Katalog

S E D A T 1 2 ARMAĞANLI BULMACA 3 4 5 6 7 8 9 Y A Ş A Y A N 10 I 12 13 14 15 16 17 18 19 20 I len iyilik. 13 Dogru, gerçek... Darülbedayi ve tiyatro sahnelerinin ilk Müslüman kızı olup bu nedenle birçok oyunu polis tarafından engellenmiş, çeşitli kumpanyaların temsillerinde rol alarak Türk kızının sahneye çıkmasında öncülük ve (edailik etmiş tiyatro sanatçısı... Avrupa'da bir başkent. 14izmaritgillerden bir balık... tbltM Oön Incil, Kan(Ml gibi şiir kitaplarının yanı sıra Şotr v« Idcolojl, Attamatlf Aydın, BaMI Yazılan gibi deneme türündeki yapıtlarıyla da tanınan şair ve yazarımız 15 Güzelliği ile ünlü bir Amerikalı sinema yıldızı nı belirtmekte kullanılan kısaltma... Lezzet... Japon lirik dramı... Gelişmek, büyümek... Kalsiyumun simgesi. 10 Esmer... Osmanlı imparatorluğu doneminde Cezayir ve Tunus beylerine verilen ad... Roma mitolojisinde ekim ve biçim tanrıçası... Kayısı, erik, zerdali gibi meyvelerin kurusu. 17 Güzel koku... Borsada bellı miktardaki hisse senedini belirtmekte kullanılan işlem birimı Bir kâğıt oyunu... Bir nota... "Ismet ": Tiyatro ve sinema oyuncumuz. 11 Yoi... Ellerde, parmaklarda hiçbir sakatlık olmamasına karşın ruhsal nedenlerle yazma yetisini yilırme... Evrensel alıcı olan kan grubu... Verdl'nin ünlü bir operası. 19torbaya benzer büyük gözlü ağ... Roma'da, R6nesans'ın en ünlü yapıtlarından biri olan saray... Çam, ardıç, sedir gibi ağaçların yaprağı. 14 Dağdan inen sel... Süs için yapılmış giysi kıvrımı... Boru sesi... Birbirine bitişik büyük yapılar... Kimyada basit şekerlerin genel adı. 1S Kalıç... Özür dileme... Filmlerde kendisine tutulan erkekleri mahveden güzel ve acımasız kadın tipi... Kars yakınlarındaki ünlü harabe yeri 1t Asya'da bir ülke. . Bir tür erkek deve... Hıristiyan dininde Tann'nın üç ayrı kisiden oluştuğuna inanma. 17 Su... Kadın sapkalarına konulan ve yüzü örten ince tül... Güneydoğu Anadolu'da "sokak" anlamında kullanılan yerel sözcük... " Smith": Ünlü Iskoçyalı iktisatçı. 11 Güney Amerika'da bir ülke... Kraln ce... Mekân... Bir oyun ya da filmde dinlenme süresi. 1t Tropikal Afrika'da yetişen bir ağaç. . Lokmanruhu... Etiyopya'nın para birimi... "ABD Merkezi Haberalma Orgütü"nün simgesi... Bir akademik unvanın kısa yazılışı. 2t Koyun ve keçi sürülerinin gecelediği yer... Kıbrıs'ın tatlı ve koyu bir sarabı. 4 10 $Hbat 1991 tarttıll butanacayı dognı yanıtlayarak çekHlf UMICII C. Datcı'mn ÖlOM VE KORKU 6ÛNLERİ adlı kltakım kazananlar: ANKARADAN: Nuray Mil, Ömer Genç, Bilge Kırmızıoğlu, M. Sait Adak, ANTALYADAN: ismailKepenek, GungörAras, AYDIN'DAN: Adem Dinler, ReşatKılıç, 84UKESİR'DEN: Necdet Çayır. özgür Urguş, İsmail Bozkurt. Nalan Kulağıdelikoğlu, BATMANDAN: Ertuğrul Soyer, BURSADAN: Güneş Ergun. ÇANAKKALEVEN: Tezer Erinç, EDİRNEDEN: Mehmet Işçimen, ERZURUMDAN: YücelKeskın, ESKİŞEHİRDEN: Kenan Kuş, TevflkDahiroğlu, Ümran Ürencik, GAZİANTEPTEN: Mustata Gözubuyük, Ahmet Haşım İykjün, İSTANBULDAN: Ünsevin Alper, Ercan Özseyhan, Deniz Ciğercioğullan, Yunus Ünlü. Marsel Behmoaram, Bora Barçın, IZMİROEN: Olcay Tanbay, Pınar Kebapçılar, Vahap Kutay, Kubilay önal, KARAMANDAN: Hüseyin Fırtına, KAYSERİVEN: Nihal Imıl, Dursun Yiğit, KIRŞEHİRVEN: Cavit Gültekln, Nilgün Mızrak, KUTAHYADAN: Faruk Şahin, Sevlm Kutlu, UALATYADAN: Ülkü Iblşoğlu. Raşit Oğuz, RİZEDEN: BekjlnZırh, SİNOPTAN: TuncerGökkurt. Tank Kalem, Emre Onur. TRABZONDAN: S. Hllkat Soysal, Adem Atmaca, Nuran Demircloğlu, UŞAKTAN: AllBörekçioğlu. ZONGULDAKTAN: Şenay Kahyaoğlu. 