Katalog

B R İ Ç Şiar Yalçın 461 Uzman mısınız, şampiyon musunuz, yoksa... Vasat bir brlççl mi? • AD52 4 A753 ¥ 532 4 843 • DV109 1076 ¥ D108 • R64 4 RV9 ¥ 76 V1O97 4 R862 si yoktur. (2 Kör veya 2 Pik diyerek "reverse" yapmak için en az 18 OD şart olduğuna göre). Oysa majör açışı Uzerine ortaktan 2 trefl cevabı gelirse, 2 SA rebidi en az on beş puan gerektirir. Kuzeyin ikinci turdaki 3 karo rebidi % 100 forsingtir. Güneyin hiç kör keseri olmasaydı (örneğin 4 ARD V xxx • DV103 4 V103), 2 Trefl cevabı uzerine belki 3 Trefl demesi daha uygun olurdu. Ya da ortağının kendisini anlayacağına güvenerek, 2 Kör diyebilir ve kör keseri ve yeterü puanı varsa 3 SA veya 2 SA rebidini ondan bekleyebilirdi. Batı kör ruasını çıkar ve Doğu yediliyi verir. Oyunu nasıl planlarsınız? CEVAP: Altı kesin löveniz vardır ve üç de karo sağlayabiliyorsunuz. Ama ılk eli alıp karoya girerseniz ve empas tutmazsa, Doğu kör döner ve vslcniz empasa gelir. Araya girmiş olan Batının cn az beş körü vardır ve Doğunun yedilisi yabir singlton ya da bir dabltondur. Singlton ise, sorun yoktur, ama ya dablton ise? O halde klasik Ballı darbesini yaparak ilk eli bağışlamak mı gerekir? Ama bu defa da Batı AVnin sizde olduğunu anlayıp umutsuz bir kör devamı yerine pik dönüşünü tercih ederse halıniz ne olur? Rakipleriniz en az dört (belki beş) pik ve sağda ikili ise karo ruasını alarak kontratı batırırlar. Demek ki hem ilk eli almamak hem de Batıyı yine kör oynamaya teşvik etmek gerekiyor. Ama nasıl? Kör ruasına kör beşlisini verecek olursanız Batı köre devam eder mi? Acemi veya sıradan bir oyuncu ise belki ortağının yedilisini bir apel kabul edip vale ondadır diye ikinci bir kör oynayabilir. Ama Batının yerinde iyi bir oyuncu, ortağına da güveniyorsa, hem konuşmalardan hem de ilk ele oynanan kâğıtlardan valenin mutlaka deklaranda olduğunu bilir. Bir kere Güney sadece kör asıyla önce 2 SA, sonra da 3 SA demezdi. tkincisi kör valesi Doğuda olsaydı, bunu kör ruasına atması gerekirdi, çünkü Batı kör ruasını çıkmakla prensip olarak RD10 vaat etmiştir, yoksa küçük kör çıkardı. Çözümü buldunuz mu? KUçUk bir hile... İlk ele hiç düşünmeden daha doğrusu yer açıldıktan sonra nizami düşünme süresi içinde kör valesini verin! Çok usta oyunculara karşı bu taktiğiniz de sonuç vermeyebilir, çünkü Batının ortağırun körünün ikili olduğunu ve dolayısıyla sizin körünüzUn ikili olamayacağını anlaması gerekir. Ama sınyalizasyona pek dikkat etmeyen bir ortaklık karşısında bu hileniz amacına ulaşabilir ve Batı asınızın tek kaldığını sanarak köre devam edebilır. (Aslında Doğu ilk ele yediliyi vermekle körünUn üçlü olduğunu inkâr etmiştir; altılıyı da verse durum değişmezdi, çünkü beşliyi görmeyen Batı bu kâğıdın mutlaka batıda olması gerektiğini anlardı. Onun için açılışlarda tekcift usulüne göre sayı göstermeye dikkat edin: Çift sayıda kâğıtla büyük küçük tek sayılı kâğıtla küçük verin. Böylece rakibiniz tongaya bastıysa, kör dönüşünü asla alır