Katalog

Alsancak GarCndan ilk tren, 23 Mart 1858 gunu hareket etmiş. Istlklal Savası gazisi ömer Karqdağ 90, Alsancak Garı'nın tarihi çanı 100 yaşmda., Eskiyen trenler, değişen yolcular Alsancak Garı'nın asırlık çanı ve 90yaşındaki ömerKaradağ, yüzyılın iki tanığı olamk, uzayıpgiden tren yolculuklarını anımsıyorlar. Gidip geliyordu trenler günboyu. yolcular iniyor, biniyor, vagonlar insan taşıyordu. Eski ünün tüm yorgunluğu çökmüş görkemli yapısını koruyan Basmane Garı'nın tü üzerine. Kentin varoşların bekleme salonundan, Ege bölgesinin çeşitli yödan gelen, geç saatlerde yine relerinden gelen insanlar gelip geçiyor. Kimi evlerine dönmeye çalışanlarla çocuklanyla uğraşıyor, kimi uyukluyor, kimi yavaş yavaş dolmaya başlıyor de dıngın, beklıyor. Beklentısi olmayanlar ise du gar. Kulakları uğulduyordu gözden uzak yerlerde uyuklamayı yeğliyorlar. sanki. Daha sabahın ilk saatlerinde telaşla to Yapılan anonsları can kulağıyla dinleyenler, parlanmış, küçük kız kardeşiyle Izmir'e gel bir şeyler atıştıranlar, geçirmeye gelenlerle vemek için yola çıkmışlardı. Ayrı bir sevinci dalaşanlar, ağlayanlar, gülenler... Hemen hepvardı tren sesinin. Keskin çığlıklarıyla kente si lzmir'i kısa sürelı yaşayanlar... Kentin varoşlarına yapılan yolculuklar, Izgelişini muştuluyorlardı ona. Saçlarını örten yemenisi, renkli şalvarı ve üzerinde emanet mir'in diğer yüzünü sergiliyordu. Çığli banlimiş gibi duran ceketiyle değişik bir görünüm yösüne bindiğimizde gecekondu yaşamı sergiliyordu Ayşe Tezcan. Bir yanında küçük gözleniyordu yol boyu. Tren yolunda oynakardeşi, diğer yanında bohçasıyla tedirgin ba yan çocuklar, kapı önünde örgü ören kadınkışlarla bekliyordu trenı. Ceketinin önünu ka lar, evlerin damlarında kirinden iyıce arınmamış camaşırlar... Sardunyaların süslepamaya çalışarak, Urkek bir gülümsemeyle: dıği küçük tren istasyonlarında çok az yolcu öte beri aldık işte... Kardeşime de okul rağbet ediyordu trene. Ulaşımı trenle yeğleyençantası. Bu hayat pahalılıgında anca bu ka lerin sayısı oldukça azdı. Çoğunluğunu yaşlıdar oluyor, ne yaparsın... Ara sıra gider geli ların oluşturduğu yolcular, sorunlarıyla baş riz boyle... başa kalmayı tercih ettiklerinden olsa gerek, HANDAN ŞENKÖKEN • G 18 sohbet edene pek rastlanmıyordu. Eski dostların o tadına doyulmayan kulak misafiri olunacak sohbetleri de yoktu artık. Yolculann suskunluğu trenin gUrültüsUyle daha da belirgenleşıyordu. Trenler eskimiştı; ama yolcular da değışmişti. O posta trenteriyle iki gece, üç gündüz süren tatlı anılar, yeni arkadaşlıklar kazandıran, dayanışmayı sağlayan uzayıp giden uzun tren yolculukları yerini otobüslere bırakmıştı. Oysa Osmanlı Devleti'nde demiryollarının yapımıyla birlikte değişimler de gözlenmişti. Demiryolları, gündelik yaşamı etkıledığı gibi, o güne kadar durağan olan güçlerin harekete geçmesini sağlamış, böylece beraberınde yeni yaşama biçımınde yeni bir alt kültür oluşturmuştu. Çeşitli bölgelerde oturan halkla ilfşki sağlanmış, demiryolu geçen köyler büyük taşra yerleşim merkezleriyle yakın ilişki içine girmişlerdi. Ucuz ve kolay taşımacılık, yaşamı çeşitli yönlerden etkilemişti. tngilizlerın elde ettiği ayrıcalıkla demiryoluna kavuşan Ege bölgesınde, 1858 yılında Alsancak demiryolu istasyonunun temeli atılmış, 23 Mart 1858'de de ilk tren Izmir'den işlemeye başlamıştı. Bugün o dönemlerden kalan yüz yıllık çan, artık işlevini yitirse bile, olduğu gibi korunuyor Alsancak Gan'nda. lstiklal Savaşı gazisi Ömer Karadag, tahta bir iskemle çekmiş, geleni geçenı izliyordu. Kurtuluş Savaşı'nda Afyon Cephesi'nde savaşmış, 90 yaşındaki ömer Karadağ'la tren kalkışlarını belirten o tarihi çan, yüzyılın ilk tanığını oluşturuyorlardı. Savaş yıllarında 14 yaşında olduğunu söyleyen ömer Karadağ, "Atalurk'le birlikte savaştık" diyordu. Ardından da, "Koskoca savaş gorduk, hfilâ yaşıyoruz" diyerek sürdürüyordu konuşmasını: Ne yapalım, oldürmeyen Allah, öldurme/miş... O zaman köylerden yaşlanna bakmadan insanlar cepheye gidiyordu. Savaş yıllarından sonra çeşitli yerlerde çalıştım. En son da tabakhanede çalışıyordum. Kimsem yok, evlenmedim de... Savaş, hiçbir şeyi duşünmeye fırsat bırakmıyor. Emekli maaşımı kestiler. Ankara'ya gittim, orada da 100 bin lira borçlu çıkardılar.