Katalog

C EPECEV R E C U M H U R C A N B A Z O Ğ L U Boğazlar'da yüzen bombalar Azerbaycan petrolünü Boğazlar'dan taşıma projesi gündemde. Bu proje süpertanker trafiğine müsait olmayan İstanbul ve Çanakkale boğazlan için büyük tehlike. ok uzaklarda, Britanya'nın kuzeyinc düşen Shetland Adası yakınüırında 200 bin tonluk, 240 mety rclik dev tanker karanlıkta ilerliyor. Boyları scki/ metreyi aşan dalgalar gemiyi sürckli dövüyor. Güvertedekiler sürekli sakin, ama 18 yaşındaki dev petrol tankeri Braer cski gücünde değil. Gemi yara alıyor ve denizcilik tarihinin en büyük çevrc facialanndan birı meydana geliyor. Dünyanın cn /engin fok kolonilcrinin yaşadığı bölgeye 84 bin 500 ton petrol akıyor. Kazadan 7 saat sonra başlayan en modern aletlerle çevreyi temizleıne çalışmaları fayda etmiyor. Ada bir hafta boyunca 4 bin teknik adam, çcvreci ve gönüllülerce temizlenmeye çalışılıyor. Ancak 14 fok ve bir kaç yüz deniz kuşu kurtulabiliyor. Sonunda güçlü bir firtına inıdada yetişiyor C ve onca petrol okyunusun derinliklerine kanşıp gidiyor... Dünya hcr giin bu tip ka/;ı lchlikeleriyle yaşıyor. Çünkıi her yıl 1500 milyon ton hanı petrol deniz yoluyla taşını 24O malrallk, 2OO bin tonluk dev tanker Braarden danlz* 84 bin 8OO ton petrol aktı. yor, kimyasal maddeler de cabası. Bu miktann yüzde 70'i yakınıemekliye ayırılması gemızdan, Ortadoğu'dan dünyaya dağılırekiyor. Avrupa'nın yor. Son yirmi yılda dcni/den petrol titanker filolannı gcnçcareti yü/de 16 artmış, durumda. Çünkü leştirmek için 110 milsüpertankerler bir seferde 200 bin ton yar dolara ihtiyaç var. petrol taşıyabiliyor. Bu da, gclişmekte oArmatörler masraflalan bir ülkenin iki günliik enerji gereksin indirmek için gcnelnimine cşjt. likle deneyimsiz ekiplcTaşıma işi, sayıları yedi bine ulaşan, ri tercih ediyorlar. gcnellikle 701i yıllarda inşa edilmiş tanPolytechnic School of kerlerle yapılıyor. Bu lankerler arasınNavigation'ın araştırda 20 yaşını aşmış 200 tanesinin hemen malanna göre tanker kazalarının yüzde 75'i insan hatalarından doğuyor (I989'da Alaska'da sarhoş bir kaptan niz taşıtı, balıkçı teknelerı, kılavıı/ ;ılyüzünden kaza yapan tankerden çevremama serbestisi, üstüne üstlük sis gibi ye yayılan petrol 1400 km'lik bir sahil doğa şartlan tehlikenin boyutunu açıkşeridinde kirliliğe neden olmuştu). ça ortaya koyuyor. Boğaziçi KöprüSonuçta kazalar, hatalı yükleme ya sü'nün ayaklannın denize çok yakın olda depolann temizlenmcsi sonucu her ması da ayn bir tehlike. yıl 3,5 milyon ton petrol dcnize kanşıyor. Denizden petrolü emmck de çok Son üç yılda Türkiye Boğazlan'ndan zor bir işlem. En iyi şartlarda bile deniz6 tane süpertanker geçti. Boğazlar trafıden, ancak pctrolün yüzde 10'u çekileğe kapatıldı, söndürücü gemiler tankerbiliyor. Yanıcı maddc taşıyan bu gemilcre refakat etti. Uzmanlara göre bu gelerin en ufak bir ihmalde patlama risklemılcrin İstanbul Boğa/ı'nda Kandilli ve ri de çok fazla. Yeniköy gibi iki riskli noktadan kazasız belasız geçmcleri gerçekten şanstı. Aynı tehlike şimdi bizim boğazlarıDünyanın çeşitli bölgelerinde 20 demız ve denİ7İerimiz için de geçerli. niz milinden dar geçiş noktalannda tan1936 Montreaux Anllaşması'yla tanker trafiğinin sınırlanması istenirken, kerler boğazlanmızı gece gündüz kulABD uydu aracılığıyla tanker hareketlanma hakkına sahipler. Ancak böyle lerini izlemcye hazırlanırken, daha önce bir petrol yolunu açnıak özcllikle İstanRumen tankerinin yarattığı faciayı ubul Boğazı için tam bir felaket demek. cuz atlatan Istanbul'u petrole bulamak Bir nehri andıran İstanbul Şoğacinayet olacak. ^ zı'ndaki akıntılar, seferdeki yüzlerce deC U M H U R İ Y E T D E R O İ 7 MA RT 1 9 9 3 S A Y I 3 6 S