Katalog

ENERJİ 4 Unutturulan kavram: ‘Tasarruf’ ve enerji verimliliği Enerjinin verimli kullanılmasıyla mali tasarruf potansiyeli yanında genel ekonomi, çevre ve insan sağlığı ile yaşam standartının yükseltilmesi açısından yan faydalar sağlamak mümkündür. Enerjide dışa bağımlılığı oldukça yüksek olan ve enerji dışalımının önemli bir paya sahip olduğu cari açık sorunuyla uğraşan Türkiye’de yerli kaynakların değerlendirilmesi kadar enerji verimliliğinin sağlanması da önemli görülmektedir. Necati İPEK EMO Enerji Birim Koordinatörü üketim toplumu çılgınlığı içerisinde modası geçmiş bir kavram olarak görülen “tasarruf ” sözcüğü ülkemizde unutturuldu. Uygulanan yanlış enerji politikaları nedeniyle içine düşülen bıçak sırtı denge, tasarruf sözcüğünün hazin bir şekilde geri dönüşüne yol açtı. Dünya Bankası’nın da önerisi doğrultusunda elektriğe zam yapılarak insanların tüketimlerini kısmaları beklenmeye başlandı. Geçen yıl yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Yasası ise bu konuda önemli bir adım olarak değerlendirilmelidir. (OECD) ülkelerinde ortalama 0.19 düzeyinde bulunurken, Türkiye’de aynı oran 0.38 civarındadır. Yani ülkemiz, enerjiyi OECD ülkelerine göre 2 kat daha verimsiz kullanılmakta, daha doğrusu savurmaktadır. Bu enerji savurganlığımız, her yıl iki Keban Barajı kuracak kadar mali kaynağın sokağa atılması anlamına gelmektedir. Dünya ortalamasının çok üzerinde elektrik enerjisi kayıp ve kaçağına sahip ve gereksinim duyduğu enerjinin yüzde 72’sini dışalım yoluyla karşılayan ülkemizde enerjinin bu kadar pahalı olmasının nedenlerinden biri de verimsiz kullanımdır. amacıyla Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu oluşturulmuştur. Kamu tüzel kişiliğine haiz meslek örgütleri olarak Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) ve Makina Mühendisleri Odası (MMO) da yasa kapsamında çeşitli görevler üstlenmişlerdir. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği oluşturulan Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu’nda bir üye ile temsil edilmektedir. Çalışmaya başlayan kurul, yasa çerçevesinde ikincil mevzuat hazırlıklarını sürdürmektedir. Enerji verimliliği hizmetlerinde yetkilendirme Yasa kapsamında EMO ve MMO enerji verimliliği hizmetiyle ilgili yetkilendirilecektir. Üniversitelere ve meslek odalarına uygulamalı eğitim yapabilmeleri ve şirketleri yetkilendirebilmeleri için Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu onayı ile Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yetki belgesi verilecektir. Bu yetki kapsamında enerji verimliliği danışmanlık hizmetlerini yürütecek şirketler ve kişilerin eğitilmesi ile yetki belgesi verilmesine yönelik olarak Oda bünyelerinde hazırlıklar sürdürülmektedir. Yalnızca yetkilendirme değil, enerji verimliliği hizmetlerinin denetlenmesi de odaların sorumlulukları kapsamında yer almaktadır. Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu TBMM’de 18 Nisan 2007’de kabul edilen ve 2 Mayıs 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5627 sayılı Enerji Verimliliği Yasası’nın amacı, “enerjinin etkin kullanılması, israfının önlenmesi, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve çevrenin korunması için enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılması”dır. Bu amaç doğrultusunda enerjinin üretim, iletim, dağıtım ve tüketim aşamalarını kapsayan düzenleme ve uygulamalar yapılması gerekmektedir. “Özellik veya görünümleri kabul edilemez derecede değişecek olan sanayi alanlarında işletme ve üretim faaliyetleri yürütülen, ibadet yeri olarak kullanılan, planlanan kullanım süresi 2 yıldan az olan, yılın 4 ayından daha az kullanılan, toplam kullanım alanı 50 metrekarenin altında olan binalar, koruma altındaki bina veya anıtlar, tarımsal binalar ve atölyeler” yasa kapsamı dışında tutulmuştur. Yasayla enerji verimliliği çalışmalarının ülke genelinde etkin olarak yürütülmesi, sonuçlarının izlenmesi ve eşgüdümün sağlanması Binalarda ve sanayide 3 milyar dolar tasarruf Ülkemizde enerjinin verimli kullanılmasıyla yapılacak tasarrufa ilişkin çalışmalara göre, bina dış yüzeyinde oluşan ısı kayıplarının azaltılması, ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme tesisatının iyileştirilmesi, kişilerde enerji verimliliği bilinci oluşturulması ile yılda 78 milyon ton eşdeğer petrol (TEP) düzeyinde tasarruf olanağı bulunmaktadır. Bunun parasal karşılığı ise yaklaşık 2 milyar dolar olarak hesaplanmaktadır. Elektrikli ev aletlerinde verimli enerji kullanan aletlerin tercih edilmesi de önemli bir tasarruf potansiyeli yaratmaktadır. T Ancak yasanın çıkarılmasından çok uygulamaya geçirilmesi önemlidir. Gelişmişlik ve kalkınmanın ölçütü olarak görülen “kişi başına düşen enerji tüketimi” yerini “enerji yoğunluğu” kavramına bırakmaya başlamıştır. Verimsizliğin faturası iki Keban Barajı Enerji verimliliğinin en önemli göstergesi olarak kabul edilen enerji yoğunluğu, gayrisafi milli hasıla (GSMH) başına düşen enerji miktarıdır. Bu oran Türkiye’nin de üye olduğu Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