Katalog

ENERJİ 6 Yapılan çıplak zam açıklandığı gibi yüzde 15 değil, konutlar için yüzde 18 oldu Elektriğe yüzde 15 zam yalanı! Asgari yaşam standardına göre 4 kişilik bir ailenin aylık ortalama elektrik tüketimi 230 kilovatsaat kabul edildiğinde, 2007 yılında çıplak elektrik fiyatı üzerinden 23.56 YTL’lik harcama, hizmet bedelleri ile vergi, fon ve paylar dahil edildiğinde 36.4 YTL olarak faturaya dönüşüyordu. Yeni zamla birlikte aynı ailenin aynı miktarda tüketim için çıplak elektrik fiyatı üzerinden 27.8 YTL olan harcaması, hizmet bedelleri ile vergi, fon ve paylar dahil edildiğinde 43.5 YTL’ye ulaşıyor. MO Basın AKP Hükümeti, bir kamu hizmeti olarak hem yurttaşları, hem de genel ekonomiyi yakından ilgilendiren elektrik fiyatlarına 2008 yılından itibaren geçerli olan zammı, “garip bir yönetim” anlayışıyla gerçekleştirdi. Yönetim anlayışındaki gariplik, konutlara yüzde 15 olarak açıklanan zammın “doğru” olmamasıyla ayyuka çıktı. Zam oranının konutlar için yüzde 19.5, sanayi için yüzde 12’ye ulaşması, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) dağıtım, iletim ve perakende satış hizmeti bedellerini artırmasından kaynaklanıyor gibi kamuoyuna yansıtıldı. EPDK’nin bu hizmet bedellerinde yüzde 26 artış yapmasıyla toplam zam oranını yukarı çektiği bir gerçek. Ancak temelde yapılan çıplak zam açıklandığı gibi yüzde 15 değil, konutlar için yüzde 18 oldu. Elektriğe zam sürecinde yaşananlar şöyle özetlenebilir: ? AKP Hükümeti, seçim döneminde “propaganda aracı” olarak kullanabilmek için, kendi uyguladığı enerji politikalarının yarattığı kaçınılmaz zammı seçim sonrasına erteledi. Son 11.5 yıldır gündemde olan elektriğe zam tartışması, IMF’yle 7. gözden geçirme görüşmelerinde kredi koşulu olarak sonlandırıldı. yüzde 15, sanayiye yüzde 10 olarak yansıtılacak fiyat artışı şeklinde imzaya açıldığını duyurdu. Hükümet Sözcüsü’nün açıklamasını dikkate alan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), 25 Aralık 2007 tarihinde zam oranının diğer bedeller ve vergilerle birlikte yüzde 17.4 olduğu hesabını kamuoyuna duyurdu. Ancak EMO açıklanan Bakanlar Kurulu kararına göre çıplak zam oranının yüzde 15 değil, yüzde 18 olduğunu belirledi. ? Hükümetin zam kararnamesini 24 Aralık 2007 tarihinde imzaya açmasına rağmen, EPDK’nin “dağıtım özelleştirmeleri nedeniyle çıkarılan 2010 yılına kadar geçiş dönemi öngören” tebliğe dayanarak fiyatlarda yaptığı ayarlamaya ilişkin kararı 26 Aralık 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. EPDK, Bakanlar Kurulu’nun zam kararının ardından, 2 Ocak 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ikinci kurul kararıyla düzeltme yapmak zorunda kaldı. ? Hükümetin yaptığı zammın konutlarda yüzde 18 olması gözlerden saklanırken, diğer bedeller dahil zam oranının yüzde 19.5’e ulaşması yalnızca EPDK’nin hizmet bedellerinde yaptığı artışlara dayandırıldı. Zamma ilişkin tepkiler ve zam oranıyla ilgili yaşanan tartışmaların ardından Başbakan Tayyip Erdoğan’ın kendi imzası da bulunan Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenen zam oranını yüksek