Katalog

startınin vcrilmesi çok kısa aralıklarla gerçekleşmişti. O dönemde aileler genç kızlan topluma katkıya özcndirirlcr, klasik eşanne rollerinin yanı sıra erkcklcrle beraber çalışma, iş hayatınrn kurallannı öğrenmenin gelişkin bireyler olma yolunda önemli bir kilometre taşı olduğıınu belirlirlcrdi. Anneler çalışmamıştı, ama sözlerine kulak kabartılırdı. Bir çırpıda, öğrencilik yıllarının doyumsuz özgürlüğünün keyfi geride kalırdı. İple çckilcn çalışma hayatı başlayıp kısa sürelı balayı da bitince, karşı cinsle koridorlarda burun buruna gelinir, köşe başlarında dikkat edilme/sc yalnız ayaklar değıl nczakct kuralları da çiğnenirdi. Bu tablonun günümüzde dc pck değiştiğı söylenemez. Artık bundan sonra genç kız tek başına kalmış, her şeyi yaşayarak, deneyerek öğrenecektir. tlerki yıllarda erişmeyi arzuladığı pozisyon yüreğinde bir aslan gibi yatmaktadır. Çalışır, çalışır. Canını dişine takar. Üst kademedeki yöneticiler, bir dişinin başan çi/gisinin hızla yükselmesi karşısında bazı önlemleri almayı, sıra da bekleycn hcmcinsleri açısından tehdıt edıcı boyutlara varnıadan engellemcyi bir borç bıürler. Önce masa boyu, bir süre sonra odanın boyutları gereksi/ değişiklikler yapılarak küçültülür. Ölçümlenn el ayak çekildikten sonra yapılmasına özen gösterilirse de uyanık davranıp onları ış başında yakalamak hiç zor değıldır. Genç kızın mesajı almış olması gerekmektedir. Aldırmayıp planını sürdürürse ikinci aşama uygulanır. Şişirilmiş rakamlarla oluşturulan başarı grafiklerinden yapılmış kanatlanyla o pozisyona bir erkek gelir, kurulur. Erkekler tarafından, onun için tasarlanmış yerden başkasına gidemeyeceğini algılayana dek verir savaşını, camdan duvarlann arkasmdan enıellerini süsleyen po/ısyona bakarak. Aynı işi yapan karşı cinsten daha az ücret alarak, bütün sorumluluğu laşıyıp, görevi sonuna kadar götürdüğü halde, ımza C U M H U R İ Y E T D E R O İ 7 M A R T 1 9 9 3 yerine paraf atarak. Bu çapraz yolda iki seçimi vardır. Deveyi gütmek veya diyardan gitmek. tkinci seçeneğin getirebilecekleri dikkate alındığında, parasal artış, arzulanan yerin elde edılmesi gibi bir taşla iki kuş vurıılabılir. Aynı kuruluşta kalmayı yeğleyenler cam duvarlann ardındaki pozisyonlara erişcbilenlerın erkeklerin yanı sıra dişi varisler olduklannı bizzat olaylara tanıklık ederek günümüzdc ise basında boy boy resimlerle özgeçmişlerini okuyarak izleyebiliyorlar. Cam duvarları aşmak isteyen kadına görünüşte engel yoktur. Evlenmeye karar verir. Ama öneıinin erkek tarafından gelmesıni bcklemc zorunluluğun. dadır. Sarı saçlı, mavi gözlü komşu oğlunu çok beğeniyordur. Arkadaşlıktan öte içinde bir şeyler pır pır ediyor, kalp atışları hızlanıyordur. Evlilik teklifinde bulunamaz. Dünyadaki yaygın uygulamada erkeğin ön planda olduğu neden olarak göstcrilmiş, aksi durumlarda uçan bir izlenim bırakacağı için uyanlmıştır. Evlilik yolunda da erkekle arasına cam duvarlar çekilmiştir Toplumda kadının evli olması yoğunluk ka/anmış bir koşullandırma ol.