Katalog

semtin son sayfası Kemal Küçük "Art Nouvcau" ındaki tahta pardu. Acelcsi var gihi binayı gözü ka:elesigibi. Molozlk paslı levhaları ıce gelişen mahalngına karşı sigorirketlerinin bina lar önce randevu rdu. Şirketler hâla yoktu" derlerdi la karşı kapısına ıbaşılılan kim koğıni sağlayan Kalyoncuları mı? ı. Yaşlı kadın tahorbasına, bir kez evinin yolunu tut: Başkanı Haluk rten anndınlarak, xk Tarlabaşı cadmse Beyoğlu'nun ;ı karşıya kalaca360 tarihi tescilli :k de ciddi gelmeplancılığını bilenenleri biraz olsun "ik için kent yıkı;rin" bunu düşüıdığuu her fırsatta leğil 30 yıl önceye caddesini, Millet 'olunu, lstanbul'ıı büyük bir hızla ilı ve uzun vadeli j anıtları" içinde Dalan başaramaz m trafîğini, Atalamak ve yeni bir içinde, Tarlabaşı ki bloklarının yılan 30 metre düjlvann çevrcsinde neredeyse aynen ısu 6 milyona dalıma gerekçe ola[lyümeyi gösteren arındaki" en bUysan'ın şu sözleessiz plancıların, ın'a ortak eleştin iman öyle hırs19tan uzun vadeli Beyofllu'nda 1960'lardan sonra, Tariabaşı'nın terk edllmış' evleri yeni konuklanna pek alışamamışlardı Beyofllu'nu hiç mi hlç tanımayan bu yeni konuMannın elinde, 20 yıl boyunca daha da hırpalanan Tarlabaşı, ekım ayının ılk pazar günü, nıhaı kepçe darbelenni yerken, bu yirmı yıllık son saklnler de yıkınölardan nasiplenmeye çalışıyoriardı. bir plan Ue bagdaşmayacagı belllydi. Bu telaş İçinde plan, uygulamayı yönİendirmek için degil, ancak meşrulasbrmak için kuUanılabUirdJ (...) O sınüarda İstanbul'un imannda çalısmıs olanlar planlamaya yönelik sorunlardan çok, Menderes'in ikna cdilme sttredni haürlıyoriar. (...) Menderes, döneml lmar hareketleri hiç değilse çagına uygundu. O sıralarda dunyada yaygın olan anlayısın uzanüsıydı. Dünyadaki sehircilik hareketlerini o pervasız dönemde bu kadar yalundan izleyip de her yerde o dönem anlayısına tepki olarak konımacı akımlann guctenmeye başladıgı bir anda dönttp gene Menderes dönemine bakmak tstanbul için şanssızlık oldu. Menderes caddeleri açarken dttnyada ne yapılmıssa onu yapmıstı. 1980'lerde dünyadaki konıma amaçlı imar planlanna bakmak yeıine dönıip Menderes'e bakılınca diinyayı 30 yıl geriden izlemeye başladık." Gerçekten Dalan'ın, Tarlabaşı yıkımına karşı oluşan ve giderek güçlenen muhalefete karşı taktiği, 30 yıl öncesinin taktiğini de aşıyordu. Yıkımın dayandırıldığı 1972 tarihli planların Yüksek Anıtlar Kurulu'nun SİT karanndan sonra geçersiz oldugu ve yeni bir yıkım planı yapılamayacagı ispatlandığında Başkan Dalan bu kez, "Yıkanm, cezamı da çekeritn" diyecckti. Bu arada Tarlabaşı'nda 15 adet 1. derece tarihi yapının yasalara aykırı olarak izinsiz yıkılmasının, Mimarlar Odası'nın girişimi ile I. Asliye Hakuk Mahkemesi'nce tespit edilmesinden sonra, 15.10.1986 tarihinde bir karar alan Yüksek Anıtlar Kurulu, Tarlabaşı'nın bir ulaşım aksı olarak yıkılmasına izin verilemeyeceğini belirterek, Koruma Planı yapılmasını istiyor ve 15 binayı yıkan Beyoğlu ve Anakent Belediye Başkanlan haİckında da yasal işlem yapılmasını istiyordu. Ancak bir sürc sonra kurul kararındaki, belediye yetkilileri hakkındaki