Katalog

23 ENERJİ Abdullah Çorak kullandığımız insan gücü, hammadde, sermaye, toprak, enerji, su gibi kaynaklarla, elde etiğimiz ürün arasındaki fark” olarak ortaya koydu. Elektrik üretiminin büyük bölümünü gerçekleştiren termik santralların önemli ölçüde doğalgaza dayalı olduğuna dikkat çeken Ergün, “İthal doğalgaz, ülkemizde elektrik üretiminde yaklaşık yüzde 40’a yakın paya sahiptir. Doğalgaz üretici ve büyük rezervlere sahip ülkelerde bile doğalgazın elektrik üretimindeki payı maksimum yüzde 25’ler seviyesindedir” dedi. Üretim maliyetleri açısından bakıldığında doğalgaz kullanımının “verimsiz” olduğunun görüldüğünü ifade eden Ergün, kullanılan kaynağa göre elektrik üretim maliyetlerini karşılaştırarak, şu değerlendirmeyi yaptı: “Hidrolik kaynaklardan elektrik üretiminin maliyeti kilovatsaat başına 34 sent, kömüre dayalı üretimin maliyeti yaklaşık 5 sent iken, doğalgazda ise şirketlere göre farklılık göstermesine rağmen maliyet 8 sent civarındadır. Türkiye’nin dünyadaki rekabet gücü yüksek enerji maliyetleri yüksek enerji maliyetleri nedeniyle azalmaktadır. Enerji tasarrufu, kayıpkaçakların önlenmesi, üretimde yeni teknikler gibi konularda önemli birer faktör olmakla birlikte, biz enerjide esas verimliliğin, üretimde tercih edilen hammaddeye bağlı olduğuna inanmaktayız.” verimlilik endeksi çalışmasıyla, kurulu güç ile elektrik üretim düzeyi dikkate alınarak, Türkiye’nin enerji verimliliğinin 2000 yılından itibaren düşüş gösterdiği ortaya konuldu. Bu çalışmaya göre, kaynak ayrımı olmaksızın santralların verimlilik endeksinin 2001 yılında 94.5’e, 2002’de 88.7’ye, 2003’te 86.2’ye düştü. Türkiye’nin ekonomik çöküş yaşadığı döneme ait olan bu veriler yapılan yatırımların atıl kaldığına işaret ediyor. Buna karşılık yüksek büyüme oranlarının görüldüğü yıllarda ise enerji verimliliğinin artış gösterdiği belirlendi. Ancak enerji verimlilik endeksi 2004 yılında 89.3, 2005’te 91, 2006’da 95’e yükselse de 2000 yılındaki 100 düzeyine erişemedi. Kaynaklara göre, bu endekse bakıldığında ise enerji verimliliğindeki düşüşün termik santrallardan kaynaklandığı görülüyor. Hidrolik, rüzgar ve jeotermalde verimlilik yükselişine karşın termik santralardaki ciddi verimlilik düşüşü toplam verimlilik endeksinin 2000 yılı düzeyinin de altında kalmasına neden oluyor. Haluk Direskeneli her yerde satıldığına dikkat çekti. Mücahit Arman yok. Santralda kül atma sistemi, kül barajı yok. Bu santralda bin 400 megavat kurulu güç çalışmıyor.Yılda 1 milyar dolar çöpe atılıyor” diye konuştu. ‘Verimlilik için yerli teknoloji şart’ Makine Mühendisleri Odası adına elektrik üretim sistemlerindeki enerji verimliliği üzerine bir sunum yapan Haluk Direskeneli ise Türkiye’de elektrik üretiminde kullanılan santralların verimsiz olduğuna dikkat çekti. Türkiye’de yıllardır termik santralların kullanılmasına rağmen, termik santral üretecek teknoloji bulunmamasını da eleştiren Direskeneli, enerji üretimi teknolojileri konusundaki dışa bağımlılığa dikkat çekti. Yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’de inşa edilen santralları “çöplük” olarak nitelendiren