ve rahatça karo empasmı yaparsınız. Batı zevkten dört köşe, ortağından son körünü dönmesini beklerken, pik döndüğünü görünce ifadesinin şekli değişecek ve bu defa zevkten dörı köşe olmak sırası size gelecektir... Dört elin dağılımı şöyleydi: 4 ¥ • 4 64 842 A9852 ARD A95 AV5 DV103 V103 S A T R A N Ç Kahraman Olgaç YusupovDolmatov Mlıtsk 1987 1. d4 Af6 2. c4 c6 3. Af3 c5 4. d5 exd5 5. cxd5 g6 6. Dolmatov (18.. Ff3) Ac3 d6 7. Ff4 (Siyahın d6 geri piyadesine baskı yapan ve aynı zamanda e5 7 kontrol eden ilginç bir hamle.) 7. .«6 (7. .Fg7 8. Va4 Fd7 9. Vb3 Vc7 10. e4 00 11. Fe2 b5! 12. eS Ah5 13.ey.d6 Va5 karışık bir durum ama siyahın Ozel bir sıkıntısıyok. NogueirasHuerto, Cuba 1982. Bu varyantta 11. hamlede Henley'in hücumu ilginç: 11. eS dxe5 12. Fxe5 Ke8 13. Fe2! Vc8 14. 00 Fg4 15. Fxf6l Fxf6 16. Kfeı a6 17. h3 FfS 18. d6 HenleyChase, New York 1983 beyaz açık fistün. Ya da 11. eS Ke8 12. 000 dxe5 13. Axe5Kxe5 14. d6! VaS 15. Fx e5 Ac6 16. Fxf6 Fxf6 17. Ad5 Fg5 18. f4 HenleyFutirrez, Colombia 1983, beyaz kazanır. Son olarak kısa bir not. 11. e5 Ah5 12. exd6 Ke8 13. Fe3 beyaz iyi görUnüyor.) 8. e4 b5 (8. .Fg7 9. Va4 Fd7 10. Vb3 Fc8 11. a4 00 12. Fe2 Ah5 13. Fg5 f6 14. Fe3 f5 15. exf5 gxf5 16. Ag5!Fxc3 17. bxc3 f4 18. Ae6lFxe6 19. dxe6 Ve720. Yusupov (Hamlede) Fxh5 fxe3 21. Ff7 Şg7 22. 00! TarjanAgzamov, Vrsac 1983. fŞahını emniyetealan beyaz, kazancm arifesinde.) 9. Ve2 (9. e5dxe5 10. Axe5 Fd6! 11. Fe20012. 00Ke813. Ac6Axc614. Fxd6 Vxd615. dxc6 Vxdı 16. Fxdı YusupovSax, Linares 1983 karşılaşmasında Yusupov, fazla bir şey elde edememişti.) 9.. Ah5 10. Fg5 Fe7 (10. .f6 11. Fe3 Fg4 SilmanMcCambridge, USA 1982, beyaz hayatmdan memnunj 11. Fh6 (11. Fxe7 Vxe7siyahın ekmeğineyağ sürer.) 11. .Ff8 (11. M 12. Adı FfS 13. Fxf8 Şxf8 14. Ad2 Şg7 15. Ae3 Ke8 16. g3 a5 17. f4?! McCambridgeLobron, Dortmund 1982. (Son hamle şüpheli. 17. Fg2 beyaza üstünlük sağlardı.) 12. Ve3 (12. Fxf8 Şxf8 13. Ve3' Şg7 14. Fe2 Vf6 15. g3 Fg4 16. h3 Fxf3 17. Fxf3 ve beyazın durumu iyi.) 12. .F x h6 13. V x h6 b4 (Burada siyah, Vf4 tehdidi ile Vf6 oynayabilirdi. Beyazın yapacağı delice bir saldırıdan mı çekindi? 13. . Vf6 14. e5!? dxe5 15. Ae4 Vf4 16. Afg5l? ve arkasından g3 tehdidi ve vezir ile Şaha çatal! Ne dersiniz? Yoksa şu varyanttan mı? 13.. Vf614. 000 Vf4 15. Vxf4 A xf4 16. e5! Siyah, bunlardan kurtulmak için önce ata hücum etmek gereğini duymuş olmalı.) 14. Adı Vf6 15. Ad2 Fd7 16. a4 Şd8 (Böylelikle siyah Şah ortada kalmış oluyor. FakFukFona müracaat edebilir!) 17. g3! (Siyah atayol vermiyor.) 17. .Fg4 18. Ae3 (Küçük bir tuzak. Siyah b2 piyadesini alırsa önce kalesi ile vezir isteyecek ve arkasından fili kapacak!) 18. .Ff3 19. e5! (Enfes bir hamle! dpiyadesinin yolunu açıyor.) 19. .d x e5 20. A x f3 V x f3 21. Fg2 Vf6 22. d6 Ka7 23. 