Katalog

Huseyin Rahmi Gurpınar'ın Heybelı Ada'dakı koşku, özel idarenin görevlendırdiği iki koruyucunun denetıminde, gezilmesi "yasak" bir "muze". Yazarın özel eşyaları köşkun tavanarasında bir koşeye yığılmıs birkaç bohça ve bir sallanan koltuk. Edebiyatçı müzelerinde "yasak" NECATİ GÜNGÖR undan birkaç gıln önce, sessız sedasız bıı hdftd geçirdık Adı "Muze Haflası" Bırılerı çıkıp boyle bir hafta duzenleme gereğı duymuşlar, eksık ol masınlar B17 de öteden berı, Istanbul dakı edebıyatvı mu7elerı konusuna değınmek ısiı yorduk tam da bıı haftanın erlesıne denk duMu istanbııl'da edebıyatçılanmız adına kurul mui dört muze var Aşıyan'da Tevfık Fıkrel, Heybelı Ada'da Huseyin Rahmı, Burgdz'da Sait Faık, Çcmbcrlıtaş'td Yahya Kemal müzelerı E debıyaiımi7a çeşıtlı dönemlerde damgalarını vurmıış, değerlerı, va/geçılmezlıklerı bırbırınden aşağı kalmayan bu dört sanatçı ıçın muzt açmış olmak, loplumumuz adına olunılu bir ödeşme duygusu, bir değerbılırlık göster gesıdn Yeiı>ti'dığınıı/ değerlere sahıp çıktığı mızın bıı kanıtıdır bu mu/clır Ama nasıl bir sahıp çıkma bu 9 Bu soru tıım cesının daııesı ı<,ınde bıra/ durup duşunmek gerekıyoı Kuruluşlarınddn bu yana, o ınsanların bı rcr yurtta^ı, bırer okuru, sevenı, hayranı ola rak kaç kışı bu muzelerın kapısını araladı aca ba 9 Kuruluşldrından bu yana, bu müzelerın ge lışmesı, zengınlesmesı, daha fazla zıyaretçının çekılebılmesı ya da hıç değılse varJıklannın ko runması 11,111, bağlı oldukları kurumlar ne yap tılar dcrsmız 9 Bu soruların dürüst, yalansı/, kandırmacası/ karşılığı nasıl bir tablo çıkarır karşımi7a acaba 9 Henıen söyleyelım kı öyle övünülesı, parlak bir tablo deftıl' koruluğuna dayamış gıbı durur öylece yerlı ye rınde. Elınde oyası, yastık ışlemesıyle Hüseyın Rahmı'yı pencerelerde boşuna ararsım/ Çam ların arasından, güneşın, masmavı denıze vu ran ışık oyunlarını ızlersıni7 bulunduğunuz yerden Sırtını koruluğa dayamış olan ev, de nızı, önüne sunulmuş koca bir tepsı gıbı gö rur butun yüzüyle Huseyin Rahmı, uzun, yo rucu roman valışmalarının sonunda zarıf porselen fincanlarla kahvesını ıçerek kım bılır kaç yüz kez bu açıdan, bu denızin mavısınde yor 9 gunluğunu unutmaya çalıştı Bıitıin bunları ustadın evının önünde, kapıdan ıçerı adımını/ı atmadan düşlersıni7, du yumsarsınız Çunku "muze" olduğu söylenen 1 bu evın ı<,ıne adım atınanıza ızın vermezler Ne bıçım bir "müze" ıse burası, sevdığınız, saygı duyduğunuz bir romanunın soluk aldığı, kendı duyarlığına göre bir düzcn kurduğu cvın at mosferını bırkav dakıkalığına ya^aınamz ya1 sdklanmıştır İçendcn sesler gehr oysa, bırılerı gelıp yerleşmıs ya da yerleştırılmış Bura sını korunıa adına dunyanın bir ucundan da gelmı^ olsdnı/, sı/ı Htıseyın Rahmı'nın evıne sokmuyorlaı Adamın kı^ısel konutuna gıı mışsınızgıbı, ntredcyst omuzunuzdan ıtılırsı nı? dışarı "Yassah dedık ya hemşerıın!" Bah veye ıpler gerılmı^, (,aına>ırlar dsılmış lı,er de (.alınan teypten arabesk havalar yukselmtk te Kapıya omu/ vurup /orla ı^en gırebılen bir gazetecı dostum anlatmıştı, üstadın eşya ları birkaç bohçaya sarılmış, bir köşeye yığıl mı^, duruyorlarmış öyle Bo>uııa sarıp saklı yorlar