1 2 3 4 5 0 7 B 0 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 S 1 6 1 7 1 6 1 9 20 Şarkı, türkü... Iran'ın güneybatısında eski ülke... Avuç içi... Fransız şiirindeki "Plelede" ekolünün en büyük adı olan şair. 20 Güney Amerlka'nın tatlı sulannda yasayan timsah... Vucudun tümünün ya da bir bolümünün duyarlılığının az ya da çok yok otması... Patagonya tavşanı da denilen kemirgen hayvan. Bu haftanın armaftanı HaHI Beyhangiriıı BOZUK DOZEN OKIMJI adlı M t a M ı t islm: Adres SMMM Saia: 1 Fotoftrafta gArdO0ünOz, ünlü sinema oyuncusu... 1946'da Sabahattln All ve Azlz N«*ln'ln birlikte çıkardıkları haftalık mizah gazetesl. 2 "Ne yelken, ne direk görmemiş /nasıl gözyaşını dökerse kuma/Öyle sessiz gelip konar ruhuma/Dalları kuşları sesten bir orman" (llhan Bork)... Genellikle Güney Amerika'da üretllen kafeinl az, kalltesi yüksek bir kahve cinsi. 3 Dagkeçisi... Halk edeblyatında uyağa verilen ad... Toprak damları sıkıatırmakta kullanılan taş silindir. 4 Niyobyum elementinln simgesi... Pembe renkli büyük ortoz kristalleriyle ayırt edilen granit. 5 Karşısındaklni bastırıp susturacak biçimde yüksek sesle ve çok konuşan kimse... Boregi, kabağı, çiçegi vardır... Yabancı 0 Mektup kâğıdının boş bir yerine yazılan ek düşünce... Söz dinleme. 7 " Asaf": 19031938 yılları arasında yasamıs kadın ressamımız... Kullanımdan kaidırma... Hayat arkadaşı. t Küçük su yolu... "Dogrusa!" anlamında matematik terimi. 9 1915'te dogmuş, Türk resminde önemlı yeri olan "Yeniler Grubu" içinde etkin rol oynamış ve toplumsal gerçekçi içerikli figüratif resimleriyle tanmmış ressamımız... Bir sütun gövdesinin taban ve baalıkla birleşme yerlerine yapılan yarım oluk sllme... Devletimizi simgeleyen hartler. 10 Dolly Brtl'l Hatırfıyor miMun? (1982 Venedik Film Fesövali'nde Altın Arslan ödülü), Babam Iş Oaztalnd* (1985 Cannes Film Festivali'n de Altın Palmiye Ödülü), Çlng*n«ler Zamanı gibi fllmleriyle uluslararası une kavusmuş Yugoslav yönetmen Bir ronk... Avrupa Yayın Bırligi'nin simgesi. 11 Mikroskop camı... Baston... Bir çeşit llkör... Parola. 11 Arap abecesinde bir harf... Kadında cinsel istegin hastalık derecesinde artması... Yüksek tululan ya da sayılan birinden ge 1 Q*ncllk Sonınlan adlı yapıtıyta TRT 6dülünü, Cumhurtyat OançHfll v« Soıunlan ile Yunus Nadi armaganını, Esrar Ba0ımltlıftı ile Sedat Simavi Vakfı Mülünü kazanmıs psikiyatr... Kuş pisligi 2 Küçük çocutdan korkutmak için uydurulmuş yaratık... Boyna ya da bele asılı olarak taşınan su kabı. 3 italyada bir kent... Mürekkebi kurutmakta kullanılan ince kum. 4 Iridyumun simgesi... Bir çeşit yelkenli yarış teknesi... ilaç. 5 Yapma, etme... Büyük kent serserisi. Kansık renkli. • Aylak Adam, Anayurt Ot*U gibi romanlarıyla tanınmıs yazarımız 7 "Gor daima önunde i eweIln/Gökten dehayı nan çalan kahramanım" (Tevtik Fikret)... Yerleşmış ilke ya da yasaya uygun durum. I Beddua... Tann'ya şükretme. . Ardıç kozalagı... Uzaklık işareti. •• Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiçtirilen bir ağaççık... Hac zamanı dıaında Kabe ve diğer kutsal yerleri ziyaret etme... "Gel benim uzun boylu selvi çınarım/Yüreğime bir düştü yanarım" (Pir Sultan Abdal). . Sanat kaygısı olmaksızın bir film ya da müzik yıldızının hayranı olan kimse. 