00 (Siyahın bir piyadesi fazla ama taşları arasında bir uyum yok.) 23. .Ag7 24. Kacı Ad7 25. Kfdı Af5 26. A X f5 V x f5 27. Ve3 e4 28: F x e4 Ve5 29. Kd5 Ve6 30. Kdxc5 A x c 5 31. V x c 5 siyah oyunu terk eder. Sovyetler Birliği birinciliğini, tecrübeli Beliavski ile genç Salov paylaşırken U.S.A. birinciliğini Seirawan, tek başına kazandı. Seiravvan, bu başarısını Lugano açık turnuvasında 200 iştirakçi arasında yine tek başına birinci olarak yineledi. Her halde Short'dan boşalan uçunculük yerine gözunü dikmiş olmalı. Şimdi sıra, Seiravvan'ın güzellik ödillü kazanan oyununda. • 53 1 Kör Pas 2 Köı Pas 3 Karo Pas 4 Kör.. "3 Karo" prensip olarak bir deneme konuşmasıdır ve ortaktan, eli 2 Kör cevabı için çok minimum değilse, karodan singlton veya dabltonu ya da bir büyük onörü olduğu takdirde 4 Kör demesini ister. Kuzey bu nedenle 4 Köre sıçramıştır. îsterse 4 Trefl de diyebilirdi ve bu da aynı kapıya çıkar, ama bu arada trefl asını da gösterirdı. Deneme konuşması Uzerine cevapçının şöyle bir seçeneği de vardır: Deneme renginden bir yardım getirmediği halde basit destek cevabının Ust sınırında ise, manş altında kalmak şartıyla bir başka renk de konuşabilit. örneğin 1 Kör 2 Kör 2 Pik 3 Trefl... Bu, pikten size bir şey vaat edemiyorum, üç perdamm var, ama buna karşıhk treflden kuvvetim var demektir. Deklaran, işine geliyorsa 4 Kör, yoksa 3 Kör der. Batı trefl darnını çıktığına göre, GUneyin her savunmaya karşı 4 Kör yapmak için nasıl oynaması gerekir? CEVAP: Sıradan oyuncu trefl asını aldıktan sonra butün kozlanm çeker ve karoların 33 dağılımına ya da rakiplerden birinin, mesela dokuzludan dört karosu varsa körlere bir karo yemesine bel bağlar. Uzman oyuncu, Guillemard manevrasını düşünür. Sadece iki tur koz çeker, ondan sonra karo asını ve karo ruasını oynar ve küçük karoyla devam eder. Böylece karolar partaj değilse, uzun karolarla uzun kozların aynı elde olmasını umar. Umduğunu bulursa son karosuna yerden çakar ve sonra trefl kupuyla ele dönerek rakiplerin kozlanm bitirir. Şampiyon ise bundan da daha iyisini yapar: Kozlar 32 ise karo partaj ına ihtiyaç kalmadan on eli garantiler. Trefl asından sonra bir trefle elden büyük çakar, kör onlusuyla tekrar yere geçer, ikinci bir trefle buyuk çakar, kör damıyla bir daha yere geçer, yerin son trefline çakar ve karo ruasıyla son kez yere geçip rakiplerin son kozunu düşUrür. Böylece karolar partajsa onbir, değilse on el yapar. Eğer rakiplerden biri ikinci koza uymazsa, deklaran yine el yer trampasıyla on el yapabilir. Bunun için dört kozu olan rakibin elinde en az Uç karo ve en az üç trefl bulunması yeterlidir. Yalnız dördüncü trefle çakmadan Uç büyük karo onörünü çekmek şarttır, yoksa sadece Uç trefli olan rakip son trefle bir karo kaçar. Gözlerinden hicbir şey kaçmayan dikkatli okuyuculanmızın "sengi tarizine" hedef olmamak için hemen düzeltelim: Dört koza rağmen elyer trampasıyla oyunu yapmak için dört kozu olan elde mutlaka üç trefl bulunması şart değildir: Eğer Üç » karo varsa Uç de trefl olmalıdır, ama dört karo varsa iki, beş karo varsa bir trefl de elverir... Çünkü trefllere yeterince karo kaçamaz. Güney ¥ ARV94 • AD82 4 4 Batı Kuzey Doğu SelrawanGurevlch U.S.A. Blrlnclllğl 1987 1. d4 Af6 2. c4 c5 3. d5 b5 4. Af3 b4 (Buradasiyah, herhaldeşu oyunu hatırlıyor: 4. .bxc4 5. Ac3 g6 6. e4 d6 7. eSldxe5 8. AxeS Fg79. Fxc4 00 10. 