Katalog

5ŞUBAT1995 SAYI463 GEZİ 21 19. yüzyıldan donmuş bir mahalle EAŞEARİ ESKADANACIOĞLU D us.unun kı yazdan kalma bır kı;> sabalıı bır bulvaı kahvcsındc usıınıus ruhunuzu kopuklu bıı ckspresso ılc ısitıyorsunuz (juncs, sm ve dortbıı tara(ını/ıla akan ınsan Irallğını yalayıp gcıjyoı Geıı,eklığını bır LSD tııbındc yıtımiüj SCISCIIILI mcscla Bıcan'dan gıy ınmıs, ıs,adaınları, Bcnctton'un saııkırmı/ı tosforlu ki7İan, Kıchardücregıbı lıafıl scrscrı bakan sakalları azıuk u/ami!) dclıkanlılar, s,ık tayyorlcrı i(,ınde ıs, kadınları, yetıs,ıletek otobuslcr, derslcr, ı^ toplanlıları ve nıesaılerınc koşturuyo, vcya gunluk ,\\arclıklcrınc doğru sallana sallana ılcrlıyorlar Içlcrınde Tanrı'nın çoktan unuttukları, Tanıı'yı ı,ük(an unutanlarvcyaluzuniluanlaKİahalırlayanlar muhlcmclcn çogunlukla Yanıni7dan gcçerkcn borsada yukselcn değcrlcrı, hayatlarında kaı,ır dıkları fırsatlarıdu^unuyor vcya daha sıradanı gunun progranıını bır kcz daha gozdcn gc^ınyoı lar Bclkı dcduijunmeyı rcddctmi'jgıbı du^unmcyı artık unutmuş olanlardanlar, 'tukctıyorum oylc ısc varım' dıycnlerdenlcr Seyredıyor olduğunuz modcrn hayatlır, o/gur ve bağımlı, ılerlcycn vc parçalanmi!}, bencıl ve sosyal, hayatlarımızı malıyet veyasati!» değcrlcrı ıi7crındcn hesap cdcn Bu hayatı Istaıibul'da, Frankfurt'ta, Buenos Aıres'te vc hatta art ı k Odcssa 'da bı lc scyredebılırsını? Hcpsınde uç aşağı beş yukarı aynı hız ve rcnklerle akar çunku Bu hayatı Ku dus'te BcnYahuda Caddcsı 'ndc de scyredcbıhrsınız BenYahuda cskı kcntı çcvrclcyen Yenı Kudus'lc modcın hayatın cn seyırlık ycrıdır Vcaslındaaynıanda hcm Musluman hem Yahudı vc hcnı dc llırıstıyan olmayı becercbılen bu dındar kcntın beduıı nc bır ınorganık ınadde bır tumor gıbı saplıdıı, yabanudır BLII vı olarak bambaska bıı duııva ılc kars,ılasırsinı/ Bu Kuckıs un sayısı/dunvalarındanbmdırveMeaŞearıniıUİını laijir MeaŞcaıim Ibranıce'dıyu/kapı dcıncktır Mahalleadını Icvrat ukı bıı pasa|d,uı alır Aslında kapıları nın toplam adcdı 4 tur Mca Şccirım IX74yılında 3()donum alan uzcııtiL kuıuludur Surlar ıgndckı Kııdus kcntmdekı Yaluıdı mahallcsındc yuksım alanlaıınm kalnıaması kcnltckı salgın haslalıklar MeaŞcaıım'ın kuruluş. ncdcnıdır Mahallcnın nıımansı ogunleımguvenlık ıh tıya<ınagorebı<,ımlenmıs,tır 30 Jonuniluk alan bırbırlerıne bıtı^ık kalc duvarıev arası evlerle çcvrılıdır Mahallcnın 4 kapısı vc kurulduğu yıllarda gccclcrı kapatılarak goçcrlcr es,kıyalarve ıstcnmcycn yabanulara kar^ı clkılı btrguvenlık alanı olus,(uı mus,tur Evlcrın di!> alana bakaıı ıkıncı kat pcncerelen bulunur sadcte Bu duv.ırcvlerle çcvrılı scmtın ıçınde sokaklar oriak kullanım alanları bulunur Mahalle kurulduğıında kcntın 12 knı dı^ında neıcdeyse dag ba^ındaysa âd bugun ycnı ^ehrın orta ycrındc kalmıs, duıumdadır Muhafazakar Yahudılcr nıgozdcsı olması ncdcnıylc kcndısını çcvrclcycn mahallclcrın de rayıçkrını yukscltmı> sotıunda buyıık bır ultraOrtodoks dını kolonınııı nıcıkc/ı olnıu^tur Örgulu kızlar Mca'jcarını dchcr'jcy 19 yy 'da donakalmı^ gıbıdır Cnyımku^am, ya^am adet vc alı^kanlıkları 19 yy Dogu Avrupa muhafa/akar Yahudı cemaatındengclmektedır McaŞearım dc kızlarsavlarını sıkı sıkı ıkıyc orcrlcr 1719 ya'jlarında aılclerının munasıp buldugu tcolojı ogrcntısı.hahamadaylarıylacvlcnırlcr Lıbcrallerı saçlarını yaptırır, uzun kollu ve bıleklcrıne kadar uzanan elbısclcrgıyıp altınlarını takarak.taşbebck gıbı suslcdıklcrı