bulduğu, zam oranını revize etmek üzere talimat verdiği basına yansıdı (8 Ocak 2008). Çıplak zam yüzde 18.16 Bakanlar Kurulu’nun 30 Ocak 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararında, EPDK’nin onaylamış olduğu “TEDAŞ Geneli 2007 Yılı Fonsuz Tarifesi tablosunda yer alan tek zamanlı nihai tüketici fiyatlarında sanayi, tarımsal sulama ve aydınlatma abone gruplarında yüzde 10, mesken ve ticarethane abone gruplarında yüzde 15 oranında artışa tekabül edecek” ifadesine yer verildi. Ancak kararın içeriğine aykırı olarak ekli tabloda yer alan fiyatlara göre konut ve ticarethane abonelerine yapılan fiyat artışlarının yüzde 15’in üzerinde olduğu ortaya çıktı. Buna göre dağıtım, iletim ve perakende satış hizmeti bedelleri ile fon ve diğer vergiler hariç olmak üzere “çıplak elektrik fiyatı”, meskenlerde yüzde 18.16, şehit aileleri ve muharip malul gaziler için uygulanan tarifede ise yüzde 21.14, kalkınmada öncelikli iller kapsamındaki meskenlerde yüzde 18.73 oranında zam yapıldı. Bakanlar Kurulu’nun zammın yüzde 15’e tekabül edeceğini belirttiği konutlar ve ticarethaneler kapsamındaki 12 ayrı abone türünün yalnızca ikisinde zam oranı yüzde 15.82 ve 15.97 olurken, diğer abone gruplarında zam oranı yüzde 16’nın üzerinde gerçekleşti. Yani açıklanan yüzde 15’lik oranın gerçek olmadığı, E Yatırım yapmama garantisi verildi ? Seçim döneminde zam yapılmamasının bedeli olarak IMF’ye yatırım yapılmayacağı garantisi verildiği ortaya çıktı. Hazırlanmasının üzerinden 6 ay geçtikten sonra kamuoyuna açıklanan IMF personelinin 4 Mayıs 2007 ENERJİ ENERJİ ENERJİ tarihli Türkiye’ye ilişkin raporunda, “IMF personeli programlanmış fiyat uyarlamalarını yerine getirmesi için baskı yapmış olmasına rağmen, yetkililer devlet girişimlerinin yatırımları da dahil olmak üzere harcamaların kısıtlanmasını telafi edici önlem olarak önermişlerdir” ifadesi yer aldı. ? Bakanlar zam oranını açıklama konusunda “sorumlu, sorumsuz” anlayışıyla topu sürekli birbirlerine attılar. Başbakan Tayyip Erdoğan, “Benim gündemimde öyle bir şey yok” (20 Eylül 2007) diyerek, kendi Enerji Bakanı’nın elektriğe zam konusunda yaptığı açıklamaları yalanlarken, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, “Eğer o kuruluş zammı yapacaksa, buna da karar veriyorsa, gerekli kurullarından da çıkardıysa, zamanı geldiğinde açıklar. Gerek yoksa da açıklamaz. ‘Olacak mı, olmayacak mı’ diye bana soru sormayın” diyordu (18 Ekim 2007). “İleride yapılırsa zam yapılmış olur” diyen Maliye Bakanı’na, Enerji Bakanı “Elektrik zammını daha kimse açıklamadı mı” sorusuyla yanıt veriyordu (1 Kasım 2007). Sonunda top, bir “toplum mühendisliği” harikasıyla 9 Kasım 2007 tarihinde taksicinin eline bırakılıveriyordu. “Cuma namazı çıkışı taksi durağını” ziyaret eden Başbakan Erdoğan, 2008’den itibaren konutlara yüzde 15, sanayiciye yüzde 10 zam geleceğini söylemişti. Bunu açıklamak da taksicilere düşmüştü. ? Başbakan’ı “yalancı” çıkarmamak adına olsa gerek, Hükümet Sözcüsü, Bakanlar Kurulu’nda kararnamenin konutlara ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