00Fb7 11. Keı Ae8 12. Ff4 Ad6 13. Fb3 AfS 14. A x/7ll Kxf7 15. d6 e6 16. Fxe6Fc6 17. Ae4! Ad4 18. Fxf7Şxf7 19. Axc5 Şg820. KcıFd521. Ab3Fxb322. axb3 Ad723. Ke7Ff624. Fe3! Af5 25. VdS kazanır. Brov/ne Wolf, USA 1985) 5. a3 a5 6. Abd2 g6 7. e4 d6 8. a x M c x M 9. c5 d x c5 10. Fb5 Fd7 11. Fc4 e6 12. (M) e x d5 13. c x d5 Fh6? (13. .Fd6 ile d5 piyadesini bloke edip, merkezdeki statükoyu muhafaza edebilirdi.) 14. Keı Şf8 15. Ae5 Şg7 16. Axf7ü (Şahane F x b2 21. A x h7 K x h7 22. Vf3 F n 23. K XH Siyah oyunu terk eder. Çünkü 23. .Şg8 24. Kd7 Şh8 25. K x d 8 Şg7 26. Vf8 mat. Bugünkü problemimizin yapımcısı Dr. Josef Krejcik, Avusturyalı felsefe profesörü. Romantik çağlarda Viyana'nın ünlü kahvesi "Central" de Vidmar, Tartakovver ve Spielmann ile yüzlerce oyun oynamış fakat girdiği turnuvalarda bir tek birincilik alamamış. O da kendini, kitap yazmaya (Üç tane satranç kitabı) ve etüt, problcm yapmaya (yüzden fazla etüt ve problemi var) ve gazetelerde satranç köşesi düzenlemeye adamış. En çok sevdiği problemi bugün sunuyorum. Ayrıca, kırılması imkânsız hoş bir rekoru da var. Ünlü bir satranç yazarı olduğu için 1910 yılında Linz'e davet ediyorlar simultane gösteri yapması için. 25 kişiyle aynı zamanda oynuyor ama sonucu ne siz sorun ne ben söyleyeyim: 025. Kendisi mazeret olarak, gösteriden önce, Linz'in Unlü sert birasından fazlaca içtiğini söylüyor! Problem: 8 J. Krejcik Abenteuerliche Welt 1940 EtOt: 8 J.Tacu Fevista de Sah 1%7 Komblnazon: 8 Finaldini Colombo Castelvecchio 1975 bir atfedâsı. Almması zorunlu!) 16. .Ş X f7 17. d6 Şf8 18. Ke7 Fe8 19. Ae4 F X cı 20. A X f6 462 Yağmurdan kaçarken doluya yakalanmayın 64 842 A9852 ARD 4 A95 ¥ AV5 • DV103 4 V103 4 ¥ • 4 RD7 RD1O93 76 842 4 ¥ • 4 V10832 76 R4 9765 463 Gizli antre 4 ¥ • 4 ADV7 A85 764 V84 H S i t 1 # t t Doğu Kuzey Batı Güney Pas 1 Kör 2 Trefl 1 Karo Pas Pas 3 Karo 2SA Pas Pas Pas 3 SA Kuzeyin direkt karo desteği için fazla puanı vardır, onun için müdahale Uzerine yarı natUrel bir renk değişikliği yaparak 2 Trefl der. Güneyin 2 SA rebidi 1315 puan ve en az bir kör keseri gösterir. Bu, bilindiği gibi, istisnai durumdur. Beşli majör sisteminde, 4432,3343 ve 4441 dağılımlı eller 1 Karo ile açıldığından, 2 Trefl cevabı Uzerine açıcının on Uç puanla da 2 SA demekten başka çare 4 6 ¥ 743 • ARDV109 4 ARD Batı 3 Kör Pas Kuzey Pas 6 Karo... Doğu 3 Pik Güney 5 Karo t Üç hamlede mat 8«A t 'PXV £ «q§ Beyaz kazanır. i JIUB7B21 .11 Beyaz oynar ve şahane fedâlarla kazanır. JBUİ 3A A 8 8 8 Z.M§ Z.8 'L W I 8v Ç LJA £ 6 9 W V Z § SMV Zonda olan Güney ve çok güzel bir eli olmasa 5 karoya sıçramazdı. Onun için Kuzey Uç kozu ve iki asıyla işlemi deneyebilir. Batı kör ruasını çıkar. Sıra sizde.D ı S» > İÎJA Z.BX§ £ Z 8§ 29