ırak karştsına çıkacaklır. Oysa erkek böyle bir sıkıntının varlığından haberdar değıldir, olmayacaktır. O Amerikan fılmlerinde, karikatürlerde izledığı, kansına ev işlerinde yardımcı olan erkeğin gerçek olamayacağını düşünüyordu. Erkeğin ev işlerinde kansına yardım etmeyi bir övünç kaynağı haline gctirmcsini, bireylerin yetiştirilmesinde toplum ve aile değerlennin sağduyulu özümlenmesinde gi/lcndiğini anlamak için on bınlerce kilometre uzağa gitmcsi gerckecekti. Ülkesinde ıse kansının ev giderlerine ortak olmak, sorumlulukları paylaşmak amacıyla çahşmasını olağan karşılayıp aynı ölçüde katkıda bulunmayı aklının ucundan geçirmeyen erkeklerin varlığı konusunda hızla deneyım kazanacaktı. Çalışma hayatı ev işleri, evlilikle gelen »osyal yaşantı değişimleri bir kördüğüm olduğunda ise sorumluluk demetı onun kucağında, kocası da cam duvarlann ardında olacaktı. "Sorumluluk verilme/, alınır" sözünde sorumluluğu birinin omu/lanna yükle anlamı incclikle gızlenmıştır. Kadın olunca, her iki omzuna birden yiiklendıği, köyde, kentte, kasabada değişiklık göstermediği ıse tartışma götürmeyecek kadar açık. Köydekı kadın kentteki kadar ağır işS A Y I 3 6 3 çi. Sorumluluk almıyorum diyemez ki. Bilincınde olmadığı seçimi bıle yok. Tek bildiği evleneceği, tarlada, evde çalışacağı, ebe yüzü görmedep doğum yapacağı. Kadın on altı saat çalışacak, yazgısı bu. Kocası kahvede pinekleyecek. O artık cam duvarlann ardında, çok uzaklarda... Ama gece olunca gelip koynuna girecektir. Çalışma hayatını evlilikle birleştirmemiş kadın da on altı saatlik uğraşın dışında kalamıyor. Önünde tek düzelik egemen. Her sabah uyandığinda aynı işler sıralannı değiştirmeden onu beklemektedir. Üç saatte yıkanıp bir dakikada kitlenen çamaşırlar, akşam sofraya oturulduğunda on beş dakikada yeni lip bitirilen yemekler hazırlayacaktır.. Bu kadar hizmet karşılığında hiçbır gelir düşünülmemiştir. Ekonomik özgürlüğü kocasının iki dudağı arasında, cam duvarlann ardındadır. Kadın, sorumululuklar zincirine doğum kontrolünü eklemeden yapamayacaktır. Günümüzde doğum kontrol amacıyla üretilen kim>asal maddeler, ameliyatlar, yöntcmler sürekli kadını gündeme getirmiş, uygulama bireyı olarak, erke4c nedense hiç düşünülmemiştir. Bu konuda kullanılan kimyasal bileşimlerin yan etkileri sürekli tartışılıyor, erkek cam duvarlann ardından kadını izlemeye dcvam ediyor. Sancılan sıklaşmaya başlamıştı. Hastabakıcı düzenli nefes alma komutlanyla acısını hafıfletmeye çal'şıyor, başanlı da oluyordu. Doktoru da yanı başındaydı. Elini tuttu, kulağına eğildi, "Tann kadını erkekten daha güçlü yaratmıştır. Bunun en güzel kanıtı da doğumdur. Dokuz ay taşıdın, biraz sonra kucağına alacaksın. Yıllar boyu bitmeyen, tükenmeyen, karşılıksız bir sevgiyle büyüteccksin. Bunu gerçekleştircn beyin ve beden güçlüdür." Anne, yavrusuna verdiği sevgiyle taçlandı, aralannda cam duvarlar hiç olmadı, olmayacak da. ^