bızce' Onları da barı bıtpazarına dökup 1 üçbeş lıra çıkarsalar ya Ne olacak sergıleneı.ek de Insanlar, ol zatı muhteremın şahsı eş 9 yalarını görüp de cennete mı gıdetekler Satmalı, dağıtmalı Evımn de yerınde yeller es melı' Hattd bir Karadenızlı "mütayıt" çıkıp, "Müze Haftası"nın ardından, îstanbul'da edebiyatçılarımız adına kurulmuş dört müzeyi gezmek istedik... Bunlardan ikisini gezip bir diğerine şöyie bir göz atabildik. Dördüncüsünde ise, "gezme yasağı" vardı. yokuşlarını tırmdnmıstını Uaha vap ırdan ıner ınmez, ıskeleye bakan meydanda, ağiçlar ve çıçekler arasında Hüse yın Rahmı bustu gulümsüyor adeta sıze Bir romantının haydlının gevtığı bah^eye adını atı yorsunuz sankı Sonra kıvrıld bukulc tırma nan yollardan, uzun basamaklardan gevıyor sunu/ Kadım /arnanlardan kalma serın so falı ahşap cvler, pcnccrelerı vıtraylı, bah(,L du varından harıımelılerın, sarmaşıkların, yedıve ren güllerının, ıhlamur dallarının taştığı, kapı önlerınde bın bir türlü anıların donup kaldığı köşkler, geçılen o ada sokaklarına derın an lamlar katarlar Bir vakıtler buralardan, elın de zarıf bastonuyla kâh "vcpor"a yctışme telaşıyla, kâh Babıalı dönüşünün yorgunluyla ağır ağır ustat Huseyin Rdhmrnln gevtıgmı du >ünür, onun dldycı bakışlannın çevreye sınıp kalmış ızlerını grtrmeye valışırsınız Hüseyın Rahmı'nın evı, sırtını adanın tepesındekı çam Yönetimi Daruşfafaka Cemiyeti'nin elindeki Sait Faik Mtizesi ziyaretçilerine açık... bılmem kaç metrakarelık arsa uzerıne, birkaç daırelık ve de "lokus" evsafta bir dpartman dıkmelı Bir yazarın evını koruyup ydsatmak, zıyaretçılere açmak bızım neyımızc' Daha önce ydzmıştık bu konudd, ba>kaları da yazdı çızdı, ama tepeden tırnağa duyarsız bir toplumun ınsanları olmalıyi7 kı, hıçbır yer den hıçbır ses çıkmadı Üç beş yıldızlı otelle rın ve de turıstık bılmem nelerın açılı> ıpını kes mekte asla "vezaıf ıhmalı gostermeyen savın büyUklerımı/, nedense bu tur konularla ılgılenmeye pt.k /anidn bulama/lar içınız burkularak, yü7 gerı dönersıni7 Hu seyın Rahmı Gurpınar'ın kapısının önünden Altı yıldan bu yana değışen tek şey, evın çev resını saran kedı surusu Insanlaıa kapalı olan "müze"yı kedıler ge/ıyor1 Bu onur da bi7c ye ter1 Yayımcısına, okuruna, yönetıı.ılere, herkese yeter Sayrılık dereLesınde temızlığe dıışkun, eldıvensız para saymayan, bırının kapı tokma ğını ellemek zorunda kalınca mutlaka elını yı kayan bu eskı Istanbul efendısı adına, evının şımdıkı durunıuna uzülursunuz, elmden bir şey gelmeyenlerın çaresızlığı ıçındt Adanın buründüğu doğal güzellıkler bırdenbıre değer yı tırır gözünuzde' Sokakta rastladığınız her ada lıdan hesap sorasınız gelır Bu eskı komşularının emanetıne karşı umursamazlıklarından B Bu muzclcrın cn acıklısı, en kötu durumda olanı Huseyın Rahmı'nın Heybelı'dekı cvıdır Bundan altı yıl kadar öncesmde bir gün or taokul yıllarımın bu sevımlı, alaycı, ıncelıklı, tıtıı yazdrının evını görmek \\,m Heybelı'nın 10 Burgaz Adası'ndaki baba evi, Sail Falk'in stğınağıydı. ölünceye kadar, annesiyle birükte yaşadîğı bu köşkteki çahftna odasında, yazar masasmm bafina oturmuş, ettnde kanştvdığt bir kitap, dalmtf gitmlf.