1t Bir nota... Tahıl tanelerini yabancı nesnelerden ayırmaya yarayan döner kalburlu araç... Tırnak boyası... Şık, lüks ve gösterişli giyim tarzı. 11 Ipten dügümlü saçaklaria oluşturulan bir el sanatı... Telleri ince ince ayrılabilen bir tür helva... Bir kürk hayvanı. 12 Tarla sınırı... Hintiran dil grubuna verilen ad... 18641935 yılları arasında yasamıs, "asker reasamlar" adıyla anılan grubun ücüncü kusak temsilcllerinden olup Türk manzara resmine çagdas boyutlar kazandırmış ünlü ressamımız. 13 Ağzı çember biçiminde, R O L Ö Z B E K Görece çelişkiler zay yolculuğuna bu hafta da devam ediyoruz. Anımsayacağınız gibi uzay pilotumuz 20 yaşında yola çıkıyor ve 80 yaşında öleceği için o sırada dünyaya geri dönmüş olması gerekiyor. Gemisi de işık hızının yarısıyla yol alıyor. Geçen hafta, bu pilotun 60 yıl içinde gidip geri'dönebileceği uzaklığı sormuştuk. Şimdi aşağıdaki U çözümün ortaya yeni sorular çıkardığını göreceğiz. (Not: Zamanın yavaşlayıp hızlanmasını örnekleyen bu düşünsel deneyi bundan 14 yıl önce tasarlamıştım ve bundan yüksek hızlarda kütlenin azalma, çoğalmasını gösteren kütle değışim formülünü türetmiştim. Sonuçta E = mc"ye kadar gidilebiliyor. Ama bu düşünsel deneyin bir surü çelişki de içerdiğini sonradan gördüm. Bu arada belirteyim, bu haftaki çözmece için de matematik ve fizik ile fazla iç içe olmak gerekmiyor. Asıl olan sağduyudur.) 1. Geçen haftanın çözümünun şöyle bir sağlamasını deneyelim. Pilot 20 yıl boyunca gidiyor, dolayısıyla dünyadan 10 ışık yıh uzaklaşıyor. Sonra 40 yıl boyunca geri dönüyor, yani dönüş yolu 20 ışık yıh. 1. soru: Dunya bu arada hedef noktadan 10 ışık yıh uzaklaşmış nıı oluyor. 2. Geçen haftaya ilişkin verdiğim çözümde gemiyi esas alırsak şu tablo çıkıyor: Pilot 20 yılda hedefe ulaşıyor. Bu sırada dünyada 1.5 katı, yani 30 yıl zaman geçmiş oluyor. Dönilş yolunda ise yine dünyaya saniyede 1 sinyal gönderdiğini düşünerek aradaki zaman değişimini bulalım. Gemiden gönderilen ilk sinyal (0 nolu sinyal) dünyaya 15 yıl sonra varıyor. 1 nolu sinyal bundan 1 saniye sonra varmah, ancak bu arada gemi dünyaya yarım ışık saniyesi yaklaştığından 0 sinyalinden 0.S saniye sonra varıyor. 2 nolu sinyalin de dünyaya 0 sinyalinden 2 değil, 1 saniye sonra vardığını görüyoruz. Dolayısıyla gemideki her 2 saniye, dünyada 1 saniyeye denk düşüyor. Pi lotun dönüşünü 40 yıl olarak hesapladığımıza görc bu arada dünyada 20 yıl geçmiş olacak. 2. SOru: Aradaki 10 yıllık fark nereden geliyor?4 Geçen haftanın çözümü: 20 yaşmdaki uzay pllotunun önünde 60 yıllık ömrö bulunduğuna ve dünyadan yanm ışık hızıyla glttlğine gör» 30/2, yani, 75 ışık yıh uzağa gidip geri dönecektlr. Pilot hedeilne vardığında dünyada 30, ama gemlslnde 20 yıl geçmiş olacaktır. Buna karşılık dönüş yolculuğunda dünyada 30 yıl geçerken gemlde 40 yıl geçecektlr. CUMHURIYETDEROİ24ŞUBAT1991SAYI259