Katalog

D OĞADA YAŞAM Haldun Aydıngün ~"T)oğa sporcusu evi sırtında löezer Sırt çantaları, günübirlik de olsa doğa sporu " • etkinliklerinin en vazgeçilmez malzemesidir. Etkinliğin türüne göre hir sırt çantası almak, nelere dikkat , edilmesi gerektiğini bilmek, doğadaki ilk adımın en önemli nokîasıdır. anımca bir yürüyüşçüyü, bir dağcıyı ya da genelde pek çok doğa sporcusunu en kolay tanımlayan eşya sırt çantasıdır. Bu vazgeçilmez malzeme, sadece günübirlik bile olsa, hep yapılacak gezileri, görülecek yeni yerleri çağrıştırır. Peki bir sırt çantası alırken nelere dikkat edilmelidir? Bu haftaki yazımızda bu konuda birkaç önemli noktaya değineceğiz. Sırt çantalarını incelemeye başlarken eskiden oluşmuş iki temel modelle söze girmek gerekir. Bunlar metal çatısı olanlar ve olmayanlar ("torba gibi" diyebileceğimiz) çantalardır. Geçmişte bu iki model, kullanım alanları açısından kesinlikle aynlıyordu. Çünkü çatılı çantaların avantajı daha ağır yüklerin göreceli bir kolaylıkla taşınmalannı sağlamasıydı. Ancak bunlar daha çok dUz yollarda kullanışlı oluyordu. Taşınan yükün agırlık merkezi, taşıyanın ağırlık merkeziyle çok yakın olarak yere düşüyor, bu şekilde, sporcu fazla eğilip bükülmeden yükün hakkından gelebiliyordu. Bununla beraber, bir tırmanış sırasında bu tip çantalar son derece dengesiz, dolayısıyla da kullamşsız oluyorlardı. Çatısız çantalar ise özellikle tırmanış ya da tur kayağı için gerekli dengeyi sağlıyorlar; anıa ağır yüklerin taşınmasında rahatsız edici oluyorlardı. Bir başka sorunları da iyice yapıştıkları için sırtta gereksiz terlemelere yol açmalanydı. Bu iki klasik çanta tipi hâlâ üretilmektedir. Çatılıları en ucuz kamp malzemesi satan dükkânlarda (tstanbul'da Polonyalıların satış yaptıkları yerlerde), çatısızları da neredeyse tum spor mağazalarında rengârenk görebilirsiniz. Günümüzde doğa sporcularının kullandığı çantalar bu iki ana modelin iyi yanlarının birleştirilmesiyle elde edilmekte ve çeşitli özel kullanım amaçlanna göre çok değişik büyüklük ve biçimde ortaya çıkmaktadır. Bunların pek çoğunda metal çatı çantanm dışında alüminyum borular şeklinde değil, içinde çok K değişik madde ve biçimde bulunmaktadır. Gerekli csnekliği ve taşıyıcı sertliği verebilmek için değişik plastik çatılar da kullanılmaya başlanmıştır. Ne olursa olsun, günümüzdeki sırt çantaları 1950'lerdeki, taşıyanın sırtını çökerten kaba saba atalarından çok daha gelişmiş ve konforludur. Ancak gene de çantamızı seçerken kendimizi iyi tanıyıp ne tür etkinlikler yapmayı istediğirnizi iyi bilmemiz gerekmektedir. Yapılacak bir seçimde çantanm ceplerinin bulunup bulunmaması çok önemli olabilir. Çünkü bu cepler ve ayrı ayrı ulaşılabilen gözler, kullanımda büyük kolaylıklar sağlar. örneğin yiyeceklerinizi alt bölüme, uyku tulumunu Ust bölüme koyabilir, rüzgârlığıruzı ceplerden birine, matarayı diğerine sıkıştırabüirsiniz. Kamplı uzun yunıyıişler için geniş yan cepleri ve iki parçalı gövdesi olan bir çanta ideal seçeneği oluşturabilir, fakat hem kamp malzemesi taşıyıp hem de tırmanış yapıyorsanız (Erciyes buzulunu tırmanıyor olabilirsiniz) mümkün olduğu kadar dengeyi bozmayacak, yalın hatları olan bir çanta düşüneceksiniz. Böyle bir çantanın yan cepleri bulunmayacakr gövde de tek parça olacaktır. Bu tür çok ekstrem koşullar için Uretilen çantalar la normal dağ çıkışlarına gıimek pek çok gereksiz kısıtlamayı da berabcrinde getirmektedir. Eğer çantanıza ve içindeki malzemenize çok hâkim değilseniz her molada en ufak bir eşyaya ya da yiyeceğe ulaşmak için bile, ne var ne yok boşaltmak durumunda kalabilirsiniz. İyi bir yarış arabasının sadece yarışlarda bir işe yaraması gibi bu çantalar da çok ağır dağ koşullarında ya da bir günü aşacak tur kayaklannda gerçekten işe yararlar. Ancak firmaların yaptığı reklamlar sonucu, pek çok kişi tarafından satın alınmaktadırlar. Alınacak çantanın buyüklüğü de son derece önemli bir konudur. Bu, özellikle Avrupa'da, litre cinsinden belirtilir. Teorik olarak söz konusu litreler çantanın içini bir dolgu maddesiyle (mesela kumla) doldurarak 14