Katalog

V EKONOMİSİ Meral Tamer 'Kar yıkama blucinler ' 'Kar yıkama'' blucinlerin sağlığa zararlı kimyevi maddeler barındırdıkları biçimindeki iddialara karşı, tekstil uzmanı Gündüz Gül ve dermatolojiprofesörü Dr. Nevzat Öke'nin görüşlerine başvurduk... u hafta konumuz, moda adıyla "kar yıkama" blucinler... Blucine meraklı olmayıp da "kar yıkama bludn'Mn ne ılduğunu ilk anda anlamayanlar için açıklaalım: Hani şu kimi yeri açık renk, kimi yeri :oyu renk, ama ağırlıklı olarak rengi, açık navi görünen blucinler var ya, işte onlar... Son günlerde okurlarımızdan gelen teleonların ardı arkası kesilmiyor. 5 Beyazpeynirin tazesi sakıncalı olabilir mi? Prof. Baysal, çiğ sutten yapılan beyazpeynirlerın içinde, mikrop üreyebileceğini bilırtiyor. j Hacettepe Üniversitesi ' Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Ayşe Baysal, taze beyazpeynir satın atırken dikkat edilmesi gereği üzerinde duruyor. Pastörize sütten yapılmış taze beyazpeynirlerin sakıncasız olduğunu, ancak çığ sütten yapılanlar için aynı şeyi söylemenin mümkün olmadığını dile getıren Prof. Baysal, çiğ sütten yapılan beyazpeynirlerin ıçınde brusello denilen mikrobun üreyebileceğini kaydediyor. Beyazpeynirler çiğ sütten yapılmış olsalar bile, tuzlu suda uzun süre salamura edildikleri takdirde, içlerindeki mikropların ölebileceğine ve yeni mikrop üremeyeceğine değinen Prof. Baysal, bu nedenle tüketicilere, güvenmedikleri yerlerden taze peynır almamalarını öğütlüyor. Beyazpeynirin tazesindekl bu sakıncaya karşılık, kaşarpeynirde, aynı durumun söz konusu olmadığına dikkati çeken Prof. Baysal, kaşarpeynirin tazesinin de pişirilerek yapıldığını ve pışme sırasında mikropların öldüğünü hatırlatıyor. B arasındaki oranlarda inceltilerek, yani çok sulandınlmış şekliyle antiseptik olarak kullanıldığına işaret ettikten sonra şu bilgileri verdi: "Potasyum permanganat çok antiseptiktir. Tetanoz basili hariç butün basilleri öldüriir. Kan kesici, buzucu etkisi de vardır. Hatta 15 binde bir inceltilerek, agız yaralarının tedavisinde bile kullanılabilir. Buna karşılık, konsantre olursa, uzun süre deri üzerinde kaldığı takdirde deriyi oldürebilir. Ama ben blucin kumaşlarda potasyum permanganatın zararlı etkisi olacağını sanmıyorum. Zaten bu kumaşlar yıkamayla ağartılıyorsa potasyum permanganat sulandınlmış demektir. Ayrıca agartıldıktan sonra bol suda yıkanıyorsa, potasyum permanganat kumaştan tümüyle akar, kumaşta hiçbir kalıntı bırakmaz. Potasyum permanganatı şekerli suya benzetir>ek; nasıl elbisemıze şekerli su dokuldugunde, yıkandıktan sonra hiçbir iz kalmazsa, potasyum permanganatlı kumaş da bol suda yıkandığı takdirde potasyum permanganat suya geçerek çözülür ve kumaşta herhangi bir kimyevi kalıntı kalmaz." Prof. Dr. Nevzat öke'yi dinledikten sonra benim gönlüm rahatladı. ÇUnkU ben de okurlarımız gibi, bu modaya uyup 8 yaşınBlucin, çocuk kreasyonlarının vazgeçilmez bir parçası. "Bu sene moda diye kendlme, çocuguma tar yıkama blucin etek, pantolon, ceket allık; ama bunlann saglıga zararlı oldugu ve tanser yaptığı söylenlyor. Bu söylentüer ger;ek mi?" diye soranlar mı istersinİ2; "Bu söycnüler gerçek olmasa bile, artık ben bunlan 1e kendim giyebilirim ne de çoluk çocuga (iydirebilirim" diyenler mi... Yine on binler:e lira sayarak aldıkları bu malları mağazalara geri götUrüp başka eşyalarla değiştirme telaşına düşenler mi... Okurlarımızdan gelen bu sorular üzerine konuyu araştırdık ve kar yıkama blucinlerin sağlığa zararlı olmaları için ortada pek bir neden olmadığı görüşüne vardık. Ancak bu görüş bizim vardığımız bir görüştür ve "Kesinlikle bu böyledir" demiyoruz. Bu görüşe nasıl vardığımızı aşağıda anlatacağız ve sonucu sizin değerlendirmenize bırakacağız. Konuyla ilgili olarak biz