yasal işlem isteminin "belediyenin daha sonraki iyi niyetli çalısmalan nedeniyle" Kultür ve Turizm Bakanlıgı tarafından "askıya alındıgı" ilk kez görulen bir uygulama olarak Yüksek Anıtlar Kurulu'na bildiriliyordu. lstanbul'un "mini mini valisi." Fahrertin Kerim, sahibi olduğu KUçUk Ayasofya hamamına Yüksek Kurul'dan izinsiz eklenti yaptığı için hasta yatağında iken Agır Ceza Mahkemesi'nde 2 ila 5 yıl arasında hapis cezası istemiyle yargılandığı tarihlerde, 15 tarihi binayı yerle bir eden Beyoğlu Belediye Başkanını böylesine konuşturan güç kendini tam bir ay sonra YUksek Kurul'un aldığı yeni kararda gösteriyordu. Bir öncckinin tam aksine, "Baska çare olmadıgı için, traflğin tıkanmaması için, 1. derecedeki tarihi binalann, daha önce 3 kez onaylanan tescülerini kaldırdıguu" acıklıyordu kurul. Karar, Baskan Dalan'a, bir davet nedeniyle bulundugu Yenikapı Çakıl Gazinosu'na, gecenin Uerlemis saaüerinde telsizle bUdlrildiginde, Dalan'ın Uk sözleri, "Çocugum ohnoş kadar sevnıdim. Bu iş bitti," oluyordu. Beyoğlu'nda 360 tarihi bina yerle bir olurken, Dalan gerçekten çocuğu olmuş kadar sevinebilirdi. Ama kimbilir, Beyoğlu'nun yumuşak karnı yarılırken doğan bu çocuk, ilerki yıllarda bu geniş yarığı ortasında yine tıkanan trafığin açılmasını beklerken, kafasında lstanbul'un tek düzeliğini sorgulayabilir, ya da bir zamanlar çevrcsini saran yapılardan habersiz, Floransa ve Roma'daki "güzel" evleri görebilmek için hayallerde kurabilir. D bul'un Tarlabaşı'ndan yıkım günü manzaraları ıkenmiş bir kültürün ardından Tarlabaşı'nda ayakta kalanlar sonra Pera'nın Kasımpaşa yönüne doğru gelişmeye başlayan ve ipıları ile bellrginleşen 100 yıllık bir doku. ız Ermenl Okulu, bugün kırmızı tuğlalı yapısıyla Eskl Çeşme aha aşağıya, Dolapdere'ye yaklaşıldığında, "Karakurum sokağı"nda 7) Klllsesl", OrtodoksSüıyanilerin dlni merkezl olmayı sürdüruyor. eğer, Polonya'nın ulusal şairi Mlcklevvlcz'ln muzesl İle ğu'na 1849'da sığınan ve 1855 kasımında koleradan ölen şalrln llanılıyor ve 19. yüzyıl Osmanlı reformlannın ilginç bir belgesi çtiği Beyoğlu tarafına doğru Kalyoncukolluk caddesinin adı semtin lyonculann sağladığını belgeliyor. Caddede, 1897'de yapılan Aya Konstatln Kllisesl'nin ve yöredeki diğer tum Mliselerin OnUnde, Sultan II. Mahmud'un hayratından birer çeşme bulunuyor. Ve Cezayirli Hasan Paşa sokağı... Dini yapılardan sonra 19. yüzyıl sonunda çok moda olan "Art Nouveau" tarzı sivil yapılann yoğun olduğu bir sokak. Burada 128 numarada bulunan "Martion Hanı" ve 92 numaradakı zamanın ünlü mimarı Logagos tarafından yapılan ilginç bina, buldozerlere yenik düşmüş. Yine yıkım şeridi tarafında kalan Mis ve Kurabiye sokaklannda yer alan Ferah Apartmanı ile eski "Cerçle d'Orient" yani sonraki adıyla Kont Otel, yine aynı mimarinin örneklerinden. Geliştirilmesi ve korunması gereken caddenin bir bölümü şu anda yerle bir edilmış durumda. Tariabaşı'ndaki bu değerli yapı stoğu içinde, tek tek hangilerinin özellikle korunması gerektiğlnl belirleyecek kapsamlı bir çalışma ise Yüksek Anıtlar Kurulu'nun istemine karşın, halen yapılabilmiş 17