Katalog

Bodrum tekneleri Mavi'nin telaşında * • % . m Bodrum tersanesinde yoğun gunler yafanıyor. Milyonluk yatınm yapan tekneciler, teknelerinin bir an önce sezona yetişmesi telâfmda. Ifçiler gayretlt, çıraklar ter içinde. Boyalann kokusu, zımparalardan çıkan talaş lozları ve şimdiden basttran bunaltıcı sıcaklar yavaşlatmtyor onları. Ne kadar çok tekne yaparlarsa o kadar çok para kazanacaklar. Baklavalar da cabasu Gelecek yıl ne olur bilinmez. Ya akının hızı kesilirse?.. Mavi yolculuğa çıkacak 810 kişilik bir teknenin günlük kirası 200 bin liradan başlıyor. Buna kumanya dahil değil. Herkes kesesine göre kumanya almakta serbest. lşler bu kadar iyi olunca tekne yapımı da hızlanmış. Tersaneler tıklım tıklım dolu. 4045 milyon liraya mal olan tekneleri yaptırabilmek için sırada bekleyenlerin sayısı oldukça kabarık. MEHMET Y A Ş İ N . odrum dcyince Mavt Ttar", tur dcyincc tekne, tekne deyince de para geliyor akla. Mavi Tur, salgın hastalık gibi. Bu yıl hastalığın tedavisi geçen yıllara oranla biraz pahalı. Tekneciler de "mottaya" uyup fıyatlarını arttırmışlar. 810 kişilik bir teknenin günlük kirası 200 bin lira. Kumanya hariç. Isteyen rakıya peynir ekmegi, isteyen Fransız şarabına çuprayı meze yapabilir. Keseye göre kumanya. Bir Mavi Hır'un hızlısı bir hafta, keyfini çıkarması ise en az 15 gün. Rakamlan alt alta koyduğunuzda nereden bakılırsa 2.S milyon lira. 10 kişiye bölünse, adambaşı 250 bin. Kimine göre hesaplı, kimine göre sudan ucuz, kimine göre yanına yaklaşılmaz... 'Marvi'yi seven bedeline katlanır. lekneciler, "Şttkür Allah'a" diyorlar ama dudaklanna asılan gUIUmsemeye bakılırsa kazançlar şükürden de öte. Kazancın iyiliğinin göstergesi, tersaneler. Bodrum tersanelerinde tekne isteyene bir yıl sonrasına gUn veriliyor. "Suyu öpen" teknenin baklavası yenirken diğeri kızağa konuyor, bir diğerinin boyası yapıhyor, öbürünün son dUzeltmeleri, en geridekinin ise omurgası çakılıyor. Tersaneler denizin kıyısında. Arazi değerleri milyonların üstunde. Tbrizm kredilerinin cazipleştiği bugünlerde alıcılar sıra sıra. Nedense tersane sahipleri direniyor. Belki baba vasiyeti, belki meslek aşkı, belkı de arazinin daha fazla değerlenmesini bekleme isteği. Açık bir yanıt alamadığım için kesin bir yargıya varamadım. Ama hepsi bu yılki işten memnun... Yapılan teknelerin çoğu ticari amaçlı. tşi bilen bilmeyen, tekne yapımı için sıraya girmiş. Hepsinin düşünU, gelecek yıl cebe girecek paralar süslüyor. Paranın yanında başka düşler kuranlar da var. Onlarınki "muzır yayın"a giriyor. Ünü bütun dünyaya yayılmış olan Bodrum tekneleri hâlâ dededenbabadan kalma tersanelerde ilkel usullerle yapıhyor. Yalnızca 2 tekneyi denize indirirken kızakları çeken eşekler gitmiş, onların yerini, çelik halatları çeken su motorları almış. iyi bir tekne çam ağacından yapıhyor. Fiyatı, teknenin boyuna, kullanılan ağaca, iç donanıma göre değişiyor. Aldığımız bilgiye göre 17 metrelik, 10 kişilik mutevazı bir teknenin maliyeti 4045 milyon lira arasında değişiyor. Teknenin yapım süresi ortalama 6 ay. Esas şenlik, tekne bitince başlıyor. Tekneyi "Hooop" sesleri arasında denize indirmenin maliyeti 100150 bin lira arasında. Tekne denize inince de mutlaka bir tepsi baklavanın başına çökulüyor. İersanelerde yaşam, güneşin ufuktan iki mızrak boyu yüksclmesiyle başlıyor, batmaya iki mızrak kala bitiyor. öyle, saatlerle sınırlandırılmış mesai söz konusu değil. Teknenin derdi, öyle denize indirilmekle bitmiyor. Liman kirası, her yıl bakım parası... Tabii tüm bu masraflar dönüp dolaşıp tekne kiralarına yansıyor. Şarkılı türkülU, küfUrlU kavgalı bir günün sonunda "titrengeç" vakti gelip çatıyor. Tekne yapımcıları içkinin adını "titrengeç" koymuşlar. Sinirleri gevşeten, el titremesini geçiren anlamında. Elbiseler giyiliyor, herhangi bir Bodrum meyhanesinde, titrengeçler içilirken limana bağlı güzelim teknelere kıskanan gözlerle bakılıyor. Hangi teknenin ne özelliği var, hangisi kaç mil yol yapar, hangisi kaç manevrada yanaşır, hep biliyorlar. Zaten durmadan bunları konuşuyorlar. Bu yıl tekneler tıklım tıklım. Herkes şimdiden kapatmış. Müşterilerınin çoğu yabancı. Tekne arayan torpil pcşinde. Hem pazarlık yok, hem de yarısı peşin. Bodrum limanının çevresinde, bol bol "işine gelirse" sözcüğü uçuşuyor. Nasıl olsa müşteri sırada. Her yıl teknelerin has müşterisi olan Türkler, bu yıl "kiime dıişmuş" gibı. Allah turistlerı teknecilerden eksık etmesın, ya bir de ka^arlarsa, o iaman (eknclerı kim dolduracak? KüskUnlükler unutulacak mı?.. w