önce hem tekstil hem de kimyadan anlayan bir uzman aradık ve TürkHenkel Tekstil Şubesi Yöneticisi Gündüz GUI'ü bulduk. Gündüz GUI, bize şunları anlattı: "Blucin kumaşları yıllar önce, sanayi tipi çamaşır makinelerinde ponza taşı ve yıkayıcı koyarak ağartırdık. Bu yöntemde temel e(ken, ponza taşının siırlünmesi sonucu kumaşın renginin açılmasıydı. Daha sonra blucin kumaşlar, Koruma Tarım'dan alınan hipokloritlerlc ağartılmaya başlandı. Hipokloridin halk arasındaki adı çamaşır suyudur. Agartmanın ardından kumaş iyice yıkanır ve iş biterdi. Bu yıl kar yıkama diye yeni bir yöntem çıktı. Bu yöntemde, ponza taşı ve potasyum permanganat kullanılıyor. Gözenekli olan ponza taşlarına potasyum permanganat emdiriliyor ve yine sanayi tipi çamaşır makinelerinde blucin kumaşlar yıkanıyor. Ponza taşının sürtünme etkisi, potasyum permanganaün da okside etme etkisiyle kumaşlann rengi açılıyor. Bence burada önemli olan, blucin kumaşların ağartılmasından sonra iyice yıkanmaları ve ilacın kumaştan tumüyle yok olmasıdır. Zaten ilaç kumaştan çıkmamış olsa, kumaşı da tahrip eder ve kumaş kısa surede parçalanır. Yine benim gozleyebildigim kadarıyla, bugün en kuçuk işletmelerde bile, blucin kumaşlar bu yöntemle ağartıldıktan sonra iyice yıkanmasına özen gösterilmektedir." Gündüz GUI'den aldığımız bu bilgilerin ardından, deri konusunda bir uzman doktoru arayarak, potasyum permanganatın deri üzerindeki etkilerini öğrenmek istedik. İstanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Nevzat öke, potasyum permanganatın 5 binde bir ile 15 binde bir "Kar yıkama" bulicin kumaşı 1987 modasının gözdeleri arasında. daki kızıma kar yıkama blucinden bir etek, ceket ve çizme almıştım ve "ya zararlıysa.." diye kaygılanıyordum. Benim okurlara önerim: Eğer bu açıklamalara rağmen içlerine hâlâ sinmiyorsa, yeni satın aldıkları kullanılmamış kar yıkama blucjnleri mağazaya götürüp değiştirmeyi denesinler. Eğer kullanmışlarsa ve kuşkuları varsa bu blucinleri çamaşır makinesinde bol suda bol bol yıkasınlar... Eğer hâlâ kuşku duyanlar olursa, pantolon ve etek gibi deriye temas eden giysileri astarlasınlar. Astarlamaya rağmen içlerinde kuşku kalıyorsa, özellikle terlemenin bol olduğu sıcak yaz gttnlerinde, bir kimyevi alışveriş ' • olasılığına karşı, bu giysileri kullanmasınlar... Zatençoğumuziçin blucinin mevsimi yaz sıcağı değil, ilkbahar ve sonbahardır, dolayısıyla bu gıysiler pekâla o mevsimlere saklanabilir. Bu değerlendirmenin ardından, "Peklyi ortada fol yok yumurta yokken kar yıkama blucinler sağlıga zararlı söylcntileri nereden çıkıyor" diyenler olabilir. Onu da dUşündük ve piyasada firmalararası rekabet nedeniyle böyle söylentilerin kolaylıkla çıkarılabildiğini, gazetecilik yaşantımızda daha önceki deneylerimizden hatırladık. özet olarak bizim görüşümüz, kar yıkama blucinlerin kullanılabileceği yolunda. Ancak bu bir görüştür ve herkesin kendine göre görüşleri vardır. Zaten özellikle Çernobil nükleer kazasından sonra çevremizde el attığımız her şeyin sağlığa zararlı olmasından kuşku duymaya başladık. Tam Çernobil'e alışırken ortaya deterjanlar çıktı. Aklımızı bunlara fazlaca takarsak, hayatı hem kendimize hem de çevremize belki de zararlı maddelerden daha fazla zehir edebiliriz. Ne dersiniz? • Taze beyazpeynir, piyasada öncelikle, fiyatıyla farkediliyor ve eski beyazpeynıre oranla daha ucuz oluyor. Peysan firmasının sahibi All peynlre oranla ne kadar daha ucuzdur?" şeklindeki sorumuzu, "Falz farkı kadar ucuz olması doğal değll m l ? " diyerek yanıtlıyor. Dolayısıyla beklemenin maliyeti binmediği için, taze peynir ucuz oluyor. Taze beyazpeynir, fiyatının yanı sıra, lastik gibi görünümüyle de eski beyazpeynirden ayırt ediliyor. D Zatar Taclroğlu, "Taze peynlr, eski 23