Direskeneli, “Santralları kendimiz yapmalı ve kendimiz çalıştırmalıyız” dedi. Tüm dünyada enerji üretiminde kaynak sıkıntısı nedeniyle kömürün yeniden ön plana çıkmaya başlayacağını belirten Direskeneli, ithal kömür santralların yerine yerli kömür kaynaklarının değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti. Yerli kömürün daha verimli kullanımı için Türkiye’de ArGe çalışması yapılması gerektiğini anlatan Direskeneli, ithal teknoloji ile kurulan kömür santrallarında yerli kömür kullanılması durumunda, santral ömürlerinin kısaldığına dikkat çekti. Çimento sektöründe atık yakıt kullanımı Konferans çerçevesinde çimento sektörü ve demir çelik sektörünün durumunu inceleyen bildirilere de yer verildi. Bu sunumlara göre, 2006 yılı sanayi enerji tüketimlerine bakıldığında çimento sektörünün 4 milyon 134 bin ton eşdeğer petrol (TEP) ile yüzde 13.34’lük paya sahip olduğu, demirçelik sektörünün 3 milyon 789 bin TEP ile yüzde 12.22’lik paya sahip olduğu, petrokimya sektörünün ise 2 milyan 971 bin TEP ile yüzde 9.58’lik paya sahip olduğu görülüyor. Avrupa çimento sektörünün yakıt ihtiyacının yüzde 17’si atık yakıtlardan sağlanırken, Türkiye’de bu oran yüzde 12’ler düzeyinde kalıyor. Atık yakıt kullanımı hukuki ve idari düzenlemelerle yüzde 25’e çıkarılabilir. Türkiye’de 2007 yılsonu itibarıyla 22 çimento fabrikası ilave yakıt kullanımına ilişkin lisans almış bulunuyor. Enerji yoğun sektörlerden birisi olan demirçelik kapsamında ark ocaklı tesislerde enerji tüketiminin yüzde 6065’i elektrik, yüzde 3035’i doğalgaz ve yüzde 15’i motorin, entegre tesislerde enerji tüketiminin yüzde 6575’i kömür, yüzde 56’sı elektrik, yüzde 5’i petrol ve yüzde 1015’i doğalgaza dayanıyor. 20012006 yıllarında entegre tesislerde enerji tüketimleri ortalama yüzde 15 azaltılırken, 20002006 yılları arasında ark ocaklı tesislerin 1 ton ham çelik üretimi için kullandıkları enerji, çelikhane için yüzde 35, haddehane için yüzde 40 oranında düşürüldü. ? Serdar Ergün ‘Mevzuat mezarlığı oluştu’ EMO adına konferansa katılan TMMOB Danışmanı Orhan Örücü, enerji verimliliğinin çok konuşulan bir alan olduğunu, buna yönelik sürekli mevzuat değişiklikleri yapıldığını anlatırken, “Mevzuat mezarlığı oluştu” diye konuştu. Örücü, mevzuat düzenlemesinin önemli olduğunu, ancak uygulamanın nasıl yapılacağının planlanması gerektiğini vurgulayarak, yeterli izleme ve denetim olmamasını da eleştirdi. Orhan Örücü, mevzuata göre yüksek elektrik tüketen ve düzenlemelere göre yurda sokulmaması gereken “ithal klimalar ve UFO’lar”ın Niyazi Özgür AfşinElbistan’da 1 milyar dolar çöpe atılıyor Elektrik santrallarında yıllardır bakım yapılmamasının da verimliği önemli ölçüde düşürdüğüne dikkat çeken Direskeneli, “AfşinElbistan’da 2 ünite çalışmıyor. Çünkü her yanı tıkalı durumda. Kömür güzel ama santralın rehabilite edilmesi gerekiyor. Sistemin kömür beslemesi Orhan Örücü Santralların verimliliği düşüyor MPM Verimlilik Ölçme ve İzleme Bölümü Başkanı Serdar Ergün’ün elektrik üretim santrallarında 2000 yılını 100 kabul ederek yaptığı ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