yuzlenylc akraba gczmesıne gıdcrlcr Daha muhafa7akârları ıçın saçlarını turbanla veya perukla ortmek farzdır Dogum kon:rolu uvgulamaz bovlece 3()'lu ya^larının ba^ında 5 çocuk annesı olmayı bccerırlcr E^lerı kcndılerını dınc vedınıaraştırmalaraadadıkları ı^ın para kazanma gorcv ı dc kadının omu/larındadır Bcnctton un renklerınden habcrlerıyoktur Hatla Benetton'u Italya'da bır ırnıak adı sananlarçogunluktadır Bırkaç vuzyıldır favorı renklcrı sıvah kahvcrengı \c lacıvcrttır Bu kural erkekler ı(,ın de geçcrlıdır Modern kadın turunun vuzkarasıdırlar Kcndılcrını (.ırkınlc^tırnıcyı karclı etcklcnn uzcrınc puanlı gonılcklcr gıvnıcvı nıarıfet sayarlar Rıthard Cıerc ı bılme/ler \eva bılnıcnıczlıktcn gclıtlcr Ruvalarına gırdıgı bclkı vakı olmu'jtur aııcak bu ^uphcsı/ onların suı,u dcgıldır Lrkcklcrc gclınte cgılımlerını ılkokuldan ba^lavaıak dını okullaıdavaparlar L>lcıı dını ondcrlcrı I.ırılından scvılır L'zuıı Mvah ^ızgılı kattanıniM paıdcsıılcılc ıv ııı rcnktcnpaıı tıiloıılar gıycılcr Ba^laıına lotı takanlaıı olduğıı gıbı kuıklu bıı kaz ık b ı^lıgı t.ık ınlar ıl ı bıılu nın p ıntolonlarının p.ı LKI\CII \eva grıbcvaz Du\urılanlaıı\lu sa^lanıı ılettiim. trkekleı para\lu değıldırrleııgruşır. çalannı çoraplannın ıçınc sokanlar da Butun bu avrıntılar uvcsı bulundukları Oriodoks toplulugun ışaretlerı savılır ancak bu ı^aretlerı vorumlamak vabancılar ıçın zorluklar ta;,ıı MeaŞearını ınerkeklerıaskere gıtmcz hıçbır ıı>tc çalı^madıkları ıçın v ergı de odemezlcr Mea Şearım sakınlerının BenYchuda da oturmu^lukları ve nıodern havatı scvretmı^lıklerı voktur Buralardan geçmek zorunda olduklarında serı dav ranırlar Otobus duraklarında beklerken bır verden ba^ka bır ycre seyahat ederkcn Tev ratokurlar Ne Mea Şearım devene dc onu (,evrcleven muhatazakâr mahallelcrdc kalnc kafe lokanta bar vs gıbı ınsanın gonlunu eglendırebılcccjıverlerbulunnıaz Kaçınılan vakıt sartlv.ıtı dcgıl ınsanın bo^ oturdugu zaıııan du^unmcM duiundugu /aııun da kendısını gunalıa sokabılnıesı olasılıgının bulunmasıdır Mca Şearım de HeMan robotlarıvla Baıbıc kızları sa taıu'vuncakı.ılarbulunnıa/ (, otuklar sokaklarta tekcr ı,cv ırır top ovnarlaı a/ıtık buvııven kız çotuklar kaıdc^lcııne bakarlaı Mca Şearım de radvo iclevızvon gıbı nıodem dunvanın ıletışım araçları da buluıımaz Kullanılan ıletı^ım aracı duvar ılanlarıdır Duvar ılanlarıvla toplantılar olumler avınler dını konuşmalar ıletılır En etkılı rcklamlarbuvollavcrılır Mea Şearım de ınsanlar modern hayatı scvrctmedıklen ve katılmadıkları gıbı modcrn hayatın da kcndılennı mıkroskop altındakı boceklcr gıbı ızlemesındcn rahatMZ olurlar Bırkaı» yıl once Israıl lurızm Bakanlığı bastırdığı Kudus kataloğuna Mca Şearım ı de ekledığ'nde kent sakınlerının protestosu ıle karşıla!>tı Bu bolumun kıtaptan çıkarılnıası gıbı bır talcple vuzvuze kalındı Şovlc demıı,lerdı "Burası ne bıı havvanatbahçesı venedearkeolop muzesı. bızburdda kcndı havatlarımızı va^ıvoruz vc bunda da gclıp sevrcdıp fotogratlanacak bır ;>ev goremıvoruz Fotoğraf çckerken ba>ımın uzerındcn uı,arak geçctı ı,op torbası Mca Şearım sakınlerının h ıla bu ^ckıldc dıı^unduklermınenaı,ık kaıııtı Mca Şearım ın \u/ kapısı voktur ama kudus te havatm \U7 kapısı bulunur Bırmdeııotekmebırugara ıı,ımızamandagı.ı,ılıı ^ Yahuda ( addcM'ndtn bıra/a^agıyadoğıu ıııdı ğını/dc maddı vc maiK Bıı mahıılU'ilv\ı\alı, t,'// \ehe\u;ın ılışındapek ıenk \oktıır.