.tesi günleri 11 0013.00 arasında yapılacak olan seminerlerde Fotoğraf Makinesi, l>ık Bilgisı, Yardımcı Araçlar, Kompozisyon, Karanlık Oda Fotoğraf Tarihi Dersleri işlenecektir Seminerler sırasında çekim gezllen ve karanlık oda uygulamaları yapılacaktır Avrıntılı bılaı ıcın 243 14 01 No.lu Tdefondan Soot 14,30 dan Sonra Bilgi Alınabilir, Fax. 252 44 61 Anne kitap okuyor, boba çocuklorla ilgileniyor. Okuma hilabı, sınıf2,1938~. Helvacıoğlu.bununnedenini "yeni bir ülke" inşaedilmesinebağlıyor. Buyeni ülkeninde yeni insanlara ihtiyacı var. Yaratılmak istenen ise eşit yurttaşlar. Ataerkillik de var, bütün çaba bunu mümkün olduğunca kırmak. 1930'larda yağmurduasının hurafe olduğu, teknolojiye ve çalışmaya güvenmenin gerektiği de söyleniyor. "O zamanki laiklik" diyor Hel vacıoğlu, "dinin dünya işlerinden ayrılması. Bugünkü gibi devletişlerindenaynlması değil. Laiklik, halkçılık, bağımsızlıktutkusuişleniyor insanlara. Jandarma ineğini kaçıran kadına yardım ederken gösteriliyor ki 'ondan korkmayın, o sizin çocuğunuz' mesajı verilebilsin. Aracılarla.tefecilerle ciddişekildcbirmücadelede görülüyor bukitaplarda". Ders kitaplanndaki degişim, 1950'lerden