Katalog

B U R A K E L D E M KOMPAKT DİSK HÂLÂ "PAHALIKEYİF Yabancı CD'lerin flyatı 250 bine kadar çıktı. Yerliler ise şaşırtıcı ölçüde 'ucuz': 125 bin. lektronik piyasasının iki devi seksenli yıllann hemen başlannda müzik endüstrisini sarsacak "lazer dcvrimi'ni gerçekleştirdiklerinden bu yana, dünyanın her yerinde müşkülpesent müzik dinleyicilerinin sayılan iyiden iyiye arttı. Artık kimse, satın alıp evc getirdiği bir albümü dinlerken hışırtı, boğuk ses ya da bas/tiz dengesizliğine tahammül edemiyor. Müzik dinlerken insanlar, "kusursuz" ses talep cdiyorlar son on yıldır; çünkü bunun yeni teknolojiyle dijital compact disc ya da artık dilimize giren kısa adıyla CD, hepimizi kalitcli müziğe alıştırdı. Müzik yapıtı kayıtlannın analog değil, sayısal teknolojiyle gerçekleştirilip, iğne ya da leyp kafası yerine lazer ışını tarafından II E okunması, nerdeyse "canlı müzik" dinleme keyfı yaşattı insanlara evlerinde. Bunun içindir ki, seksenli yıllarda büyüyen yeni kuşak, tercihini kesin bir biçimde CD'den yana koydu. Birkaç yıldan bu yana endüstrideki diğer formatlann ağırlığı giderek azalırken, CD satışlan sürekli yükselen bir grafık çiziyor. Plak, artık neredeyse tümüyle yok olmuş ve "antika"laşmış durumda. Kasetler isc CD karşısında her gün biraz daha geriliyorlar. Dijital teknoloji ve lazer devrimi, endüstriyi teslim alıyor artık. Bunun tek nedeni CD'nin yüksek ses kalitesi sağlaması değil. Bu küçük diskler, ses kaybını minimuma indirmenin yanı sıra, vazgeçilmez bir dinleme kolaylığı da sağlıyorlar insana. Diski platoya yerleştirdikten sonra istediğiniz parçaya anında ulaşabiliyorsunuz; oysa kasette bunu yapabilmek için ileri ya da geri sarma tuşlarıyla epeyce uğraşmanız gerek. Aynca bir albümde yer alan parçalan istediğiniz sıra içinde programlayıp dinleyebiliyor ve bunlardan bazılannı "döngü" içine alıp hiç elinizi player cihazına dokundurmadan art arda çalabiliyorsunuz. tşin keyfı bu kadar da değil. Kasetler belli bir süre sonra (ortalama on yıl) okside olmaya ve bozulmaya başlıyorlar. Böylece, zaten çok yüksek olmayan ses kalitesinin giderek azaldığına tanık oluyorsunuz. Bir süre sonra da, kasetlerden oluşan arşivinizde ciddi kayıplar meydana gelebiliyor. Oysa CD için bunlar asla söz konusu değil. Kutusunda saklar ve temiz bakarsanız, ne denli zaman geçerse geçsin ses kalitesi aynı kalıyor. Kasetlerde albümle ilgili sınırh bilgiler bulabiliyorsunuz ancak. Bazı sanatçılar için üç dört kez açılan büyük kapaklar hazırlansa ve bunlarda özel aynntılar sunulsa bile, kaset kutusunun fıziksel hacmi bir yere kadar izin veriyor böyle özel kapaklara. Ama CD bu konuda çok avantajlı. Çoğu diskin kutusunun içinden, her türlü bilgiyi bulabileceğiniz kapsamlı broşürler çıkıyor. Hatta bazen "box set" denen özel paketlerde birkaç CD ve büyükçe bir kitapçık bir araya getirilerek meraklılara sunuluyor ki bunlann keyfı daha da özel. Son birkaç ay içinde yayımlanan Jethro TuU "25. Yü Box Seti" ve Bob Dylan'ın sanat yaşamında 30. yıh için hazırlannuş paket, bunun yeni ve güncel örnekleri. özellikle Jethro Tull'ınki, arşivciler için vazgeçil mez nitelik taşıyor. Kutudaki dört CD'de, topluluğun klasik parçalannın bilinmeyen mikslerini, konser kayıtlanndan seçmeleri ve fazla bilinmeyen şarkılannı bir arada bulabiliyorsunuz. Aynca bir de büyük boy kitapçık çıkıyor kutudan. Sting'in birkaç yıl önce yayımlanan özel bir box setinde de, hem kaset olarak yayımlanmayan Newcastle konserinin diski, hem de şarkı sözleri üzerine kurulmuş çizgi öyküleri içeren bir kitap yer alıyör. Kısacası format olarak CD'yi tercih etmenin avantajlan olduk ça fazla. Hele müziği önemseyenler için. Ancak her rahathğin, her kolaylığın ve her güzel şeyin olduğu gibi, CD'nin de bu keyif karşılığında belli bir maliyetı var. öncelikle iyi bir player cihaza sahip olmalısınız ki, kaset teyplerle karşılaştınldığında bunlann fiyatlan bir hayli yüksek. Hele biraz gelişmiş bir model ararsanız, yedi sıfırlı rakamlarla karşılaşabiliyorsunuz. Ancak özellikle son üç yılda müzik endüstrisinin devleri CD'yi piyasanın egemen formatı haline getirmeyi kafalanna koyduklan için elektroDEROİ 12 A R A L I K 1993 SAYI 4 0 3 C U M H U R İ Y E T